Καταμεσής του μεσογείτικου κάμπου, στον επιβλητικό πύργο πετρέζα, ανάμεσα σε αμπέλια, λιόδεντρα και κυπαρίσσια, στρώσαμε ένα τραπέζι με γιορτινά, καθημερινά μαγειρέματα.
Τέλος καλοκαιριού, στα ξεκινήματα του τρύγου, βρεθήκαμε στα Σπάτα και στον Πύργο Πετρέζα, ένα πέτρινο κτιριακό συγκρότημα και οινοποιείο στην καρδιά του σπαταναίικου αμπελώνα, στολίδι των Μεσογείων και της Αττικής.
Η ιδιοκτήτρια του πύργου, οικογένεια Μπέλμπα, διαθέτει τον χώρο αυτόν κυρίως για γαμήλιες δεξιώσεις, κι αυτό ήταν η κύρια αφορμή για να σχεδιάσουμε εδώ ένα γιορτινό τραπέζι με πιάτα και συνταγές της περιοχής που μαγειρεύονταν παλιά σε γάμους, αρραβώνες και γιορτές. Οδηγός μας στη γαστρονομική μεσογείτικη παράδοση ήταν η Σπαταναία Μαρία Κουλοχέρη, πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Παραρτήματος Σπάτων, μαγείρισσα με περγαμηνές και συγγραφέας του βιβλίου «Γεύσεις παραδοσιακές και νόστιμες από τα Σπάτα». Από το βιβλίο αυτό διαλέξαμε μερικές από τις πιο ενδεικτικές σπαταναίικες συνταγές, όπως το γαμήλιο παστίτσιο, αλλά και άλλες που δεν σχετίζονται απαραίτητα με γαμήλιο τραπέζι, είναι όμως αυθεντικά τοπικές, ιδιαίτερες και συνδυάζονται ωραιότατα σε ένα γιορτινό τραπέζι της εποχής.
Οινοποιείο, πύργος και σκηνικό για ταξίδι στο χρόνο
Ο «Γαστρονόμος» έχει βρεθεί ξανά για φωτογράφιση στον Πύργο Πετρέζα και κάθε φορά μάς συναρπάζει το μέγεθος του συγκροτήματος, που βρίσκεται στην καρδιά ενός κτήματος με αμπελώνες, ελαιώνα, κυπαρίσσια, συκιές και πλατάνια. Η απόλυτη εναρμόνιση του πύργου με το τοπίο γύρω του είναι θαυμαστή και συναρπαστική, αφού αφομοιώνεται από το περιβάλλον, αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος του. Οι όγκοι των κτιρίων διασπώνται σε ανισοϋψή κτίσματα με μονόριχτες και τετράριχτες σκεπές, ώστε τελικά το όλο συγκρότημα να μην εκτείνεται παράταιρα καθ’ ύψος, αλλά να μοιάζει με ένα μικρό χωριό. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός άντλησε έμπνευση από τα παλιά αρχοντόσπιτα και τα μοναστήρια των Μεσογείων. Όλα ξεκίνησαν το 1980, όταν ο Γιώργος Μπέλμπας, οινοποιός τρίτης γενιάς και βέρος Σπαταναίος, άρχισε να συλλέγει τις φαιόχρωμες ντόπιες πέτρες και αγκωνάρια, κεραμίδια από παλιά, γκρεμισμένα μοναστήρια, μάρμαρα, κιγκλιδώματα, πάτερα, μέχρι και γιγάντια καρφιά της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής Λαυρίου-Αγίων Αναργύρων που διέσχιζε από τον 19ο αιώνα την περιοχή.
Το όραμα του Γιώργου Μπέλμπα παίρνει σαφή μορφή στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν μπαίνουν πλέον τα θεμέλια του Οινοποιείου Πετρέζα. Σταδιακά ο χώρος επεκτείνεται, φυτεύεται νέος αμπελώνας 50 στρεμμάτων –πάντα υπό την επίβλεψη του ίδιου– και το συγκρότημα, πλήρως ενταγμένο αρχιτεκτονικά και αισθητικά στο τοπίο, ολοκληρώνεται το 2008, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του εμπνευστή του. Σήμερα, οι τρεις κόρες του Γιώργου Μπέλμπα, Ακριβή, Δήμητρα και Σοφία, είναι οι πυργοδέσποινες, παίρνοντας τη σκυτάλη από τον πατέρα τους, επεκτείνοντας το συγκρότημα και ανακαινίζοντας τη βυζαντινή εκκλησία που βρίσκεται μέσα στο κτήμα. Φυσικά, συνεχίζουν αδιάκοπα την κύρια λειτουργία του πύργου, το οινοποιείο και παράλληλα διαθέτουν τον πύργο και το κτήμα για εκδηλώσεις κάθε λογής, κυρίως γαμήλιες.
Ματιές στον χρόνο
Η Μαρία Κουλοχέρη (στη φωτογραφία πάνω) πέρασε σχεδόν δύο μέρες στην κουζίνα της, ετοιμάζοντας μία μία όλες τις συνταγές της φωτογράφισης, και το μόνο που έμενε ήταν να φωτογραφηθούν. Το «πρόβλημα» ήταν ότι υπήρχαν τόσες γωνιές και κόγχες, τόσα διαφορετικά σημεία με τον δικό τους χαρακτήρα, που τελικά δεν ξέραμε ποιο να πρωτοδιαλέξουμε. Οι αδελφές Μπέλμπα, ακούραστες και με περίσσιο μεράκι, έσπευσαν στα σπίτια τους και σε σπίτια συγγενών και φίλων και συγκέντρωσαν πιάτα και πιατέλες, υφαντά, κεντήματα και εργόχειρα-οικογενειακά κειμήλια, σκαλιστά ποτήρια και κεντητά ψωμιά με ζυμαρένια στολίδια, γλασαρισμένα, για να παραμείνει αναλλοίωτη στον χρόνο η τέχνη και η λεπτοδουλειά των άξιων χεριών που τα φιλοτέχνησαν.
Δείτε την συνέχεια στο gastronomos.gr ΕΔΩ
