Ραφήνα, Ιανουάριος του 2017.Μια ξεχασμένη ανασκαφή ξυπνά από το βαθύ της λήθαργο.Μοιάζει απίστευτο, αλλά είναι αληθινό ….
Εξήντα τρία χρόνια πριν ….
Ένας νεαρός αρχαιολόγος φθάνει στην μικρή κωμόπόλη της Ραφήνας.
Το όνομά του είναι Δημήτρης Ρήγα Θεοχάρης και η καταγωγή του είναι από τη Σκύρο.
Ξεκινά την ανασκαφή στον παραθαλάσσιο οισκισμό της Ραφήνας.
Σαρώνει την περιοχή από την εκβολή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας μέχρι τον λόφο πάνω από το λιμάνι (το γήλοφο όπως τον αποκαλεί)
Εδώ βλέπουμε τον Δημήτρη Θεοχάρη στα δεξιά της φωτογραφίας που τράβηξε ο Νικόλαος Τομπάζης το 1952 στην Πεντέλη.
Δίπλα του είναι ο αρχι-τεχνίτης Γιώργος Καραμήτρος από τον Μαραθώνα.
Η επιτυχία του είναι μοναδική.
Χτυπά φλέβα χρυσού.
Φέρνει στο φως τον Πρωτοελλαδικό Οικισμό της Ραφήνας, καθώς και τα αρχαιότερα χαλκουργεία που έχουν βρεθεί, από όσο γνωρίζουμε στον ηπειρωτικό χώρο της Ευρώπης.
Εδώ βλέπουμε το τοπογραφικό διάγραμμα του κυρίως τομέως της ανασκαφής του Δημήτρη Θεοχάρη στον παραθαλάσσιο οικισμό της Ραφήνας 1951-1953.
Τα ευρήματα είναι πολύ πλούσια και ορισμένα από αυτά εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Το 1953 ο Δημήτρης Θεοχάρης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την ανασκαφή ενα Αραφήνι.
Ο επόμενος χώρος δράσης του για τα επόμενα δύο χρόνια ήταν το Ασκηταριό της Ραφήνας, δύο χιλιόμετρα στα νότια πάνω από την παραλία Μαρίκες.
Και εδώ θα μεγαλουργήσει.
Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια.
Στο μεταξύ ο παραθαλάσσιος Πρωτοελλαδικός και Μεσοελλαδικός Οικισμός ξεχάστηκε για τα καλά.
Η Ραφήνα άλλαξε.
Στη θέση της παλιάς ανασκαφής δημιουργήθηκε η μικρή Πλατεία Ταχυδρομείου.
Κάποιοι σιγοψιθύριζαν ότι μπορεί κάποτε στο μέλλον να βρισκόταν κάποιος να συνεχίσει την ανασκαφή του Θεοχάρη.
Για εξήντα τρία χρόνια ο λήθαργος καλά κρατούσε.
Η Λήθη κέρδιζε κατά κράτος τη Μνήμη.
Και ξαφνικά όλα αλλάζουν.
Ενόψη μιας επικείμενης ανάπλασης της μικρής πλατείας Ταχυδρομείου, η ξεχασμένη ανασκαφή ξυπνά από το λήθαργό της.
Η Αρχαιολόγος Καλλιόπη Φωτιάδη ξαναπιάνει το νήμα της ξεχασμένης ανασκαφής.
Καλή επιτυχία στο έργο των Αρχαιολόγων!!!
Επιστροφή στη μικρή Ραφήνα του 1951.
Ο αρχαιολόγος Δημήτρης Ρήγα Θεοχάρης φθάνει στην κωμόπολη.
Ξεκινά την ανασκαφή εν Αραφήνι.
Η τύχη είναι μαζί του.
Στο διάστημα της παραμονής του στη Ραφήνα μένει στο Ξενοδοχείο “Ακτή” του κ. Κυριάκου Δρακούλη.
Καθημερινά τρώει στο εστατόριο του κ. Σπύρου Πασαλάρη, το οποίο βρίσκεται ακριβώς πάνω από το σημείο όπου διενεργείται η Ανασκαφή.
Κοντά του αποτυπώνει καθημερινά τα στάδια της ανασκαφής ο εξαιρετικός φωτογράφος Νικόλαος Τομπάζης.
Τα πρόσωπα των εργατών και των αρχαιολόγων της ανασκαφής, τα πρόσωπα των ανθρώπων του λιμανιού, τα πρόσωπα των θαμώνων της ταβέρνας, τα πρόσωπα της οικογένειας Πασαλάρη αποτυπώνονται από τον φακό του Τομπάζη.
Η οικογένεια Πασαλάρη στη Ραφήνα το 1952.
Από αριστερά προς τα δεξιά βλέπουμε τις τρεις αδελφές, την Θάλεια Πασαλάρη, την Τούλα Πασαλάρη και την Ιωάννα Πασαλάρη.
Ανάμεσά τους η γιαγιά τους, η κ. Θάλεια Πασαλάρη.
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από τον Νικόλαο Τομπάζη το 1952.
Περιλαμβάνεται στο Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη.
Εξήντα τρία χρόνια μετά…
Έχουν αλλάξει πάρα πολλά στο μεταξύ.
Η ανασκαφή του Θεοχάρη μοιάζει να έχει ξεχαστεί οριστικά.
Και ξαφνικά όλα δείχνουν να αλλάζουν.
Ο ήχος της αρχαιολογικής σκαπάνης ξυπνά από το βαθύ του λήθαργο τον ξεχασμένο κόσμο της ανασκαφής εν Αραφήνι.
Ο κόσμος του Θεοχάρη ζωντανεύει ξανά …
Η κ. Καλλιόπη Φωτιάδη παραλαμβάνει τη σκυτάλη …..
Η κ. Θάλεια Πασαλάρη φέρνει σοκολατάκια για να κεράσει τους ανθρώπους που λαμβάνουν μέρος στη νέα ανασκαφή.
Η κ. Θάλεια Πασαλάρη στην ανασκαφή της Πλατείας Ταχυδρομείου τον Ιανουάριο του 2017, συνδετικός κρίκος της ανασκαφής του Δημήτρη Θεοχάρη και της φετινής συνέχειάς της.
Κοντά στην παλιά ταβέρνα του πατέρα της, του κ. Σπύρου Πασαλάρη, όπου έτρωγε ο Δημήτρης Θεοχάρης.
Ο κ. Νίκος Δεβετζής στην πλατεία Ταχυδρομείου της Ραφήνας, όπου από την Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2017 συνεχίζεται η ξεχασμένη ανασκαφή του Δημήτρη Θεοχάρη.
Ο κ. Νίκος Δεβετζής είχε πολλά να μας πει για την παλιά ανασκαφή.
Ένας ακόμα συνδετικός κρίκος με το παρελθόν…
Κείμενο, φωτό: Αντώνης Λαζαρής, Κεντρική φωτό: fb Ευάγγελος Μπουρνούς.
Πηγή: triglianoi.gr
