Από την παρουσίαση του νέου βιβλίου του Αλέξη Παπαχελά

Το νέο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά δίνει τις απαντήσεις
για όλα όσα συνέβησαν σε
ΕΝΑ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΔΩΜΑΤΙΟ
την περίοδο 1967-1974

Με ένα πολύτιμο ηχητικό ντοκουμέντο από το πολεμικό συμβούλιο της Χούντας το πρωινό της 20ής Ιουλίου του 1974 άνοιξε η βραδιά στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του Αλέξη Παπαχελά με τίτλο Ένα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974. «Μια μικρή αλλά ισχυρή γεύση του τι προκύπτει και τι προσφέρει αυτό το βιβλίο» όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο συντονιστής της παρουσίασης Παύλος Τσίμας. Ένα βιβλίο, καρπός 25 ετών έρευνας, με αδημοσίευτο και σπάνιο υλικό για την επταετία με μαρτυρίες πολλών πρωταγωνιστών του προσκηνίου και του παρασκηνίου που επικεντρώνεται στον ρόλο των αμερικανικών υπηρεσιών.

Στην εκδήλωση που έλαβε χώρα τη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 2021 στην κεντρική αίθουσα του Public στο Σύνταγμα, παρευρέθηκαν πολιτικοί μεταξύ των οποίων ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, ιστορικοί επιστήμονες, δημοσιογράφοι, συγγραφείς και επιφανείς των τεχνών και των γραμμάτων.

Για το βιβλίο μίλησαν οι πολιτικοί επιστήμονες Βασιλική Γεωργιάδου και Ηλίας Νικολακόπουλος, ο ιστορικός Ευάνθης Χατζηβασιλείου, ενώ ο ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ έστειλε με ένα βίντεο τη δική του παρέμβαση. Τον συντονισμό της συζήτησης μαζί με τον Παύλο Τσίμα ανέλαβε η δημοσιογράφος Μαργαρίτα Πουρνάρα. Η εκδήλωση προβλήθηκε ζωντανά μέσω live streaming.

Στο σύνολό τους οι ομιλητές στάθηκαν στον μοναδικό συνδυασμό ερευνητικής δημοσιογραφίας και ιστορικής έρευνας που επιτυγχάνεται στο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά, και μάλιστα σε ρέουσα αφήγηση που χωρίς να στερεί το παραμικρό σε επίπεδο τεκμηρίωσης δίνει μια αίσθηση αστυνομικού μυθιστορήματος μιας και το θέμα με το οποίο καταπιάνεται συνιστά ένα από τα δραματικότερα εγχώρια πολιτικά θρίλερ κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Η Μαργαρίτα Πουρνάρα στάθηκε ιδιαίτερα στη σημασία του βιβλίου σήμερα, καθώς αποτελεί «κλειδί κατανόησης της σημερινής επικαιρότητας» σε ό,τι αφορά μείζονα ζητήματα όπως μεταξύ άλλων τα ναυτικά μίλια, οι εξοπλισμοί και τα πετρέλαια στο Αιγαίο. «Μια αντικειμενική, ψύχραιμη και καλειδοσκοπική ματιά για το τι συνέβη τότε αλλά ως ένα εφαλτήριο για το τι μπορούμε να κάνουμε σήμερα».

Στο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του ο Μαρκ Μαζάουερ χαρακτήρισε το βιβλίο «άξια συνέχεια της θαυμάσιας εξιστόρησης του Αλέξη Παπαχελά για τον ρόλο του αμερικανικού παράγοντα στην Ελλάδα τη Μεταπολεμική περίοδο με κατακλείδα το μοιραίο καλοκαίρι του 1974» συμπληρώνοντας ότι αυτό επιτυγχάνεται με μια ζωντανή αφήγηση που αντλεί το πολύτιμο υλικό της από στοιχεία που δεν απαντώνται στη δημόσια σφαίρα.

Ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου τόνισε τις δυνατότητες που υπάρχουν στην ιστορική-αρχειακή έρευνα και στην ερευνητική δημοσιογραφία, μια συνδυαστική μέθοδο από την οποία προκύπτουν «πολύ δυναμικές ερμηνείες» χαρακτηρίζοντας το βιβλίο ως «το καλύτερο που έχει γραφτεί για τη δικτατορία και την εισβολή στην Κύπρο».

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος αντίστοιχα μίλησε «για το ώριμο έργο ενός ώριμου ιστορικού» που προσφέρει πληθώρα πολύτιμων στοιχείων ακόμα και σε ιστορικούς επιστήμονες που έχουν εντρυφήσει στην προκειμένη περίοδο ή έχουν ακόμα και βιωματικές εμπειρίες από αυτή, ενώ η Βασιλική Γεωργιάδου στάθηκε μεταξύ άλλων στον τρόπο με τον οποίο το βιβλίο ανατέμνει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις την περίοδο της Χούντας μέχρι την αυγή της Μεταπολίτευσης. Εστίασε στον κυνισμό της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής με κυριότερο εκφραστή τον Κίσινγκερ, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ιδιαίτερη μεθοδολογία του συγγραφέα που συνδύασε άριστα το ιδιωτικό και το δημόσιο πεδίο έρευνας.

Κλείνοντας, ο Αλέξης Παπαχελάς μοιράστηκε μαζί μας αγωνίες, άγνωστα περιστατικά, αλλά και ευτράπελα κατά τη διάρκεια των 25 χρόνων της έρευνάς του με τα πολύτιμα συμπεράσματά του να συγκεφαλαιώνονται στο γεγονός ότι «οι μεγαλύτερες εθνικές τραγωδίες λαμβάνουν χώρα την ώρα του διχασμού», καθώς και στην ανάγκη να ερμηνεύουμε τη διεθνή πολιτική σκηνή χωρίς να παρασυρόμαστε από εφήμερες χίμαιρες για μαγικές λύσεις.
Αποκάλυψε δε ότι το βιβλίο άρχισε να εγγράφεται μέσα του όταν ήταν ακόμη 13 ετών. Όταν βίωνε και αισθανόταν τη σημασία των ιστορικών γεγονότων της Κύπρου χωρίς να μπορεί να τα κατανοήσει όντας ακόμη παιδί. «Αυτή η περιέργεια με οδήγησε στη δημοσιογραφία και μετέπειτα στην έρευνα».

Από αυτή την περιέργεια θα συμπληρώναμε από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ έχουμε τη χαρά και την τιμή να διαθέτουμε στον κατάλογό μας το σημαντικό έργο ενός σπουδαίου ερευνητή-δημοσιογράφου.