Ο κορονοϊός, η κλιματική αλλαγή και η αυξημένη ζήτηση σε φυσικό αέριο προκάλεσαν το κύμα ανατιμήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει η διεθνής κοινότητα. Η Ελλάδα μάλιστα αναμένεται να πληρώσει μεγαλύτερες αυξήσεις.
Το ράλι των ανατιμήσεων διεθνώς σε πρώτες ύλες, ενέργεια και άλλα βασικά αγαθά έχει ξεκινήσει και η Ελλάδα αναμένεται να επηρεαστεί σημαντικά.
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι μεταξύ των όσων θα πει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του το βράδυ του Σαββάτου 11 Σεπτεμβρίου στα εγκαίνια της 85ης ΔΕΘ, είναι και το πακέτο των ελαφρύνσεων προκειμένου να μην λυγίσουν τα ελληνικά νοικοκυριά από τις αυξήσεις που θα καταλήξουν στην τσέπη των καταναλωτών.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που οδήγησαν σε αυτό το… τσουνάμι των ανατιμήσεων;
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτη Πετράκη ένας κύριος παράγοντας που έδρασε σε δύο επίπεδα είναι η πανδημία του κορονοϊού.
«Υπάρχει μία ιδιόρρυθμη συγκυρία η οποία σχετίζεται με ορισμένα, μεγάλα πραγματικά γεγονότα. Το πρώτο είναι η COVID-19. Άνοιξαν οι αγορές, αυξήθηκε υπερβολικά η ζήτηση, αυξάνονται οι τιμές. Το δεύτερο είναι πάλι ο Covid που προκάλεσε τη διακοπή των γραμμών παραγωγής, είτε λόγω του κορονοϊού είτε λόγω άλλων διαδικασιών, λόγου χάρη η Κίνα κλείνει τα λιμάνια της. Υπάρχουν αναταραχές στις γραμμές παραγωγής που σχετίζονται με ανακατατάξεις επιχειρήσεων παρόλο που δεν είναι πάρα πολλές αλλά υπάρχει κι αυτό το φαινόμενο. Έχουμε λοιπόν έναν συνδυασμό αυξημένης ζήτησης και περιορισμένης προσφοράς και για αυτό θεωρούμε ότι έχει ένα σχετικά συγκυριακό χαρακτήρα, σχετικά βραχυχρόνιο, θα δούμε όμως» είπε στο Sputnik ο κ. Πετράκης.
Η κλιματική αλλαγή
Ένας δεύτερος εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι η κλιματική αλλαγή που προκάλεσε καύσωνες, άρα αυξημένη ζήτηση ενέργειας και τελικά οδήγησε σε αύξηση των τιμών ενέργειας.
«Υπάρχει η κλιματική αλλαγή, που είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό γεγονός το οποίο υπέπεσε στο καλοκαίρι με αποτέλεσμα να έχουμε καύσωνες, σημαντική αύξηση των τιμών της ενέργειας και αυτό έχει να κάνει και με το νέο σύστημα που τιμολογούνται οι τιμές της ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση» τόνισε.
Παράλληλα, ανέφερε ότι η διαφωνία των ΗΠΑ στην κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου Ρωσίας- Γερμανίας προκάλεσε την καθυστέρηση του έργου με ότι αυτό συνεπάγεται στην επάρκεια του και στις απαιτήσεις των παραγωγικών μονάδων.
«Στο θέμα της ενέργειας υπάρχει κι άλλος παράγοντας, ο αγωγός Nord Stream ΙΙ ο οποίος έπρεπε να έχει τελειώσει εδώ καιρό, όπως ξέρετε οι ΗΠΑ αντιδρούσαν στη δημιουργία του, τώρα συμφώνησαν και θα είναι έτοιμος σε λίγο καιρό, αλλά αυτή τη στιγμή δεν είναι διαθέσιμος. Άρα, άλλος ένας αγωγός που θα ερχόταν από τη Ρωσία και θα φέρει φυσικό αέριο στην κεντρική Ευρώπη δεν λειτουργούσε, οι δε αποθηκευτικοί χώροι (σ.σ. του φυσικού αερίου) που υπήρχαν στην Ευρώπη, δεν είχαν τη δυνατότητα να καλύψουν τις απαιτήσεις που χρειαζόταν το παραγωγικό σύστημα στις αυξημένες ποσότητες αερίου. Επιπροσθέτως, το LNG που μεταφέρεται οπουδήποτε, επειδή υπάρχει ο κορονοϊός δεν ήρθε στην Ευρώπη όσο ερχόταν αλλά πήγε στην Κίνα και στην Ινδία. Άρα κι εδώ υπήρχε ένας περιορισμός άρα η τιμή του αερίου, της ενέργειας ανεβαίνει» επισήμανε ο καθηγητής.
Πρόβλημα υπήρξε και στις ΗΠΑ όπου όπως είπε «λόγω των πολύ χαμηλών ενέργειας εδώ και χρόνια πολλές επιχειρήσεις παραγωγής αερίου (sale gas) στις ΗΠΑ έχουν κλείσει».
Ο κ. Πετράκης εκτιμά ότι το ράλι των ανατιμήσεων διεθνώς θα διαρκέσει περίπου πέντε – έξι μήνες ωστόσο επισημαίνει ότι αυτό δεν σημαίνει ότι μετά θα έχουμε πτώση τιμών.
«Άρα υπάρχει μια συγκυρία φαινομένων που συνδυάζεται και με άλλα φαινόμενα όπως η τιμή του καφέ τα οποία συμπίπτουν και δημιουργούν ένα αυξημένο κύμα ανατιμήσεων το οποίο εκτιμούμε ότι θα έχει μια διάρκεια περίπου πέντε έξι μήνες. Όχι, ότι μετά θα μειωθούν οι τιμές αλλά δεν θα συνεχιστεί το ράλι αυξήσεων των τιμών».
Γιατί η Ελλάδα πληρώνει ακριβότερα την ενέργεια
Η Ελλάδα μέσα σε αυτό το διεθνές οικονομικό τοπίο καλείται να αντιμετωπίσει μια ακόμα ιδιορρυθμία και τελικά να πληρώσει ακριβά την έκρηξη στις τιμές της ενέργειας.
«Υπάρχει μια ιδιορρυθμία που αφορά την Ελλάδα που βρίσκεται στα Βαλκάνια τα οποία υποφέρουν από πολύ υψηλές τιμές ενέργειας, όχι τώρα αλλά εδώ και καιρό, πάντα ήταν υψηλότερες οι τιμές ενέργειας γιατί είμαστε απομακρυσμένοι από τα κεντρικά σημεία διανομής. Σκεφτείτε ότι είχε 48 ευρώ η γιγοβατώρα στις δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας και τον Αύγουστο πήγε 200 ευρώ. Μιλάμε για τριπλάσια τιμή. Και τώρα πληρώνουμε την αύξηση των τιμών εκείνης της περιόδου» κατέληξε.
