Ο λόγος που αναφερόμαστε στη Ραφήνα είναι ότι, εκτός από μεγαλύτερη πόλη, έχει σημαντικές ιδιαιτερότητες και διαφοροποιήσεις απο το Πικέρμι, την δεύτερη πόλη του Δήμου. Η Ραφήνα είναι ένα πρώην γραφικό ψαρολίμανο με έντονο το προσφυγικό στοιχείο, με παραδοσιακή και συντηρητική νοοτροπία και εσωστρεφή ψυχοσύνθεση.
Το κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό υπόβαθρο μιας πόλης αντανακλά την συμπεριφορά της κοινωνίας και αποτελεί την ταυτότητά της. Ποια είναι, λοιπόν, η σημερινή ταυτότητα της Ραφήνας; Δεν υπάρχει τίποτα ξεκάθαρο. Η Ραφήνα δεν παράγει κάποιο σημαντικό ή διαφορετικό ή μοναδικό προϊόν που να την διαφοροποιεί και να την κάνει γνωστή. Ούτε διαθέτει κάποια ευρέως γνωστό σημαντικά αρχαία ή νεότερα μνημεία που να είναι ικανά να την διαφοροποιήσουν και να την ξεχωρίσουν ταυτολογικά.
Αυτή τη στιγμή η Ραφήνα είναι, ουσιαστικά, μια πόλη χωρίς ταυτότητα. Το πρώην γραφικό ψαρολίμανο “προήχθη” στο δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Αττικής, μετά τον Πειραιά, με αυξητική τάση. Εδώ και αρκετά χρόνια η Ραφήνα αποτελεί ένα δωρεάν ξέφραγο υπαίθριο πάρκινγκ για τους ταξιδιώτες που πηγαινοέρχονται στις Κυκλάδες και στην Εύβοια, παρ’ όλη τη βελτίωση της κατάστασης τα τελευταία χρόνια απο τις παρεμβάσεις του Δήμου. Η ντόπια αγορά δεν κερδίζει σχεδόν τίποτα από αυτούς τους ταξιδιώτες, οι οποίοι μόνο επιβάρυνση προκαλούν στο περιβάλλον και σημαντική όχληση στους ντόπιους κατοίκους.
Στα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε και την, ιστορικά, παντελή έλλειψη αστικού εμπορικού σχεδιασμού, πράγμα που επιδεινώνει την ήδη δύσκολη υπάρχουσα κατάσταση. Για παράδειγμα, ποιος είναι ο λόγος που το Δημαρχείο, το Πνευματικό Κέντρο, το γήπεδο ποδοσφαίρου, το LIDL και το μεγάλο υπαίθριο παραθαλάσσιο πάρκινγκ βρίσκονται “φάτσα κάρτα” πάνω στο παράλιο μέτωπο, σε μια περιοχή – φιλέτο, ενώ στη θέση τους θα έπρεπε να βρίσκονται κατασκευές για εμπορική χρήση, από την εκμετάλλευση των οποίων ο Δήμος θα αποκόμιζε σημαντικά έσοδα;
Αν σε αυτά προσθέσουμε την στενόμυαλη και παρωπιδική αντιμετώπιση παρελθόντων δημοτικών αρχόντων οι οποίοι, λόγω ελλείμματος ηγεσίας- παρ’ όλες τις καλές τους προθέσεις- απέτυχαν να οραματιστούν μια Ραφήνα που απο παραδοσιακό ψαροχώρι θα ήταν καταδικασμένη να ενταχθεί σε μια νέα παγκόσμια οικονομία που αναπτύσσεται γύρω από τα δίκτυα των πόλεων, αντιλαμβανόμαστε γιατί η Ραφήνα έχει χάσει μερικές δεκαετίες ανάπτυξης, τις οποίες θα πρέπει πολύ σύντομα να αναπληρώσει, αν θέλει να είναι ανταγωνιστικός προορισμός. Και μόνο το γεγονός πως μια μικρή, όμορφη παραλιακή πόλη έχει καταντήσει να διαθέτει μόνο ένα! ξενοδοχείο, καταδεικνύει τις ευκαιρίες ανάπτυξης που έχασε η Ραφήνα και τι προσπάθεια πρέπει να κάνει για να ενταχθεί στο χάρτη των ανταγωνιστικών πόλεων.
Η δημιουργία ξεκάθαρης και ισχυρής ταυτότητας για τη Ραφήνα είναι υπεράνω όλων των παρεμβάσεων, οι οποίες θα έπρεπε, ουσιαστικά, να έχουν γίνει εδώ και χρόνια… Η δημιουργία συγκεκριμένης ταυτότητας μιας πόλης επηρεάζει υλικά και ψυχοκοινωνικά την αγορά και τους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες αυτής της πόλης και επηρεάζεται από αυτούς. Υπάρχει, δηλαδή, μια αμφιμονοσήμαντη σχέση. Οι πόλεις σήμερα καλούνται να είναι ταυτόχρονα σύγχρονες και παραδοσιακές. Πρέπει να προσφέρουν επιχειρηματικές ευκαιρίες, θέσεις εργασίας, ασφάλεια, ένα δομημένο και φυσικό περιβάλλον που πληροί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για μια ποιοτική ζωή, πολιτιστικές δράσεις, που ενισχύουν και αναδεικνύουν την τοπική και εθνική κουλτούρα, τουριστικές υποδομές και υπηρεσίες, καθώς και δυνατότητες εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας.
Η Ραφήνα πρέπει να ενστερνιστεί άμεσα τις τάσεις της σύγχρονης εποχής και να προσαρμοστεί στις ανάγκες και επιθυμίες της αγοράς. Για να το πετύχει αυτό χρειάζεται ένα στρατηγικό σχέδιο μάρκετινγκ, που θα μελετήσει την υφιστάμενη κατάσταση, θα εντοπίσει τις αδυναμίες, τα προβλήματα, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις, θα συγκροτήσει φορέα διαχείρισης και συντονισμού, θα συγκεράσει τις απόψεις του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, θα επιλέξει ένα κοινό όραμα, μετά από διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, θα προσδιορίσει στρατηγικούς στόχους και θα τους εξειδικεύσει σε συγκεκριμένα μέτρα. Έπειτα, θα μπορέσει να εφαρμόσει ένα σύστημα branding και έτσι θα αρχίσει να ισχυροποιεί την ταυτότητά της και να αυξάνει την αναγνωρισιμότητα της. Σε αυτήν την προσπάθεια, βέβαια, μπορεί να συνδράμει και το διαδίκτυο, με όλα τα ισχυρά και σύγχρονα εργαλεία που διαθέτει. Και, πάνω απο όλα, θα πρέπει να σταματήσουν οι αντιπαλότητες στη σφαίρα της τοπικής αυτοδιοίκησης και να υπάρξει μια ελάχιστη συναίνεση ως το πώς οραματιζόμαστε το μέλλον της Ραφήνας και ολόκληρου του Δήμου.
Σε επόμενο άρθρο μας θα εξετάσουμε τις πιθανότητες και προϋποθέσεις επιβίωσης των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του συνόλου των επιχειρήσεων της Ραφήνας.
Πλάτωνας Θωμάς
MSc, Οικονομολόγος, Σύμβουλος Μάρκετινγκ και Πωλήσεων, Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής και Συγγραφέας, Μέντορας Early Warning Europe
Διαθέτει 40ετή εργασιακή εμπειρία σαν ανώτερο στέλεχος στους τομείς Marketing και Πωλήσεων κατά βάση σε πολυεθνικές, αλλά και σε ελληνικές εταιρείες, καθώς και σαν επιχειρησιακός σύμβουλος και σαν εκπαιδευτής. Έχει εργαστεί στις εταιρίες A.C. Nielsen, Jacobs Suchard – Παυλίδης, Warner Lambert/Cadbury, Stella, Chipita, Ελληνικά Ταχυδρομεία και KPMG.
Είναι κάτοχος πτυχίου Δημόσιας Διοίκησης από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, μεταπτυχιακού τίτλου (MSc.) στο Marketing από το Πανεπιστήμιο Newcastle Upon Tyne της Αγγλίας καθώς και μεταπτυχιακού διπλώματος (Diploma) από το Chartered Institute of Marketing της Αγγλίας.
Είναι εμπειρογνώμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου σε διακρατικά προγράμματα αναπτυξιακής και τεχνικής βοήθειας και εντεταλμένος εκπαιδευτής του Chartered Institute of Marketing της Αγγλίας. Επίσης είναι πιστοποιημένος εκπαιδευτής του Sandler Sales Institute των ΗΠΑ καθώς και του Εθνικού Κέντρου Πιστοποίησης (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.).
Συμμετείχε σαν σύμβουλος – αναλυτής στην εκπόνηση του πρώτου marketing plan του Ελληνικού Τουρισμού.
Έχει διατελέσει για δύο τριετίες εκλεγμένο μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Μάρκετινγκ της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων.
Για 3 χρόνια υπήρξε καθηγητής στη Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης διδάσκοντας Έρευνα Μάρκετινγκ στους Εμπορικούς Ακολούθους.
Είναι εμπειρογνώμονας στο πεδίο του Μάρκετινγκ για το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Ελλάδος.
Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε διάφορα οικονομικά, πολιτικά και επιχειρηματικά περιοδικά και εφημερίδες, καθώς και στον ηλεκτρονικό τύπο και έχει συγγράψει τρία βιβλία σχετικά με το Marketing, την Έρευνα Marketing και τις Εξαγωγές (υπο δημοσίευση). Ένα τέταρτο βιβλίο με τίτλο “Το Μάρκετινγκ στον 21ο Αιώνα: Τεχνικές, Περιορισμοί και Ανεπάρκειες” εκδόθηκε στα τέλη του 2021..
Είναι χειμερινός κολυμβητής και λάτρης της Επιστήμης.
Εφημερίδα Polis
