Μπαράζ ενστάσεων από φορείς και κατοίκους των πυρόπληκτων περιοχών της Ανατολικής Αττικής, αλλά και 15 αιτήσεις ακύρωσής του στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), έχει προκαλέσει το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) για το Μάτι και η αναμόρφωσή του μετά τη φονική πυρκαγιά.
Αυτό επεσήμανε την Τρίτη στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής που συζητά την προτεινόμενη ρύθμιση και τις προϋποθέσεις για τις 100 κατοικίες που θα αναγερθούν στην περιοχή Σκουφέικα για τη στέγαση των πυρόπληκτων, ο πρόεδρος της Ένωσης Πυροπλήκτων Ανατολικής Αττικής, Κώστας Θεοτόκης.
Οι αντιδράσεις για το ΕΠΣ είναι πολλές μεταξύ των κατοίκων των πυρόπληκτων περιοχών, καθώς όπως σημειώνει ο κ. Θεοτόκης στο «ethnos.gr», μόνο ένα υπόμνημα που συνέταξε μηχανικός συγκέντρωσε περισσότερες από 1.500 υπογραφές: «Εχουν υποβληθεί περισσότερες από 1.000 ενστάσεις για διάφορους λόγους. Πάνω από 140 οικόπεδα με τις προβλέψεις χάνουν την ιδιότητα του άρτιου και οικοδομήσιμου, ενώ άλλα τόσα παρόλο που οι ιδιοκτήτες τους έλαβαν αποζημιώσεις και εξέδωσαν άδειες ανακατασκευής και έχουν ξαναχτιστεί, στο χάρτη φαίνεται σε μεγάλο ποσοστό να βρίσκονται σε πεζόδρομο ή σε κοινόχρηστο χώρο».
Αν και όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, οι περισσότερες ενστάσεις έχουν εξεταστεί, δε συμβαίνει το ίδιο και με τις 15 αιτήσεις ακύρωσης του Προεδρικού Διατάγματος στο ΣτΕ. Οι φορείς και οι κάτοικοι που τις υπέβαλαν υποστηρίζουν ότι το ΕΠΣ είναι αντισυνταγματικό σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος (άρθρο 24 Συντάγματος) και αντίθετο στην αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης.
Υποστηρίζουν επίσης ότι είναι μη νόμιμο καθώς εκδόθηκε καθ΄ υπέρβαση των ορίων της νομοθετικής εξουσίας, κατά παράβαση των ουσιωδών τύπων της προβλεπόμενης νομοθετικής εξουσιοδότησης, ενώ επιφέρει δραστική υποβάθμιση του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος. Να σημειωθεί ότι, όπως επισημαίνει ο κ. Θεοτόκης, υπάρχουν επίσης κάτοικοι που έχουν καταθέσει και ασφαλιστικά μέτρα.
Μία από τις περιοχές, οι οποίες αναμένεται να αλλάξουν δραστικά είναι τα Σκουφέικα, όπου βάσει του σχεδίου της κοινωνικής κατοικίας, προβλέπεται να χτιστούν 100 κατοικίες των 80 τ.μ. και με υπέρβαση του Συντελεστή Δόμησης.
Οι προϋποθέσεις του προγράμματος συμπεριλήφθηκαν στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας «Σπίτι Μου», το οποίο έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή.
Ωστόσο παραμένει άγνωστο το πόσα χρόνια αργότερα θα καταφέρουν να μπουν στις νέες κατοικίες τους οι δικαιούχοι που θα αναδειχθούν από τη διαδικασία, καθώς όπως δείχνουν τα πράγματα θα μεσολαβήσει και μακρύς δικαστικός αγώνας.
Και η ρύθμιση, πάντως, άφησε με αρκετές απορίες τους πυρόπληκτους. Όπως ανέφερε ο κ. Θεοτόκης, δεν έχει καθοριστεί το ύψος των εισοδηματικών κριτηρίων που θα πρέπει να πληρούν οι δικαιούχοι. Επίσης χρήζει αποσαφήνισης η έννοια του δεύτερου σπιτιού, το οποίο δεν ήταν μόνιμη κατοικία της οικογένειας: «Υπάρχουν οικογένειες που έμεναν μόνιμα στις καμμένες περιοχές και εκμίσθωναν ένα άλλο σπίτι, το οποίο είχαν αποκτήσει με δάνειο. Από το ενοίκιο που λάμβαναν, αποπλήρωναν το δάνειο. Αν αναγκαστούν να κατοικήσουν οι ίδιοι εκεί, δε θα μπορούν να εξυπηρετήσουν το δάνειο και θα τους το πάρουν οι τράπεζες», ανέφερε.
Επιπλέον ο πρόεδρος της Ένωσης Πυροπλήκτων σημείωσε πως στις εκτός σχεδίου περιοχές, «έχουν αγνοηθεί τα κίτρινα περιγράμματα που τις εξαιρούσαν από τους δασικούς χάρτες και ενώ οι χρήσεις γης δεν έχουν τελεσιδικήσει, οι εκτάσεις εμφανίζονται είτε δασικές ή αναδασωτέες».
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για τη στεγαστική αποκατάσταση των πυροπλήκτων
Σύμφωνα με τις σχετικές ρυθμίσεις, θεσπίζεται το πρόγραμμα «Στεγαστική Αποκατάσταση των Πυροπλήκτων από την πυρκαγιά της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018 στην περιοχή «Μάτι» της Ανατολικής Αττικής», με αντικείμενο την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών, μέσω της αξιοποίησης της δωρεάς της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Για την κατασκευή των κοινωνικών κατοικιών και τη διαμόρφωση των λοιπών χώρων θα προκηρυχθεί δημόσιος διαγωνισμός με αναθέτουσα αρχή το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Η παραλαβή των κατασκευών και διαμορφώσεων γίνεται από Επιτροπή Παραλαβής, η οποία θα αποτελείται από πέντε μέλη υποδεικνυόμενα, με τους αναπληρωματικούς τους, από τον Υπουργό Οικονομικών, τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον Δήμο Μαραθώνος και τον Δήμο Ραφήνας – Πικερμίου. Μετά την παραλαβή των κατασκευών, η διαχείριση των οριζόντιων ιδιοκτησιών γίνεται από φορέα διαχείρισης που συστήνουν οι Δήμοι Ραφήνας – Πικερμίου και Μαραθώνος.
Η δαπάνη υλοποίησης του έργου καλύπτεται από τη δωρεά της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ σε περίπτωση υπέρβασης του ποσού της δωρεάς, η χρηματοδότηση γίνεται με πόρους του κρατικού προϋπολογισμού.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Δικαιούχοι του προγράμματος είναι πρόσωπα ή οικογένειες, εφόσον σωρευτικά:
α) έχουν την πλήρη κυριότητα ή την επικαρπία κατά τουλάχιστον 50% ακινήτου, το οποίο βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της Δημοτικής Ενότητας Νέας Μάκρης του Δήμου Μαραθώνος ή της Δημοτικής Ενότητας Ραφήνας του Δήμου Ραφήνας–Πικερμίου που έχουν οριοθετηθεί ως πυρόπληκτες.
β) το κτίσμα εντός του ακινήτου αποτελούσε, την 23η Ιουλίου 2018, τη μόνιμη κατοικία των ίδιων ή δικαιοπαρόχων τους εκ κληρονομικής διαδοχής και έχει καταστραφεί ολοσχερώς ή έχει υποστεί τέτοιας έκτασης λειτουργικές ζημιές που το καθιστούν μη κατοικήσιμο εξαιτίας της πυρκαγιάς,
γ) αποκλείονται από τη στεγαστική συνδρομή της κοινής υπουργικής απόφασης, καθώς και από τη χορήγηση οικοδομικής άδειας ή άδειας για την επισκευή του ακινήτου από την αρμόδια υπηρεσία, επειδή το ακίνητο βρίσκεται σε δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις, σε αιγιαλό, παραλία, όχθη, παρόχθια ζώνη ή ρέμα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία,
δ) δεν διαθέτουν οι ίδιοι ή τα προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς τους άλλα ακίνητα κατάλληλα να εξασφαλίσουν τη στέγασή τους εντός της Περιφέρειας Αττικής,
ε) δεν έχουν λάβει οι ίδιοι ή τα προστατευόμενα μέλη της οικογένειάς τους άλλης μορφής στεγαστική συνδρομή από δημόσιο φορέα και
στ) το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει τα όρια που θα καθοριστούν με μεταγενέστερη υπουργική απόφαση.
Στους δικαιούχους δε συγκαταλέγονται οι ιδιοκτήτες κτισμάτων τα οποία τον Ιούλιο του 2018 ήταν εγκαταλειμμένα και για τα οποία δεν έχει αρθεί ο χαρακτηρισμός αυτός, κτισμάτων πρόχειρης κατασκευής, όπως κτίρια από φύλλα λαμαρίνας ή φύλλα μοριοσανίδας, εκτός αν αποδεδειγμένα χρησιμοποιούνταν, την 23η Ιουλίου 2018, ως κύρια κατοικία των δικαιούχων.
Αν ο αριθμός των δικαιούχων υπερβαίνει τον αριθμό των διατιθέμενων κατοικιών, θα γίνει επιλογή με βάση, ιδίως, την οικονομική και οικογενειακή τους κατάσταση.
Στους δικαιούχους του προγράμματος μεταβιβάζεται κατά κυριότητα χωρίς αντάλλαγμα, πλήρης και αποπερατωμένη κοινωνική κατοικία (διαμέρισμα) εφόσον αυτοί παραδώσουν οικειοθελώς προς κατεδάφιση στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής το πληγέν από τις πυρκαγιές κτίσμα του οποίου έχουν την κυριότητα ή την επικαρπία, εντός δασικής ή αναδασωτέας έκτασης, ρέματος, αιγιαλού, παραλίας, όχθης ή παρόχθιας ζώνης, ή εφόσον έχει ήδη ολοκληρωθεί η κατεδάφισή του μετά από την 23η Ιουλίου 2018.
Η μεταβίβαση της κυριότητας της κατοικίας γίνεται με την έκδοση από το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικού παραχωρητηρίου, το οποίο επέχει θέση οριστικού τίτλου μεταβίβασης του παραχωρούμενου ακινήτου και μεταγράφεται στα βιβλία μεταγραφών του αρμόδιου Υποθηκοφυλακείου ή Κτηματολογικού Γραφείου. Το παραχωρητήριο εκδίδεται στο όνομα του δικαιούχου. Σε περίπτωση θανάτου του δικαιούχου είτε πριν, είτε μετά από την έκδοση του παραχωρητηρίου, αυτό εκδίδεται ή ισχύει υπέρ των κληρονόμων του κατά τον λόγο της κληρονομικής τους μερίδας, υπό τον όρο ότι οι προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Δικαίωμα οίκησης στην κατοικία που μεταβιβάζεται στον δικαιούχο έχουν ο ίδιος και τα προστατευόμενα μέλη της οικογένειας που αναφέρονται στο παραχωρητήριο. Το ίδιο δικαίωμα έχουν και επιγενόμενα τέκνα και σύζυγος ή μέρος συμφώνου συμβίωσης.
Υποχρεώσεις μετά την παραχώρηση
Οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να χρησιμοποιούν την κοινωνική κατοικία του προγράμματος, ως κύρια μόνιμη κατοικία τους, ενώ δεν επιτρέπεται η εκμίσθωση της κατοικίας ή η παραχώρηση της χρήσης της με ή χωρίς αντάλλαγμα σε τρίτους, καθώς σε αυτή την περίπτωση θα ανακαλείται το παραχωρητήριο. Επιπλέον, οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να τηρούν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τον Κανονισμό Σχέσεων των συνιδιοκτητών του συγκροτήματος στο οποίο βρίσκεται η κατοικία.
Επίσης απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη κάθε διάθεση εν ζωή της κατοικίας από τον παραχωρησιούχο, καθώς και κάθε επιβάρυνσή της με εμπράγματα βάρη.
Αν διαπιστωθεί ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις παραχώρησης ή ότι παραβιάζονται οι υποχρεώσεις μετά την παραχώρηση, ανακαλείται το παραχωρητήριο. Ο παραχωρησιούχος έχει δικαίωμα να ζητήσει την ακύρωση της ανακλητικής απόφασης εντός 30 ημερών από την κοινοποίησή της, ασκώντας ένσταση.
