7 Μαρτίου 2011. Εκατοντάδες αυτοκίνητα μπλοκάρονται στην Εθνική Οδό στο ύψος του Μαρτίνου λόγω χιονόπτωσης. Η ταλαιπωρία μεγάλης διάρκειας, περίπου 8 ωρών. Πολίτες προσφεύγουν στο Ειρηνοδικείο κατά της Νέας Οδού και τους επιδικάζεται αποζημίωση 600 ευρώ στον καθένα.
Αλλοι πολίτες, και συγκεκριμένα ένα άλλο ζευγάρι, προσφεύγουν στο Μονομελές Πρωτοδικείο. Το δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή, θεωρώντας πως η εταιρεία δεν έχει ευθύνη αλλά οι πολίτες πρέπει να στραφούν κατά του Δημοσίου (Περιφέρεια, τροχαία κ.λπ.).
Εν ολίγοις δυο εκ διαμέτρου αντίθετες αποφάσεις για το ίδιο αίτημα. Οι διοικήσεις των μεγάλων δικαστηρίων της χώρας σκέφτονται να προχωρήσουν σε πιλοτικές δίκες, δηλαδή δίκες για αποζημιώσεις μια κι έξω, καθώς οι προσφυγές αναμένεται να είναι πολλές. Κυρίως για να αποφύγουν αυτές τις αντικρουόμενες αποφάσεις.
Τι σημαίνει
Πρακτικά, όμως, (πέραν ειδικών περιπτώσεων βλαβών στην υγεία, καρδιοπαθών, ή εγκύου κ.λπ.) πολίτες που υπέστησαν μόνον ηθική βλάβη λόγω της ταλαιπωρίας δεν αποκλείεται να βρεθούν μπροστά σε ένα (όχι προσχηματικό αλλά) πραγματικό νομικό δίλημμα: Να προχωρήσουν σε νομικές διεκδικήσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αντικρουόμενες αποφάσεις, ακόμα και αποζημιώσεις με μικρότερα ποσά ή να αρκεστούν στις 2.000 ευρώ;
Οι αποφάσεις
Οι αντικρουόμενες αποφάσεις αφορούν το ποιος έχει την ευθύνη για τη ζημιία που υπέστησαν. Το Δημόσιο ή οι διαχειρίζοντες τους αυτοκινητοδρόμους; Έτσι, το Μονομελές Πρωτοδικείο της Αθήνας έκρινε πως η τυχόν καταβολή αποζημίωσης βαρύνει το Δημόσιο.
“Με ειδική ρύθμιση προβλέπεται ότι για τις πράξεις και παραλείψεις των οργάνων του Δημοσίου (όπως είναι και η κατά τόπον Αστυνομική Διεύθυνση ή Τροχαία), κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το Δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση”, ανέφερε.
Στο πλαίσιο αυτό η διαχειρίστρια του αυτοκινητοδρόμου δεν έχει κάποια ευθύνη. “Μοναδική υπεύθυνη και αρμόδια για τη λήψη μέτρων που αφορούν τη ρύθμιση της κυκλοφορίας, μεταξύ των οποία και τα μέτρα περιορισμού ή απαγόρευσης είναι η Νομαρχία (ήδη Περιφέρεια), ή ο κατά τόπο Δήμος, με αποφάσεις που λαμβάνονται από το Νομαρχιακό ή Δημοτικό ή Κοινοτικό Συμβούλιο, με βάση μελέτες που εκπονούνται ή εγκρίνονται από τις αρμόδιες Τεχνικές Υπηρεσίες των ΟΤΑ.
Κατ’ εξαίρεση προβλέπεται αρμοδιότητα των Αστυνομικών Διευθύνσεων ή Διευθύνσεων Τροχαίας να λαμβάνουν τα ως άνω μέτρα, με βάση μελέτες των αρμοδίων υπηρεσιών του υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ή της Περιφέρειας, όταν πρόκειται για ορισμένες κατηγορίες οδών, όπως είναι μεταξύ άλλων οι αυτοκινητόδρομοι και το εθνικό δίκτυο και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως στην προκειμένη”, αναφέρεται.
Οι προσφεύγοντες ισχυρίστηκαν ότι λόγω “παρά τα ακραία καιρικά φαινόμενα, σε όλη την πορεία τους επί την Εθνική οδό, η εναγόμενη στην οποία έχει παραχωρηθεί η διαχείριση, λειτουργία και ασφαλούς κυκλοφορίας στους αυτοκινητόδρομους… δεν είχε λάβει κανένα προληπτικό μέτρο, όπως ρίψη αλατιού, ανάπτυξη εκχιονιστικών μηχανημάτων κ.ά. Ότι πέραν των ανωτέρω, η εναγόμενη και παρά την συνεχόμενη χιονόπτωση, εξακολουθούσε να έχει σε λειτουργία τα διόδια. Ότι εξαιτίας των ως άνω αμελών και άστοχων χειρισμών της εναγόμενης κατά τις 19.40 μ.μ., εν μέσω χιονόπτωσης, λίγα λεπτά αφού είχαν καταβάλει (εναγόμενοι) το αντίτιμο των διοδίων που βρίσκονται ακριβώς μετά από την περιοχή της Αταλάντης και ενώ κατευθύνονταν προς την περιοχή Αγ. Θεολόγου, προς έκπληξή τους ακινητοποιήθηκαν, χωρίς καμία ενημέρωση”.
Εξαιτίας της παραπάνω αμελούς συμπεριφοράς, υπέστησαν ταλαιπωρία και στεναχώρια, αφενός μεν, λόγω της αγωνίας και της ψυχολογικής φόρτισης στην οποία είχαν περιέλθει, καθώς και λόγω του γεγονότος ότι παρέμειναν στο ως άνω σημείο από τις 19.30 μ.μ. (οπότε και ακινητοποιήθηκαν) μέχρι και τις 4.00 το πρωί της επόμενη ημέρας, οπότε και απεγκλωβίστηκαν”.
Και σύμφωνα με το Πρωτοδικείο “οι ενάγοντες όφειλαν να στραφούν είτε κατά της κατά τόπο αρμόδιας Περιφέρειας (Στερεάς Ελλάδος), για τον λόγο ότι δεν προέβη στην εφαρμογή προληπτικών μέτρων, παρά του γεγονότος ότι είχε γνωστοποιηθεί, κατά τους ισχυρισμούς των εναγόντων με την κρινόμενη αγωγή, ευρέως η πρόγνωση της ΕΜΥ για τον καιρό του τριημέρου της Καθαράς Δευτέρας, μέσω των ΜΜΕ, για ακραία καιρικά φαινόμενα, είτε κατά του Δημοσίου”.
Για τους λόγους αυτούς δεν επιδίκασε στη διαχειρίστρια εταιρεία κατά της οποίας είχαν στραφεί οι εγκλωβισμένοι κάποιο ποσό, θεωρώντας πως δεν ήταν δική της υπαιτιότητα η παραμονή επί ώρες στον αυτοκινητόδρομο, αλλά των κρατικών υπηρεσιών.
Τι έκρινε το Ειρηνοδικείο
Εντελώς, αντίθετη άποψη εξέφρασε το Ειρηνοδικείο Αθηνών κρίνοντας την ίδια περίπτωση με διαφορετικούς ενάγοντες και θεωρώντας πως η διαχειρίστρια εταιρεία βαρύνεται για τις αποζημιώσεις.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, όπως αποκάλυψε το dikastiko.gr, υπήρξαν σοβαρές παραλείψεις της εταιρείας που είχε αναλάβει τη διαχείριση της Εθνικής Οδού και για τον λόγο αυτό κατέστη υπόχρεη σε χρηματική ικανοποίηση των πολιτών οι οποίοι βρέθηκαν ανήμερα Καθαρής Δευτέρας, στις 7 Μαρτίου 2011, να μείνουν εγκλωβισμένοι επί πέντε ώρες στον αυτοκινητόδρομο.
“Στην προκειμένη περίπτωση και ανεξάρτητα από την τυχόν ύπαρξη πλημμελών πράξεων ή παραλείψεων της τροχαίας, η εναγομένη αν και γνώριζε την επέλευση της κακοκαιρίας και την επιβάρυνση της οδού από τα οχήματα των εκδρομέων που επέστρεφαν στην Αθήνα, δεν μερίμνησε εγκαίρως διά των αρμοδίων υπαλλήλων της και δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα εντός των ορίων της αρμοδιότητάς της, προς αποτροπή της διακοπής της κυκλοφορίας στον αυτοκινητόδρομο, αποδεχόμενη κατά τον τρόπο αυτό ως δυνατό τον εγκλωβισμό των επιβατών, ο οποίος πράγματι συνέβη. Οι ως άνω δε παραλείψεις της ήταν ικανές και πρόσφορες να προκαλέσουν τον εγκλωβισμό των επιβατών και την ηθική βλάβη τους. Με τα δεδομένα αυτά, υπόχρεη προς χρηματική ικανοποίηση των εναγόντων για την ηθική βλάβη τους είναι η εναγομένη, απορριπτομένης της ενστάσεως περί ελλείψεως παθητικής νομιμοποίησης της αγωγής”, επισημαίνεται στην απόφαση του Ειρηνοδικείου.
Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης προβλέπεται πως η εταιρεία “ανέλαβε την υποχρέωση, στο πλαίσιο της εκμετάλλευσης του έργου, να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση της ασφαλούς, ομαλής και ανεμπόδιστης διεξαγωγής της κυκλοφορίας στον παραπάνω αυτοκινητόδρομο”.
Παράλληλα, ορίζεται πως είναι υποχρεωμένη “σε περίπτωση εκτάκτων καταστάσεων να παίρνει κάθε μέτρο που είναι αναγκαίο και να παρέχει κάθε διευκόλυνση στις αρμόδιες αρχές να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους, ακόμη και αν τούτο έχει επιπτώσεις στα έσοδα από τα Διόδια Τέλη, προκειμένου να διασφαλιστούν συνθήκες ασφάλειας για τους χρήστες, το έργο και τους τρίτους”.
capital.gr
