Ανακοινώθηκαν σήμερα τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2019 (για τις εκδόσεις 2018) από τη Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και μας έφεραν πολύ καλά νέα!
Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων απονέμεται στη Μάρω Δούκα για τη συνολική της προσφορά στα γράμματα.
Η Δήμητρα Κολλιάκου με το Αλφαβητάρι εντόμων απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας, εξ ημισείας με τον Δημήτρη Κανελλόπουλο.
Ο Χάρης Βλαβιανός τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το έργο του Αυτοπροσωπογραφία του λευκού.
Μάρω Δούκα – Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων
Το σκεπτικό της επιτροπής
Η επιτροπή κρίνει ότι, με τη μακροχρόνια και πλούσια προσφορά της στα ελληνικά γράμματα, η Μάρω Δούκα υπηρετεί επάξια το ατομικό και το συλλογικό στοιχείο, ψηλαφώντας σε βάθος τις κοινωνικές, πολιτικές και ιστορικές εκφάνσεις της εκάστοτε εποχής, χτίζοντας σύνθετους και μεστούς χαρακτήρες, ενσωματώνοντας νεωτερικές αφηγηματικές τεχνικές, κατορθώνοντας εν τέλει να αποτυπώσει, με εφαλτήριο το κληροδότημα των μεταπολεμικών γενεών, το στίγμα της μεταπολίτευσης, και γι’ αυτό της απονέμει το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για τη συνολική προσφορά του έργου της.
H Mάρω Δούκα γεννήθηκε το 1947 στα Xανιά. Aπό το 1966 ζει στην Aθήνα. Έχει τελειώσει το Iστορικό και Aρχαιολογικό Tµήµα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Aθηνών.
Έχει τιµηθεί µε το Bραβείο «Nίκος Kαζαντζάκης» του Δήµου Hρακλείου για το µυθιστόρηµα H αρχαία σκουριά, µε το B΄ Kρατικό Bραβείο για το µυθιστόρηµα H πλωτή πόλη και µε το Bραβείο Πεζογραφίας Kώστα Oυράνη της Aκαδηµίας Aθηνών για το µυθιστόρηµα Aθώοι και φταίχτες. Για το ίδιο µυθιστόρηµα τιµήθηκε επίσης µε το Bραβείο Balkanika και το Βραβείο Καβάφη. Για το µυθιστόρηµα Έλα να πούµε ψέµατα έχει τιµηθεί µε το βραβείο «Νίκος Θέµελης» του ηλεκτρονικού περιοδικού Αναγνώστης.
Διηγήµατα και µυθιστορήµατά της έχουν µεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Το τελευταίο της βιβλίο είναι η Πύλη εισόδου, που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2019. Τα βιβλία της κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πατάκη. Βρείτε τα εδώ.
Αλφαβητάρι εντόμων – Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας
Το σκεπτικό της επιτροπής
Στο Αλφαβητάρι εντόμων της Δήμητρας Κολλιάκου, άνθρωποι διασταυρώνονται με έντομα σε 24 ιστορίες, διαγωνίως καφκικές και δεμένες μεταξύ τους, που αναδεικνύουν τα αδιέξοδα της Ευρώπης και του δυτικού ανθρώπου, αλλά και έναν λόγο υπεράσπισης των αξιών της. Στον πυρήνα του βιβλίου βρίσκεται η συναρμογή της ζωής των εντόμων με την ανθρώπινη συνθήκη και στο βάθος τα πολλαπλά οικογενειακά αδιέξοδα. Η αφήγηση ενσωματώνει στίχους, μύθους, πεζογραφικά κείμενα, καθώς και τον επιστημονικό λόγο της γλωσσολογίας και της εντομολογίας.
Τα 24 γράµµατα, και πίσω από κάθε γράμμα ένα έντομο και οι άνθρωποι µε τους οποίους διασταυρώθηκε. Ένα αλφαβητάρι εντομολογικό, εμπνευσμένο από την Ευρώπη που γοητεύει, την Ευρώπη που απογοητεύει. Κάθε γράμμα κι ένας αυτοτελής μικρόκοσμος, μαζί και τμήμα ενός όλου.
Στο Αλφαβητάρι εντόμων η συγγραφέας μιλάει για την ιστορική, την κοινωνική ή την πολιτική πορεία της Ευρώπης. Παράλληλα μιλάει και για πρόσωπα της τέχνης και της επιστήμης. Η Κολλιάκου σε αυτό της το βιβλίο δημιουργεί μια διεθνή κατάσταση ανθρώπων και εντόμων.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Δήµητρα Κολλιάκου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Σπούδασε κλασική φιλολογία και θεωρητική γλωσσολογία στην Αθήνα (ΕΚΠΑ) και στο Εδιµβούργο. Δίδαξε γλωσσολογία στο Πανεπιστήµιο του Newcastle (1995-2010) και στο Πανεπιστήµιο Paris Diderot (2010-2014). Στο ερευνητικό της έργο έχει ασχοληθεί µε ζητήµατα σύνταξης και σηµασιολογίας στα νέα ελληνικά. Το πρώτο της μυθιστόρημα, Το μαγείο (Εκδ. Εστία, 2001), τιμήθηκε με το Βραβείο Πρωτοεµφανιζόµενου Συγγραφέα Jim Wilson από το ΕΚΕΒΙ. Από τις Εκδόσεις Πατάκη ακολούθησαν το μυθιστόρημα Θερμοκρασία δωματίου (2006, Βραβείο Athens Prize for Literature του περιοδικού (δε)κατα και βραβείο µυθιστορήµατος του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών), η συλλογή διηγημάτων Η αρρώστια των βουνών (2009), τα μυθιστορήματα Το πρόσωπο του ουρανού (2013), Ήμισυ του παντός (2015) και η συλλογή διηγημάτων Αλφαβητάρι εντόμων (2018, Βραβείο λογοτεχνίας του περιοδικού Ο Αναγνώστης).
Αυτοπροσωπογραφία του λευκού – Κρατικό Βραβείο Ποίησης
Το σκεπτικό της επιτροπής
Σε αυτή την ώριμη και σύνθετη συλλογή, που βασίζεται στην ώσμωση του ποιητικού και του πεζού λόγου, στη συνύφανση του ποιητικού λυρισμού με το δοκίμιο και τον φιλοσοφικό στοχασμό και στη συνύπαρξη του πρωτότυπου ποιητικού λόγου με μεταφρασμένα ποιήματα του 20ού αιώνα, αναγνωρίζονται ισχυρές διακειμενικές αναφορές και μια ισχυρή παρουσία του ποιητικού εγώ.
Στην Αυτοπροσωπογραφία του λευκού ο Χάρης Βλαβιανός επανέρχεται, με βλέμμα ανανεωμένο, σε γνώριμους τόπους της ποίησής του, διευρύνοντας ακόμη περισσότερο ωστόσο το πεδίο των στοχαστικών και γλωσσικών του αναζητήσεων. Ο απoλεσθείς παράδεισος του οριστικά χαμένου αλλά εξακολουθητικά αναζητούμενου νοήματος, η επισφάλεια των λέξεων ενώπιον του τραύματος του παρελθόντος, αλλά και η αδυναμία επικοινωνίας στις καθημερινές επαφές, η διακειμενικότητα ως καταστατική συνθήκη της ποιητικής γραφής, ο ποιητής ως κρίκος μιας μακράς αλυσίδας ετερόκλητων προγόνων της εγχώριας όσο και εν γένει της δυτικής λογοτεχνικής παράδοσης είναι ζητήματα που διατρέχουν, φανερά ή υπογείως, και τις πέντε ενότητες της συλλογής.
Διαβάζοντας τη συλλογή, ο αναγνώστης έρχεται εν τέλει σε επαφή με το λευκό σε όλες τις αποχρώσεις και εντάσεις του – το τυραννικό λευκό της άγραφης σελίδας, το εναγώνιο λευκό της σιωπής, το βουβό λευκό του πένθους, το θαμπό λευκό της μνήμης, το λευκό ως σύμβολο λύτρωσης και ελπίδας, ως σημείο αναγέννησης. Καταθέτοντας την ποιητική του αλήθεια, ο Βλαβιανός αποκαλύπτει τα πολλαπλά πρόσωπα και προσωπεία της τέχνης και της ζωής.
Η Αυτοπροσωπογραφία του λευκού απέσπασε το 2019 το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών, το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης» και το βραβείο Public (Κατηγορία «Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση»).
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
O Χάρης Βλαβιανός γεννήθηκε στη Ρώµη το 1957. Σπούδασε Οικονοµικά και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και Πολιτική Θεωρία και Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει εκδώσει δώδεκα ποιητικές συλλογές, µε πιο πρόσφατες τις Διακοπές στην πραγµατικότητα (2009) [Βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω»], Σονέτα της συµφοράς (2011) και Αυτοπροσωπογραφία του λευκού (2019), που απέσπασε το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών, το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης» και το βραβείο Public (Κατηγορία «Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση»). Ποιήµατά του έχουν µεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες και έργα του έχουν εκδοθεί στην Αγγλία, στη Γαλλία, στη Γερµανία, στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στην Ιρλανδία και στην Ισπανία.Έχει εκδώσει τέσσερις συλλογές δοκιµίων, Ο άλλος τόπος (1994), Ποιον αφορά η ποίηση; Σκέψεις για µια τέχνη περιττή (2007), Το διπλό όνειρο της γραφής (2010, από κοινού µε τον Χρήστο Χρυσόπουλο) και Γιατί γράφω ποίηση (2015). Το 2015 εξέδωσε το πρώτο του µυθιστόρηµα µε τίτλο Το αίµα νερό. Ακολούθησε το 2016 το Κρυφό ηµερολόγιο του Χίτλερ. Φυλακές Λάντσμπεργκ, Νοέμβριος 1923-Δεκέμβριος 1924 (εισαγωγή Κ. Κωστής). Έχει µεταφράσει έργα κορυφαίων Αμερικανών και Ευρωπαίων ποιητών, όπως των: Walt Whitman, Εzra Pound, William Blake, John Ashbery, Zbigniew Herbert, Fernando Pessoa, e.e. cummings, Michael Longley, Wallace Stevens και Anne Carson. Έχει μεταφράσει τα Τέσσερα Κουαρτέτα του T.S. Eliot (Εκδ. Πατάκη, 2013, δίγλωσση έκδοση), σύνθεση εµβληµατική στην ιστορία της λογοτεχνίας. Διευθύνει το περιοδικό Ποιητική (εξαμηνιαίο περιοδικό για την τέχνη της ποίησης, που εκδίδουν οι Εκδόσεις Πατάκη), το οποίο το 2019 απέσπασε από τη Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού τιμητική διάκριση στο πλαίσιο των Κρατικών Βραβείων 2018. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη Η άγονη γη (δίγλωσση έκδοση), του Τ.Σ. Έλιοτ, σε εισαγωγή, μετάφραση και σημειώσεις του Χάρη Βλαβιανού.
