Αισίως φτάσαμε στο τέλος της προθεσμίας της υποβολής αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου των Δασικών Χαρτών σχεδόν στο 70% του Ελλαδικού χώρου και κατά συνέπεια στο αντίστοιχο ποσοστό της ιδιοκτησίας των Ελλήνων πολιτών. Από τους αριθμούς πρωτοκόλλου που λαμβάνου οι αντιρρήσεις ηλεκτρονικά κατά την φάση πληρωμής του παραβόλου τεκμαίρεται ότι έχουν κατατεθεί περίπου αντιρρήσεις για το 20%-30% των θιγόμενων ιδιοκτησιών όταν περίπου το 50% στο σύνολο θεωρούνται από τις αρμόδιες Δ/νσεις Δασών Δασικές Εκτάσεις.
Συνεπώς για τις μισές ιδιοκτησίες που θεωρούνται δασικές εκτάσεις δεν έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις και δεν πρόκειται μέσα στις επόμενες 2 ημέρες.
Είμαι υπέρ της λογικής ότι «το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι» και συνεχώς μαλώνω με τους φίλους μου όταν ειδικά για την Ελλάδα, ρίχνουν το φταίξιμο στον πολίτη για συμπεριφορές και αμέλεια, διότι συστηματικά ο Έλληνας πολίτης μεταχειρίζεται από το κράτος ως πολίτης 2ης κατηγορίας. Με πολύ χαμηλό επίπεδο μόρφωσης και ιδιαίτερα παιδείας, με μηδενική ενημέρωση, με απουσία κράτους δικαίου, με παραπληροφόρηση, με ψηφιακό αναλφαβητισμό, μη μηδενική επιμόρφωση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση, με τεράστιους κατά τα άλλα φόρους σε όλα και ιδιαίτερα στην ιδιοκτησία του, χωρίς σχέδια πόλης, χωρίς αναπτυξιακή και πολεοδομική στρατηγική χωρίς, χωρίς χωρίς.
Το κράτος απουσιάζει στο βαθμό που δεν έχει χαράξει συνολική Στρατηγική, από αυτό το τεράστιο έργο του Δασικού Κτηματολογίου το οποίο είναι μοχλός ανάπτυξης για τη χώρα αφού πλέον μετά την ολοκλήρωσή του θα κάτσει κάθε κατεργάρης στον πάγκο του. Δηλαδή θα γνωρίζουμε ποια είναι τα δάση και ποια όχι, που μπορούμε να επενδύσουμε, με ποιόν τρόπο να επέμβουμε, που να ορίσουμε σχέδια πόλης, που τουριστικές εγκαταστάσεις, με ποιο ισοζύγιο να διανοίξουμε οδούς για αιολικά πάρκα σε δάση και πολλές άλλες στρατηγικής σημασίας για την χώρα δράσεις. Και γιατί απουσιάζει? Απουσιάζει γιατί προσπαθεί με σπασμωδικές κινήσεις από το 1976 με τον Ν.248 να συντάξει Δασολόγιο ανεπιτυχώς. Ανεπιτυχώς γιατί τα κόμματα εξουσίας τσακώνονται όταν στην αναθεωρητική Βουλή ένας από τους δύο προσπαθεί να τροποποιήσει το Σύνταγμα ώστε να ξεμπλοκάρει η στρεβλή εικόνα για το τι είναι δάσος. Ανεπιτυχώς γιατί με πενιχρά μέσα και σε χάρτες της προηγούμενης 100ετίας οι Δ/νσεις Δασών χαράσσουν θεσμικές γραμμές δασικών εκτάσεων με βάση τις αεροφωτογραφίες του έτους 1938 (sic). Ανεπιτυχώς γιατί διάφορα συμφέροντα συγκρούονται προκειμένου να διατηρήσουν βιλαέτια και δεν συμμορφώνονται για το συνολικό θετικό πρόσημο και κοινωνικό συμφέρον. Τους λόγους οι κυβερνόντες τους ξέρουν. Ουδείς όμως έσκυψε πάνω από το πρόβλημα με ορθολογισμό και διαδικασίες Programme Management δεδομένου ότι το Δασικό Κτηματολόγιο δεν είναι ένα απλό Projectαλλά σύνολο διαφόρων διασυνδεδεμένων έργων, διαχειρίσιμων με συντονισμένο τρόπο ώστε να επιτευχθεί ένας Στρατηγικός Στόχος υλοποιώντας παράλληλα την αλλαγή, καθιστώντας το στην ουσία Programme.(Martin Sedlmayer, 2017. Programmes are not just big projects [online] Availableat:<https://www.ipma.world/programme-not-just-big-projects/>[Accessed 8 August 2019].
Φτάνοντας λοιπόν στο κατώφλι της (τυχηματικής) διαδικασίας, η παντελή έλλειψη αντιμετώπισής της ως «Πρόγραμμα» αρχίζει και απογυμνώνει τους διαχειριστές, αφήνοντας εκτεθειμένους για μία ακόμα φορά τους πολίτες. Αναφέρομαι στο Programme Marketing (το οποίο είναι ανύπαρκτο) και ιδιαίτερα στο εξωτερικό marketingόπως αυτό περιγράφεται στην βιβλιογραφία. Το marketingή πιο σωστά το μείγμα marketingπρος το σύνολο του εξωτερικού περιβάλλοντος το οποίο αποτελείται από τουλάχιστον 20 και πλέον υποσύνολα. Το εξωτερικό marketingείναι το σύνολο των δράσεων οι οποίες αποτελούνται τόσο από τα 5 P’sόσο και από ιδιαίτερες διαδικασίες δεδομένου ότι συζητάμε για Δημόσιο Πρόγραμμα. Το Υπουργικό επιτελείο λοιπόν «ξέχασε» να προμοτάρει το προϊόν και για μία ακόμα φορά άφησε τον Έλληνα πολίτη χωρίς ενημέρωση. Βλέπεις ο Δασικός Χάρτης δεν είναι εμβόλιο να υπάρχει πακτωλός χρημάτων και χορηγίες από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Ένα τηλεοπτικό spotαντίστοιχο των spotπου κατέκλεισαν την τηλεόραση την εποχή του Κορονοϊού όμως θα ήταν χρήσιμο δεδομένου ότι ο Έλληνας και έξυπνος είναι και φιλότιμο ακόμα διαθέτει.
Ας πάμε όμως στην ιδιαιτερότητα της ελληνικής κοινωνίας αναφορικά με την ιδιοκτησία και την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Αρχικά πρέπει να γνωρίζουμε ότι το 80% της ιδιωτικής περιουσίας ακόμα το κατέχει η Τρίτη γενιά η οποία τηρεί μία μυστικοπάθεια και μία επιφύλαξη να μεταβιβάσει στην επόμενη γενιά. Η Τρίτη γενιά όμως είναι σε πολύ μεγάλο ποσοστό ψηφιακά αναλφάβητη με αποτέλεσμα αφενός να μην μπορεί να συγκεντρώσει και να ταξινομήσει πληροφορίες για το θέμα αφετέρου να πρέπει να αξιολογήσει πληθώρα εξειδικευμένων νομικών και τεχνικών πληροφοριών πολλές φορές ακατανόητων ακόμα και από τεχνοκράτες. Η ανάρτηση του Δασικού Χάρτη αποκλειστικά σε ιστοσελίδα στο διαδίκτυο ολοκληρώνει την αποτυχία. Η αρχική αντίδραση του Έλληνα είναι η γνωστή ατάκα «και τι θα μου κάνουν? Θα μου το πάρουν?». Ναι τελικά εκεί θα οδηγήσει η μη υποβολή αντίρρησης στην περίπτωση που η ιδιοκτησία ή κάποιο τμήμα της χαρακτηρίζεται με κάποιας μορφής δασικό χαρακτηρισμό στον δασικό χάρτη (ΔΑ,ΑΔ,ΔΔ,ΠΔ). Γιατί η διαδικασία η οποία θα μπορούσε να σκηνοθετηθεί σε ένα τηλεοπτικό spotλίγων λεπτών είναι η ακόλουθη:
1. Ηλεκτρονική Ανάρτηση Δασικού Χάρτη.
Ενημερώνομαι από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου μου με την βοήθεια του Κτηματολογικού μου αριθμού ή του κωδικού δήλωσης ιδιοκτησίας. Σε κάθε περίπτωση παίρνω μαζί μου τα έγγραφα του κτηματολογίου και πηγαίνω στο Δημοτικό κατάστημα να ενημερωθώ.
2. Έλεγχος και διαπίστωση ότι η ιδιοκτησία μου χαρακτηρίζεται ως δασική έκταση (πράσινο χρώμα).
Ενημερώνω τον μηχανικό ή/και τον δικηγόρο μου και προγραμματίζω την υποβολή της Ηλεκτρονικής Αντίρρησης κατά του περιεχομένου του Δασικού Χάρτη.
3. Ηλεκτρονική Υποβολή Αντίρρησης και υποβολή του φυσικού φακέλου με τα δικαιολογητικά.
Μετά την ηλεκτρονική υποβολή της αντίρρησης είναι υποχρεωμένος ο πολίτης να την εκτυπώσει, να την υπογράψει, να εκτυπώσει το αποδεικτικό υποβολής που εκδίδεται αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα, να εκτυπώσει την απόδειξη πληρωμής, την ταυτότητά του και το συμβόλαιο καθώς επίσης και όποιο έγγραφο θεωρεί ότι τεκμηριώνει την αντίρρηση. Ενδεικτικά ισχυρά έγγραφα είναι: Οικοδομική άδεια λυομένου πριν την 11η Ιουνίου 1975, πληροφοριακό έγγραφο Δασαρχείου, Τίτλο Κληροτεμαχίου Υπουργείου Γεωργίας, μελέτη φωτοερμηνείας, κείμενο τεκμηρίωσης αντίρρησης. Τα παραπάνω έγγραφα κατατίθενται μέσα σε σφραγισμένο φάκελο με συστημένο ταχυδρομείο στο αντίστοιχο Σημείο Υποδοχής Αντιρρήσεων Δασικών Χαρτών (ΣΥΑΔΧ).
4. Ο Δασικός Χάρτης της περιοχής κυρώνεται μέσα στο 6μηνο από την τελευταία ημέρα υποβολής αντιρρήσεων.
Ο Δασικός χάρτης κυρώνεται μερικώς και εκδίδεται Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης με το περιεχόμενό του (ΦΕΚ) κατά του οποίου χωράει προσφυγή στο ΣτΕ εντός 6μήνου αλλά μόνο για τυπικούς λόγους (δηλαδή όχι για την ουσία του περιεχομένου). Από τον χάρτη εξαιρούνται όλα τα γεωτεμάχια για τα οποία έχει υποβληθεί αντίρρηση (για αυτό ονομάζεται μερική κύρωση).
5. Τι γίνεται με τα δασικά γεωτεμάχια για τα οποία έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις.
Οι ιδιοκτήτες συνεχίζουν τον αγώνα της δικαίωσης στις επιτροπές που θα συσταθούν για να εξετάσουν τις αντιρρήσεις και μετά από αυτές σε περίπτωση που δεν δικαιωθούν στον επόμενο βαθμό. Ο αγώνας τους μπορεί να στηριχθεί με δικηγόρο ή/και μηχανικό ενώ αλλαγές στην νομοθεσία μπορεί να επέλθουν και να αποτελέσουν επιπλέον βοήθημα για τον αποχαρακτηρισμό της έκτασης.
6. Τι γίνεται με τα δασικά γεωτεμάχια για τα οποία ΔΕΝ έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις.
Δυστυχώς πλέον είναι αργά για ενέργειες δεδομένου ότι τελεσίδικα αυτά θεωρούνται δασικές εκτάσεις και εποπτεύονται από τα κατά τόπους Δασαρχεία. Είναι στην διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης να ασκηθούν τα προβλεπόμενα από τον νόμο μέτρα όπως σύνταξη πρωτοκόλλων διοικητικής αποβολής, κατεδάφισης, επιβολής προστίμου κλπ. Όλα τα ένδικα μέσα είναι εκ προοιμίου χαμένα. Δεν μπορούν να μεταβιβαστούν και να αξιοποιηθούν.
7. Εμπλοκές με άλλες διαδικασίες δεδομένης της εκπόνησης της μελέτης Εθνικού Κτηματολογίου.
Σε πολλές περιπτώσεις, ιδιοκτησίες που θεωρούνται δασικές έχουν ήδη καταχωρηθεί στο Εθνικό Κτηματολόγιο ως ιδιοκτησίες του Ελληνικού Δημοσίου δεδομένου ότι προκρίθηκε το Δικαίωμα της Δ/νσης Δασών αντί αυτό του ιδιώτη παρά το γεγονός ότι ο τελευταίος μπορεί να έχει σειρά τίτλων που καλύπτουν αρκετές δεκάδες έτη και κάποιες φορές φτάνουν έως και τον 18ο αιώνα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ιδιοκτήτης καταθέτει με την βοήθεια νομικού και τεχνικού συμβούλου Αναγνωριστική Αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου την οποία σε περίπτωση που η έκταση δεν είναι δασική την κερδίζει με αποτέλεσμα να διορθώνεται η κτηματολογική εγγραφή και να αναφέρεται πλέον αυτός με τα πλήρη στοιχεία του στο Κτηματολογικό Φύλλο και όχι τη Ελληνικό Δημόσιο. Αμφιβάλω αν με κυρωμένο Δασικό Χάρτη θα μπορεί δικαστήριο να δικαιώσει τον πολίτη και αν κάποιος δικαστή το κάνει δείχνοντας ότι επικρατεί η λογική ποιο το όφελος αφού πάλι μία ιδιοκτησία χαρακτηρισμένη Δασική στον Δασικό χάρτη δεν μπορεί να μεταβιβαστεί παρά μόνο υπό συγκεκριμένες ειδικές προϋποθέσεις.
Το Πρόγραμμα του Δασικού Κτηματολογίου είναι πολυσύνθετο και εμπεριέχει αρκετούς κινδύνους κατά την διάρκεια υλοποίησης του. Η Διοίκηση οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αφήσει την αυστηρότητα απέναντι στους πολίτες αλλά να την επιδείξει απέναντι στα στελέχη της και στον ίδιο της τον εαυτό. Ιδιαίτερο ρόλο πρέπει να παίξουν οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίοι θα πρέπει να αναλάβουν τόσο την επικοινωνία προς τους πολίτες με μαζικές ενημερώσεις όσο και προς την Κεντρική Εξουσία πιέζοντας για ορθολογικές διορίες, δράσεις και συντονισμένες ενέργειες. Επιτέλους ας αφουγκραστούν και ας καθίσουν στο τραπέζι με στελέχη του ιδιωτικού τομέα που καθημερινά εργάζονται σκληρά απέναντι στα δυσθεώρητα προβλήματα που αναπτύσσονται από την προσπάθεια ολοκλήρωσης του Εθνικού Κτηματολογίου και του Δασικού Κτηματολογίου. Δεν μπορεί να κλείσει με πρόχειρο τρόπο μία διαδικασία η οποία θα οδηγήσει σε αδιέξοδο εκατοντάδες χιλιάδες γεωτεμάχια και μεγάλο ποσοστό της ιδιοκτησίας των Ελλήνων πολιτών επειδή οι Δ/νσεις Δασών θεωρούν την Ελλάδα είναι ένα απέραντο δάσος.
Ο πολίτης όμως πρέπει να σταθεί και αυτός στο ύψος των περιστάσεων. Να αφήσει τους λεονταρισμούς και να επιδείξει έστω και την ύστατη στιγμή υπευθυνότητα, πειθαρχεία και σύνεση. Εάν ολοκληρωθεί ένα τέτοιο πρόγραμμα με ορθό τρόπο τα οφέλη θα είναι πολλαπλά για όλη την ελληνική κοινωνία.
ΠΕΤΡΟΣ ΣΑΝΤ
ΑΓΡΟΝΟΜΟΣ & ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ
ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π.
ΜΒΑ,IPMA
