Τι αναζητάμε στις αληθινές ιστορίες με πρόσωπα υπαρκτά που σημάδεψαν την εποχή τους; Μήπως την απόδειξη ότι και τα πρόσωπα αυτά υπήρξαν πλάσματα θνητά με αδυναμίες και ανασφάλειες, όπως εμείς; Μήπως ένα ταξίδι στα ταραγμένα χρόνια της ίδιας της Ιστορίας; Μήπως την καταφυγή σε ένα όνειρο που θα ξεδιπλωθεί στα μάτια μας σαν κινηματογραφική ταινία εποχής;
Ό,τι και αν αναζητεί ο καθένας, αυτές οι ιστορίες μας αρέσουν γιατί μιλάνε κατευθείαν στη ψυχή. Και μια τέτοια ιστορία μας αφηγείται ο Στέφανος Δάνδολος στο καινούργιο του βιβλίο «Φλόγα και Άνεμος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Με τη γνωστή μαεστρία που ο ίδιος κατέθεσε πριν από τρία χρόνια στο δημοφιλές και πολυβραβευμένο «Ιστορία χωρίς όνομα», ο αγαπημένος συγγραφέας κάνει μια ακόμα κατάδυση στο παρελθόν, αγκαλιάζοντας ογδόντα χρόνια ελληνικής ιστορίας και ζωντανεύοντας δύο εμβληματικές προσωπικότητες του τόπου μας: τη σπουδαία ηθοποιό Κυβέλη Αδριανού και τον άνδρα που έγινε ο μεγάλος έρωτας της ζωής της, τον επί τρεις φορές πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου.
Γράμμα του Γεωργίου Παπανδρέου στην Κυβέλη
Φλόγα εκείνη, άνεμος αυτός, θα συναντηθούν το καλοκαίρι του 1920 στη Χίο, όταν η Κυβέλη είναι παντρεμένη με τον Κώστα Θεοδωρίδη και πάει να παίξει στο νησί κάποιες παραστάσεις, ενώ ο Παπανδρέου ως Γενικός Διοικητής της πόλης, με το γιο του Αντρέα μωρό, την υποδέχεται δημιουργώντας μια ανεξίτηλη στιγμή στο πεπρωμένο τους. Γίνονται παράνομο ζευγάρι για χρόνια, έπειτα παντρεύονται, ώσπου η μοίρα θα τους χωρίσει ποδοπατώντας ένα πάθος που ωστόσο θα μείνει για πάντα ζωντανό ακόμα και μετά το χωρισμό τους. Πώς να χωρέσεις έναν άνεμο σε καλούπι; Ο Δάνδολος ιχνηλατεί προσεχτικά την παραμυθένια ιστορία τους, αφήνει τα αγκάθια να συμπλεύσουν με τα ρόδα και δημιουργεί ένα μωσαϊκό καταραμένης αγάπης που μένει για πάντα στο μυαλό του αναγνώστη. Είναι από εκείνες τις ιστορίες που μας στοιχειώνουν γιατί τα έχουν όλα: χαρά, πόνο, ελπίδα, δάκρυ, όνειρα και ματαιωμένες προσδοκίες.
Γύρω από την Κυβέλη και τον Παπανδρέου μια Ελλάδα που σπαράσσεται. Εθνικοί διχασμοί, εμφύλιες συγκρούσεις, πόλεμος, κατοχή, η κατάρρευση του Βενιζέλου, η μεταπολεμική αβεβαιότητα και φυσικά η Χούντα των Συνταγματαρχών, που αποτελεί τον παρόντα αφηγηματικό χρόνο του μυθιστορήματος, όταν πια η Κυβέλη είναι ογδόντα ετών και ο άντρας που λάτρεψε, ο Γέρος της Δημοκρατίας, κείτεται νεκρός, έτοιμος να κηδευθεί με μπόλικο πολιτικό παρασκήνιο από την σπείρα που καταδυνάστευε τον τόπο.
Ο Δάνδολος σκιαγραφεί περίτεχνα το πορτρέτο μια πληγωμένης γυναίκας που ζει αγκαλιά με τις αναμνήσεις της, περιγράφοντας ταυτόχρονα εκείνες τις τέσσερις φθινοπωρινές μέρες του 1968 με ανατριχιαστική ακρίβεια. Την «Επιχείρηση Μαύρο Στάχυ» που θέτουν σε εφαρμογή ο Παττακός και η παρέα του, το κλίμα του φόβου που πνίγει τη χώρα, τους ψιθύρους των απλών ανθρώπων που ψάχνουν μια θέση στον ήλιο. Παράλληλα (και εδώ είναι η μεγάλη διαφορά από την «Ιστορία χωρίς όνομα» που ήταν ένα βιβλία με λίγους χαρακτήρες) απλώνει την αφήγηση του αγκαλιάζοντας ένα ολόκληρο ψηφιδωτό ηρώων. Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που βρίσκει καταφύγιο σε κάποιο ξενοδοχείο του Φαλήρου. Η Βαλεντίνη Ποταμιάνου η δισεγγονή της Κυβελης. Ένας υπασπιστής του καθεστώτος. Ο Αλέξανδρος Κροντυράς, ένας άσημος ηθοποιός. Η Μελίνα Μερκούρη. Ο Δημήτρης Χορν. Ο Αλέκος Παναγούλης. Όλοι αυτοί, ζωντανεύουν μέσα από τη λυρική φωνή του συγγραφέα, δίνοντας στις 572 σελίδες του μυθιστορηματος, την υπόσταση μιας τοιχογραφίας που πραγματεύεται δύο βασικά θέματα: τον έρωτα και την ελευθερία.
Ένα μυθιστόρημα που ζωντανεύει αθέατες πτυχές τις πολιτικής και του θεάτρου, που μιλάει για τις πληγές που όλοι κρύβουμε μέσα μας, που ακτινογραφεί τα μεγάλα όνειρα της ελληνικής ψυχής και το κυριότερο, που μας αποκαλύπτει τη δύσκολη ζωή ανθρώπων που χάραξαν την Ιστορία μας για πάντα.
Της Ελένης Ευθυμίου
