Κατά τον Πλάτωνα ο εκφυλισμός ενός Δημοκρατικού συστήματος σε Ολιγαρχία γίνεται με την μεταφορά εξουσιών και δικαιωμάτων από τον Λαό στην άρχουσα τάξη η οποία σταδιακά επισυσσωρεύει
Δύναμη και εξουσία δια των θεσμών και των νόμων, τους οποίους αναθεωρεί επωφελείαν της και εις βάρος του Δήμου διευρύνοντας το χάσμα ανάμεσα στους πλουσίους και τους φτωχούς. Με αυτήν τη διαδικασία η άρχουσα τάξη πλέον λειτουργεί ως Ολιγαρχία.
Υποστηρίζει αναλυτικότερα ότι στην Ολιγαρχία κυβερνούν οι πλούσιοι ενώ οι φτωχοί δεν έχουν μερίδιο στην εξουσία. Οι κρατούντες ψηφίζουν νόμους για την αποζημίωσή τους και επιβάλλουν αν χρειάζεται τον νόμο με τη βία με τα όπλα ή απειλές παραμελώντας την πειθώ και το λογισμό.
Κατά τον Αριστοτέλη στο έργο του «Πολιτικά», οι πολίτες χωρίζονται με βάση οικονομικά κριτήρια σε τάξεις γεωργών, τεχνιτών και εμπόρων ενώ κοινωνικά χωρίζονται σε φτωχούς, πλούσιους και μεσαίους. Από τη σχέση που έχουν μεταξύ τους οι φτωχοί και οι πλούσιοι θα διαμορφωθεί η μορφή του πολιτεύματος.
Οι φτωχοί, συνήθως είναι περισσότεροι από τους πλούσιους. Ανάλογα με το πώς είναι μοιρασμένη η Δύναμη και με το πού αυτή συγκεντρώνεται καθορίζεται και το είδος του πολιτεύματος που μπορεί να έχει τρεις μορφές: Μοναρχία ή Βασιλεία (ένας κυβερνά), Αριστοκρατία (λίγοι κυβερνούν) ή Δημοκρατία (πολλοί κυβερνούν). Η προτίμηση του Αριστοτέλη στρέφεται στη «Μέση Πολιτεία» δηλαδή σ’ αυτό που σήμερα κατανοούμε ως Δημοκρατικό πολίτευμα όπου η μεσαία τάξη εξασφαλίζει την ισορροπία ανάμεσα στους φτωχούς και τους πλούσιους και κρατά το κέντρο βάρους στη μέση στις μεταξύ τους συγκρούσεις.
Ο Αριστοτέλης τάσσεται επίσης με σαφήνεια υπέρ του Δημοκρατικού πολιτεύματος. Θεωρεί ότι η Δημοκρατία είναι το μοναδικό σύστημα το οποίο μπορεί να αμβλύνει τις κοινωνικές αντιθέσεις και τις οικονομικές ανισότητες σε αντίθεση με τα υπόλοιπα πολιτεύματα τα οποία δημιουργούν μόνιμη κοινωνική ανισορροπία και εστίες συγκρούσεων.
Η Δημοκρατία δεν μπορεί να μετατραπεί σε Οχλοκρατία εάν τηρούνται οι Νόμοι δεν υπονομεύονται οι αποφάσεις και δεν αλλοιώνεται η Δημοκρατική λειτουργία. Ο ίδιος ο Αριστοτέλης αναφέρει πολύ ορθά:«Και ότι ο άνθρωπος είναι από την φύση του πολιτικό ζώον».Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν εξίσου την δυνατότητα να λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις και να μετέχουν στα κοινά. Ορθά αναφέρεται ότι ο άνθρωπος είναι φύσιν πολιτικό ζώο διότι η φύση έχει προικίσει εξίσου όλους τους ανθρώπους με τα ίδια Φυσικά δικαιώματα για την επιβίωση και την διαιώνιση και η πολιτική είναι ο κοινός κοινωνικός χώρος όπου τα αυτοπροσδιορισμένα άτομα δύναται να προασπίζονται αυτά τα Φυσικά δικαιώματα σε σχέση με τα υπόλοιπα άτομα.
Στην Ενωμένη Ευρώπη οι απόψεις του Πλάτωνα αποκτούν πάλι επίκαιρο χαρακτήρα αφού μέσα από τα μεγάλα κενά της Δημοκρατικής λειτουργίας οι Ολιγαρχικές δυνάμεις μεταφέρουν μεθοδικά πόρους, δικαιοδοσία, νόμους και αρμοδιότητες από τους λαούς στην «απρόσωπη» γραφειοκρατία η οποία συνιστά το προπέτασμα της ολιγοπωλιακής Ολιγαρχίας.
Οι Λαοί και οι πολίτες αποξενώνονται από την διαχείριση των δικών τους πόρων και τους επιβάλλονται αλλότριες φορολογικές πολιτικές μεταφέροντας βαθμιαία τον πλούτο των πολλών στην κατοχή των Ολίγων αυξάνοντας γεωμετρικά τις ανισότητες τις αδικίες, τους δείκτες της παρανομίας, της φτώχειας και της εξαθλίωσης ενώ η πρακτική του χρηματισμού και της διαφθοράς βασιλεύουν στην άσκηση της οικονομικής και πολιτικής λειτουργίας από την διεφθαρμένη ολιγοπωλιακή επιχειρηματική οικονομική ελίτ.
Το αναλλοίωτο και διαχρονικό πολιτικό διακύβευμα για την Ευρώπη συνίσταται στην Δίκαιη νομή του παραγόμενου πλούτου και η διαχρονική διαπάλη είναι μεταξύ όσων διεκδικούν Δίκαιη κοινωνική κατανομή και εκείνων οι οποίοι επιδιώκουν ατομικά οφέλη εις βάρος της πλειονότητας.
Οι Δημοκρατικές Δυνάμεις, διαχρονικά αντιπαλεύονται τις Ολιγαρχικές Δυνάμεις για την διαμοίραση του παραγόμενου οικονομικού πλούτου και αναδεικνύουν πλέον με λαγαρότητα το διαχρονικό, αέναο και ιστορικό διακύβευμα για τον άνθρωπο και τις κοινωνίες το οποίο συμπυκνώνεται στο δίλημμα, Δημοκρατικές Μεταρρυθμίσεις και Πρόοδος ή στον αντίποδα Συντηρητική Αδράνεια η οποία οδηγεί στον μαρασμό της Δημοκρατικής λειτουργίας και την ενίσχυση της Ολιγαρχίας.
Χρήστος Ξενοκώστας,
Συγγραφέας, Αρθρογράφος
