Σε κάθε άνθρωπο τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές του απορρέουν από τις σκέψεις
του. Οι σκέψεις βασίζονται στα συμπεράσματα στα οποία έχει καταλήξει από προηγούμενες εμπειρίες ή κοινωνικές ή γονεϊκές επιδράσεις.
Αυτή είναι η βασική αρχή της γνωσιακής συμπεριφορικής προσέγγισης. Όταν έχουμε μια δυσλειτουργική συμπεριφορά, υπάρχει πίσω της μια δυσλειτουργική σκέψη, ένα λανθασμένο συμπέρασμα στο οποίο έχουμε καταλήξει.
Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, εστιάζει στο να αλλάξει τα λανθασμένα συμπεράσματα της σκέψης, μέσα από εστιασμένα, συγκεκριμένα θετικά βιώματα. Για παράδειγμα, το παιδί που έχει βιώσει εμπειρίες «αποτυχίας» – είτε σε δράσεις, είτε σε καταστάσεις, είτε έχει στεναχωρήσει τους γονείς του κι έχει «λανθασμένα» συμπεράνει ότι έχει «αποτύχει» στην εκπλήρωση των προσδοκιών τους να είναι ένα «καλό» παιδί, ένα «υπάκουο» παιδί, ένα «έξυπνο» παιδί κλπ- θα αρχίσει να συμπεριφέρεται ανάλογα.
Στο Γνωσιακό Συμπεριφορικό Δράμα της Δρ Χάρις Καρνέζη, τα θετικά βιώματα (που αλλάζουν τον τρόπο και τα συμπεράσματα της σκέψης και κατά συνέπεια αλλάζουν τις δυσλειτουργικές συμπεριφορές) δομούνται μετά από αξιολόγηση κάθε παιδιού, ώστε να ανταποκρίνονται επακριβώς στις ανάγκες του. Η επιτυχία της μεθόδου έγκειται στο ότι κάθε παιδί είναι εξαρχής αποδεκτό όπως είναι. Κανένας «μεγάλος» δεν του επισημαίνει τα «λάθη» του και κανείς δεν του ζητάει να αλλάξει την συμπεριφορά του.
Η μέθοδος συνδυάζει τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και το παιδαγωγικό θέατρο. Το παιδί μπαίνει με τη θέλησή του, ενθουσιασμένο, σε μια παραμυθένια περιπέτεια. Η ανάγκη του να βοηθήσει «τον ήρωα», να βρει λύσεις σε προβλήματα, είναι που του δίνει θετικά βιώματα και συναισθήματα –με ευχάριστο τρόπο και κατ’επανάληψη.
Έτσι σχηματίζει νέα συμπεράσματα για τον εαυτό του και τους άλλους και αλλάζει η συμπεριφορά του.
Η μέθοδος εφαρμόζεται με επιτυχία σε παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση, φοβίες, διάσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα, διαταραχές αυτιστικού φάσματος υψηλής λειτουργικότητας, σύνδρομο Asperger κ.ά.
Η Δρ Χάρις Καρνέζη είχε τη γενναιοδωρία να μοιραστεί την –μοναδική παγκόσμια πλέον – μέθοδό της, εκπαιδεύοντας θεραπευτές Γνωσιακού Συμπεριφορικού Δράματος. Στο Ινστιτούτο «Λόγος και Έργα» πέντε θεραπευτές διαφόρων ειδικοτήτων (λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, παιδαγωγοί) εφαρμόζουν τη μέθοδο σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες του κάθε παιδιού.
Μαίρη Βελόγλου, Παιδαγωγός, Εμψυχώτρια Θεατρικού Παιχνιδιού, Εκπαιδεύτρια Γνωσιακού Συμπεριφορικού Δράματος
Ινστιτούτου Επικοινωνίας & Ανάπτυξης Παιδιού, 24ο χλμ Λ. Μαραθώνος, Διασταύρωση Ραφήνας
www.logos-erga.gr, email: [email protected] τηλ: 2294304643, 6944310900
