Η μαμά όμως είναι και πάλι είτε απασχολημένη με τις καθημερινές υποχρεώσεις που επείγουν, είτε συναισθηματικά υπερφορτωμένη, είτε δεν ξέρει πια τι άλλο να παίξει κι ακολουθεί τις ίδιες ρουτίνες παιχνιδιού, είτε … χτυπάει το τηλέφωνο και πρέπει ξανά να διακόψει το παιχνίδι με το παιδί.
Και μετά, ακολουθούν συχνά οι ενοχές της μαμάς: «έχει δίκιο το παιδί, δεν έπαιξα καθόλου μαζί του» ή «τι λάθος έχω κάνει και δεν μπορεί να παίξει καθόλου μόνο του;» Ας πάρουμε όμως λίγα λεπτά απ’ τον πολύτιμο χρόνο κάθε μαμάς για να δούμε ορισμένα σημεία που μπορεί να λειτουργήσουν βοηθητικά την επόμενη φορά που θα την φωνάξει το παιδί για να παίξουν.
Είναι σημαντικό το παιχνίδι;
Ναι, το παιχνίδι δεν είναι «παιχνιδάκι». Είναι η πιο σημαντική ενασχόληση του ανθρώπου σε όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Αναπτύσσει και εμπλουτίζει όλους τους τομείς της ανθρώπινης υπόστασης: τις αισθήσεις, τις γνώσεις, τη νόηση, το συναίσθημα, την κοινωνικότητα, τη λεπτή και αδρή κινητικότητα, το λόγο, την έκφραση, την επικοινωνία, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα κλπ Είναι και «αγχολυτικό», ανακουφίζει από δυσάρεστα συναισθήματα που το παιδί πιθανά δεν μπορεί να εκφράσει.
Δεν πρέπει το παιδί να παίζει και μόνο του;
Ναι, το παιδί, απ’ την βρεφική ηλικία ήδη γνωρίζει πώς να απασχολείται μόνο του μ’ ένα παιχνίδι. Σε κάποιες περιπτώσεις –ιδιαίτερα στα μοναχοπαίδια- αυτή η ικανότητα αποδυναμώνεται στην προνηπιακή ηλικία, καθώς οι ενήλικες της οικογένειας φροντίζουν να παίζουν πάντα μαζί του και το παιδί αποζητά το θαυμασμό και την επιβράβευση του ενήλικα.
Σ΄ αυτήν την περίπτωση θα χρειαστεί το παιδί να εκπαιδευτεί απ’ τους γονείς –σταδιακά, με συνέπεια και σταθερότητα- στο να δεχτεί ευχάριστα να έχει και κάποιο χρόνο μόνο του. Χωρίς τις έμμεσες υποδείξεις των ενηλίκων ή τις παρεμβάσεις των συνομηλίκων, το παιδί έχει την δυνατότητα να εφαρμόσει πάνω στο παιχνίδι τις δικές του αναζητήσεις, να δοκιμάσει τις σκέψεις του, να επιβεβαιώσει τις υποθέσεις του, να διερευνήσει νέους τρόπους.
Πόση ώρα πρέπει να παίζω μαζί του;
Ο χρόνος δεν μετράει για το παιδί όπως μετράει για έναν ενήλικα. Ακόμη περισσότερο, στα παιχνίδια των μικρών παιδιών, καταλύεται η έννοια του χρόνου. Δεν έχει σημασία πόση ώρα θα είσαι εκεί. Αυτό που έχει σημασία είναι να είσαι πραγματικά εκεί, με όλο σου το είναι –και κάθε παιδί το αντιλαμβάνεται αν το έχουμε πετύχει ή όχι! Θα χρειαστεί λοιπόν η μαμά, ο μπαμπάς -και όποιος άλλος ενήλικας συμπαίκτης θέλει- να «ξαναεκπαιδευτεί» στη μαγεία του παιχνιδιού, στο να είναι στο εδώ και τώρα, να χαίρεται τη στιγμή, να μην σκέφτεται τίποτε άλλο. Ξεκινήστε με πέντε λεπτά την ημέρα: κλείστε τα τηλέφωνα, πάρτε μια βαθιά ανάσα, μπείτε στο παιδικό δωμάτιο και κλείστε την πόρτα (όχι, αφήστε τώρα τις πεταμένες κάλτσες!). Αφεθείτε για λίγο να σας οδηγήσει το παιδί στο παιχνίδι του, το όφελος θα είναι μεγάλο και για τους δύο.
Και τι να παίξουμε;
Το παιδί δεν στερείται ιδεών και φαντασίας, θα δώσουμε μερικές ιδέες στη μαμά και σε όποιον άλλο μεγάλο θέλει να παίξει μαζί του:
– Επεκτείνουμε το παιχνίδι του παιδιού σε σενάριο απ’ την πραγματική ζωή
Πχ. Παίζει αυτοκινητάκια; Εισάγουμε το βενζινάδικο, το γκαράζ, τον μηχανικό, το βουλκανιζατέρ κ.ο.κ. και παίζουμε τους αντίστοιχους ρόλους
Π,χ. παίζει κούκλες; Εισάγουμε τη δουλειά, το σχολείο, τη βόλτα, τα ψώνια, το ταξίδι κλπ
– Παίζουμε παιχνίδια ρόλων από αγαπημένο του παραμύθι/ ταινία
Πχ. παίζουμε τη Χιονάτη, τον Πήτερ Παν, την εποχή των παγετώνων κλπ
– Παίζουμε με ένα μόνο αντικείμενο!
Πχ με ένα μπαλόνι: φουσκώνω, ξεφουσκώνω, σπρώχνω με το χέρι, με το πόδι, με τη μύτη! Με την κουτάλα!
– Παίζουμε το παιχνίδι που άρεσε σε μας όταν είμασταν παιδιά! Θυμηθείτε! Παίξτε και Καλή διασκέδαση!
Μαίρη Βελόγλου
Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας
Συνεργάτης του «Λόγος & Έργα»
Ινστιτούτο Επικοινωνίας & Ανάπτυξης Παιδιού
Τηλ. Επικοινωνίας: 6944310900
Η Μαίρη Βελόγλου είναι παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας με πολλά χρόνια εμπειρίας. Έχει εξειδικευτεί στις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) και στο Θεατρικό Παιχνίδι.
Επίσης, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα και ασχολείται με την Πρώϊμη Παρέμβαση, την ενσωμάτωση παιδιών με ιδιαίτερες ανάγκες στο πλαίσιο του τυπικού εκπαιδευτικού πλαισίου και την παιδαγωγική και θεραπευτική διάσταση του θεάτρου και των εικαστικών τεχνών.
