ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
CAPUT MORTUUM (1392)
Φάρσα αφανισμού
Συγγραφέας: ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ
Σηµειώσεις ενός παράδοξου µελετητή του Ευριπίδη; Ένας Δραµατοθεραπευτής αναλαµβάνει ν’ ανακουφίσει τους ήρωες στις Βάκχες; Τραγούδια για την Ήπειρο (αδελφή του Πενθέα); Οντισιόν για έναν ρόλο που δεν υπάρχει;
Στη νουβέλα Caput mortuum [1392], µε τον υπότιτλο Φάρσα αφανισµού, ο Μισέλ Φάις, µε αφορµή τις Βάκχες του Ευριπίδη, µιλάει για τη σαγήνη της βίας, την οικογενειακή αποσύνθεση, την πολιτική αποχαλίνωση, τη σεξουαλική ρευστότητα, τη µεταφυσική κατάπτωση, αλλά και τη µετέπειτα αισθητική και ιδεολογική εργαλειοποίησή τους στη συνείδηση του αναγνώστη και του θεατή ενός τόσο οριακού και αµφίσηµου κειµένου. Ο Φάις κουρδίζει µια κυκλικά διαµελισµένη αφήγηση (αντανάκλαση του διαµελισµένου Πενθέα), εναλλάσσοντας το κωµικό µε το αποτρόπαιο, το οικείο µε το άδηλο, το επινοηµένο µε το αρχετυπικό.
Caput mortuum (mortum/mortem) σηµαίνει νεκρό κεφάλι ή άχρηστα υπολείµµατα οξείδωσης µετάλλων. Πρόκειται για µια ουσία που χρησιµοποιήθηκε τόσο στην αλχηµεία όσο και στη ζωγραφική, ενώ 1392 είναι ο αριθµός των στίχων στην κατάλοιπη τραγωδία του Ευριπίδη, την οποία έγραψε αυτοεξόριστος στην Πέλλα της Μακεδονίας και παραστάθηκε στην Αθήνα (405 π.Χ.) έναν χρόνο µετά τον θάνατό του.
Με αυτό το βιβλίο κλείνει ο κύκλος της αυτοπροσωπογραφίας ενός άλλου· µιας µακράς, άτυπης τετραλογίας: Το µέλι και η στάχτη του Θεού (2002), Ελληνική αϋπνία (2004), Η Ερευνήτρια (2020).
ΣΕΙΡΑ: ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ
ΟΤΑΝ ΟΛΑ ΚΡΕΜΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΜΙΑ ΚΛΩΣΤΗ
ΕΣΑΕΙ ΑΤΕΛΕΙΩΤΟ ΨΗΦΙΔΩΤΟ
Συγγραφέας: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΙΟΥΡΤΣΑΚΗΣ
Το βιβλίο αυτό είναι μια αλυσίδα στοχασμών και αφορισμών γύρω από ποικίλα αλλά αλληλένδετα θέματα: Ευρώπη και Ελλάδα, τεχνολογία και παγκοσμιοποίηση, κοινωνικοοικονομικές κρίσεις και κλιματική καταστροφή, αποδυνάμωση της δημοκρατίας και άνοδος του αυταρχισμού, ρήξη του οργανικού δεσμού φύσης-πολιτισμού, αναζήτηση μιας ηθικής ανθρωπολογίας για τους καιρούς μας, ιστορική μνήμη και δημιουργία… Γιατί τίποτε δεν μπορεί πια να ιδωθεί ξεχωριστά.
ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Συγγραφέας: ΝΕΔΑ ΑΘ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ-ΜΑΛΟΥΧΟΥ
Τα θεµελιώδη δικαιώµατα συνιστούν το µεγάλο επίτευγµα του ευρωπαϊκού συνταγµατικού πολιτισµού και αποτελούν κεντρικό κοινό στοιχείο των πολιτευµάτων του λεγόµενου δυτικού κόσµου. Κατακτήθηκαν σε µια µακρά πορεία ιδεολογικών ζυµώσεων, πολιτικών συγκρούσεων και επώδυνων διεκδικήσεων, µε ορόσηµο τις µεγάλες επαναστάσεις του 18ου αιώνα και µε κινητήρια δύναµη την ανάγκη για προστασία του ανθρώπου από την αυθαιρεσία, τον πόνο και την εξαθλίωση.
Παρ’ όλα αυτά, η διασφάλισή τους από τα πολλαπλά, διαρκώς µεταβαλλόµενα και εντεινόµενα επίπεδα κρατικής, διακρατικής, υπερεθνικής µα και ιδιωτικής αυθαιρεσίας δεν είναι δεδοµένη. Η προστασία τους έγκειται στην κατοχύρωσή τους από το δίκαιο, µε πρωταρχικό τον ρόλο του Συντάγµατος. Στο πλαίσιο αυτό, αναδεικνύεται καθοριστικός ο ρόλος της νοµικής θεωρίας, και δη της συνταγµατικής. Όµως, η σύγχρονη θεωρία µοιάζει να εγκλωβίζεται στα επιτεύγµατα του παρελθόντος της και δείχνει να υστερεί στη µάχη για την αποτελεσµατική προστασία των θεµελιωδών δικαιωµάτων στη νέα εποχή. Περισσότερο ίσως από τα άλλα πεδία, η ευαίσθητη ύλη των θεµελιωδών δικαιωµάτων υφίσταται τους κραδασµούς της παγκοσµιοποίησης, των τεχνολογικών αλµάτων, της φθοράς του περιβάλλοντος, αλλά και των διεθνών ανακατατάξεων, των περιφερειακών ολοκληρώσεων και των µεταβολών της εξουσίας που έφερε ο 21ος αιώνας.
Ιχνηλατώντας τη συνεχή εξέλιξη των θεµελιωδών δικαιωµάτων σε έναν αδιάκοπα µεταβαλλόµενο κόσµο, όπου διαρκώς διακυβεύεται η συρρίκνωσή τους, το βιβλίο αυτό επιχειρεί µία ‒ταυτόχρονα θεωρητική και µεταθεωρητική‒ ανάπτυξη του συνταγµατικού δικαίου των θεµελιωδών δικαιωµάτων. Ευελπιστεί έτσι να συµβάλει στην απαραίτητη µετεξέλιξή τους, προκειµένου να εξακολουθήσουν να εκπληρώνουν τον καθοριστικής σηµασίας ρόλο τους.
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
ΕΝΑΣ ΑΝΤΡΑΣ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΟΡΙΑΝΑ ΦΑΛΛΑΤΣΙ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΕΡ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΑΝΝΑ ΔΑΜΙΑΝΙΔΗ
Η Οριάνα Φαλλάτσι, σύντροφος του Αλέκου Παναγούλη τα τελευταία χρόνια της ζωής του, εκδίδει το Ένας άντρας τον Ιούλιο του 1979 στην Ιταλία, τρία χρόνια μετά τον αδόκητο θάνατό του σε ηλικία 36 ετών. Το βιβλίο γίνεται παγκόσμια επιτυχία, μεταφράζεται σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες. «Είχε πεθάνει αυτός που αγαπούσα και είχα ξεκινήσει να γράφω ένα μυθιστόρημα που θα έδινε νόημα στην τραγωδία» γράφει η Φαλλάτσι. Και σε μια συνέντευξή της δηλώνει: «Διαβάζοντας Προπ, είδα πως η ιστορία του Παναγούλη αντιστοιχούσε στη δομή ενός παραμυθιού: Η μύηση, η περίοδος της μεγάλης δοκιμασίας, η επιστροφή στο χωριό, η τελευταία πρόκληση, η αποθέωση ή ο θάνατος». Και συμπληρώνει: «Δε λέω ποτέ πως ήταν ήρωας ‒βεβαίως και ήταν ήρωας, αλλά μου φαίνεται περιοριστικό να το λέω‒, ήταν πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα ένας ποιητής, ένας καλλιτέχνης, και ο ηρωισμός του ήταν απόρροια της ποίησής του».
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
Η ΖΩΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΜΑΣ
Η μαρτυρία μου και ένα όραμα για το μέλλον
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΑΤΤΕΝΜΠΟΡΟ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΥΡΤΩ ΚΑΛΟΦΩΛΙΑ
Ο διάσηµος Βρετανός φυσιοδίφης, ραδιοτηλεοπτικός παραγωγός, σκηνοθέτης, στέλεχος του BBC και συγγραφέας, που γνώρισε διεθνώς επιτυχία µε το οµώνυµο ντοκιµαντέρ, στο βιβλίο αυτό µας λέει πώς µπορούµε, αν το κάνουµε τώρα, να κατεβάσουµε τους διακόπτες, για να µη γίνει ο κόσµος µας όλος ένα τεράστιο Τσέρνοµπιλ.
SPILLOVER
ΑΠΟ ΤΑ ΖΩΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΑΝΔΗΜΙΑ;
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: DAVID QUAMMEN
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
Επί πέντε χρόνια, ο Quammen ταξίδευε µαζί µε ειδικούς επιστήµονες στα πιο αποµακρυσµένα µέρη του κόσµου: από το Μπανγκλαντές έως τα δάση του Κονγκό και από µια φάρµα αρουραίων στην Κίνα ως το Κοννέτικατ, µιλούσε µε ερευνητές που πασχίζουν να αποκαλύψουν τα µυστήρια της φύσης και των σχέσεων µεταξύ ανθρώπων και ζώων. Καταγράφοντας όσα του είπαν οι ερευνητές µέσα και έξω από τα εργαστήρια υψηλής ασφάλειας, ο Quammen συνέθεσε ένα πολυπρόσωπο βιβλίο µε σκηνικά που εναλλάσσονται και πρωταγωνιστές ανθρώπους και ζώα – µικρά και µεγάλα, άγρια και εξηµερωµένα, οικόσιτα και κατοικίδια.
