Τα τελευταία χρόνια λόγο και της ανάπτυξης που γνωρίζουν οι υποτυπώδεις δομές της ειδικής αγωγής στη χώρα μας ίσως έχει υπάρξει μία σύγχυση ειδικά στους γονείς που εμπλέκονται για πρώτη φορά με το χώρο αυτό.
Η πολυπλοκότητα της ειδικής αγωγής και η προσπάθεια για στήριξη του παιδιού σε όλες τις πλευρές της ανάπτυξης και της προσωπικότητας του οδηγούν στην ύπαρξη πολλών ειδικοτήτων που εμπλέκονται στο χώρο. Για μία ολοκληρωμένη παρέμβαση ίσως χρειαστεί παιδοψυχίατρος, λογοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, παιδοψυχολόγος ή και άλλες ειδικότητες. Στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι το έργο κάθε ειδικού είναι σημαντικό και εξίσου απαραίτητο. Κανείς δεν μπορεί να προσφέρει από μόνος του μία ολοκληρωμένη παρέμβαση. Το «παιχνίδι» είναι ομαδικό και οι παίκτες έχουν υποχρέωση να συνεργαστούν για να παρέχουν μία παρέμβαση στο παιδί που θα είναι σωστή και ολοκληρωμένη. Σκοπός του άρθρου είναι να ενημερώσει, με όσο το δυνατόν λιγότερα λόγια, το γονέα για το ρόλο και το έργο που επιτελεί ο Ειδικός Παιδαγωγός.
Είναι Λογοθεραπευτής;
Η ειδικότητα του Ειδικού Παιδαγωγού δεν είναι ίδια με αυτή του Λογοθεραπευτή, του Εργοθεραπευτή, του Ψυχολόγου, Σχολικού Ψυχολόγου, ειδικότητες που είναι απαραίτητες και πλαισιώνουν γενικότερα την Ειδική Αγωγή.
Είναι Δάσκαλος δηλαδή;
Ναι, είναι Δάσκαλος. Οι σπουδές του διαχωρίζονται αφενός, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, μπορεί να είναι δηλαδή παιδαγωγός προσχολικής ή δημοτικής εκπαίδευσης. Έχει παιδαγωγική βάση (επάρκεια) και εξειδικεύεται στους παρακάτω τομείς:
• Νοητική υστέρηση
• Προβλήματα ακοής
• Προβλήματα όρασης
• Αναπτυξιακές διαταραχές
• Γενετικά σύνδρομα
• Κινητικές Αναπηρίες
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Ειδικού τύπου μαθησιακές δυσκολίες (ΔΕΠ-Υ, δυσλεξία, κ.α)
Που κάνει μάθημα ο Ειδικός Παιδαγωγός;
Η παρέμβαση του Ειδικού Παιδαγωγού μπορεί να γίνει είτε σε ιδιωτικό χώρο (κατ’ οίκον διδασκαλία, ιδιωτικό κέντρο) ή σε δημόσιο χώρο (Ειδικό σχολείο, Τμήμα Ένταξης, Παράλληλη Στήριξη).
Μπορεί να κάνει διάγνωση;
Όχι, διάγνωση στην Ελλάδα γίνεται από Δημόσιο Διαγνωστικό Φορέα (ΚΕΔΔΥ, Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο). Στη συνέχεια ο ειδικός παιδαγωγός χρησιμοποιεί τα στοιχεία της διάγνωσης σε συνδυασμό με τα δικά του μέσα, έτσι ώστε να διαμορφώσει μια πλήρη εικόνα για το προφίλ του παιδιού.
Στη συνέχεια τι κάνει;
Έπειτα σχεδιάζει ένα Εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα θέτοντας τους σκοπούς και στόχους της παρέμβασης του. Το αντικείμενο της παρέμβασης εξαρτάται από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί. Αυτές συνήθως έχουν σχέση με δεξιότητες όπως η κατανόηση κειμένου, η παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου, η ανάγνωση, επίλυση προβλημάτων, επικοινωνία, συγκέντρωση της προσοχής, οι δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης κ.α. Δεν θα επεκταθούμε περισσότερο σε τομείς όπως η συνεργασία με τους γονείς, η συνεργασία με τους φορείς που εμπλέκεται το παιδί ή η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου.
Θα κλείσουμε αυτό το άρθρο λέγοντας ότι ρόλος του δασκάλου δεν είναι να δώσει στο παιδί μόνο έτοιμες πληροφορίες, αλλά κυρίως είναι να του μάθει πώς να μαθαίνει και να βάλει το λιθαράκι του στην πορεία του παιδιού προς την αυτονομία.
Αθανάσιος Τσώλης
Ειδικός Παιδαγωγός
Συνεργάτης του Ινστιτούτου Επικοινωνίας και Ανάπτυξης Παιδιού
«Λόγος & ‘Εργα»
