Στις 16:30 τοπική ώρα, υποστηρίζει ο Guardian ότι πέθανε χθες η βασίλισσα Ελισάβετ (τουλάχιστον αυτή ήταν η ώρα που ενημερώθηκε η πρωθυπουργός Λιζ Τρας), βάζοντας τέλος στην 70ετή βασιλεία της. Δυο ώρες δηλαδή πριν γίνει γνωστό το νέο σε όλο τον κόσμο.
Ηταν νωρίτερα το μεσημέρι όταν το παλάτι, σε μια εξαιρετικά περίεργη κίνηση, εξέδιδε ανακοίνωση που αναφερόταν στην υγεία της βασίλισσας περιγράφοντας την κατάστασή της ως ανησυχητική. Ηταν προσεκτική, αλλά αμέσως στη Βρετανία και στους γνωρίζοντες εκεί για το πώς λειτουργεί το παλάτι, δηλωτική για το τι συνέβαινε. Λίγη ώρα αργότερα έγινε γνωστό ότι σύσσωμη η βασιλική οικογένεια, τα παιδιά και τα εγγόνια της Ελισάβετ ταξίδευαν στο Μπαλμόραλ για να βρεθούν στο προσκέφαλό της. Μόνο ο Κάρολος και η Αννα πρόλαβαν, τα υπόλοιπα παιδιά της και τα εγγόνια της έφθασαν αφού είχε ξεψυχήσει.
Το νέο όπως είναι φυσικό έχει προκαλέσει θλίψη στη Βρετανία και στο βρετανικό λαό. 70 χρόνια βασίλισσα, σημαίνει πρακτικά, ότι μεγάλο μέρος του βρετανικού λαού γεννήθηκε με την Ελισάβετ να είναι ήδη στο θρόνο και να αποτελεί τη σταθερά του. Τα πάντα άλλαζαν, ο κόσμος ολόκληρος άλλαζε η βασίλισσα Ελισάβετ ήταν εκεί επί 70 χρόνια για έναν λαό που σε μεγάλο του ποσοστό έτρεφε αγάπη για τη βασίλισσά του και το θεσμό. Εξού και οι εικόνες με τους Βρετανούς να κλαίνε χθες έξω από το Μπάκιγχαμ.
Πώς έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ
Ο Dan Sabbagh με άρθρο του στον Guardian περιγράφει πώς εξελίχθηκε το χθεσινό 24ωρο και πώς το νέο του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ έγινε γνωστό.
Γράφει στον Guardian:
Το σημείωμα και οι ψίθυροι στην Τρας για την υγεία της βασίλισσας Ελισάβετ
«Hταν αμέσως φανερό ότι κάτι σοβαρό συνέβαινε. Λίγο μετά το μεσημέρι, ο Nadhim Zahawi, ο καγκελάριος του δουκάτου του Λάνκαστερ, κατευθύνθηκε επειγόντως στην αίθουσα των Κοινοτήτων για να παραδώσει στη Λιζ Τρας ένα σημείωμα. Παρέμεινε στο πλάι της και ψιθύρισε κάτι στο αυτί της, ενώ ο Κιρ Στάμερ μιλούσε στην αίθουσα
Λίγο αργότερα, η Άντζελα Ρέινερ, αναπληρώτρια ηγέτης των Εργατικών, έλαβε επίσης ένα σημείωμα. Διάβασε καλά το περιεχόμενό του, προτού σηκώσει το βλέμμα της σε μια στιγμή αμφιβολίας και ανησυχίας. Η συζήτηση για το ανώτατο όριο τιμών ενέργειας συνεχίστηκε, αλλά ξαφνικά το σχέδιο ενίσχυσης της κυβέρνησης ύψους 150 δισεκατομμυρίων λιρών δεν ήταν πλέον το θέμα της ημέρας.
Οι παρευρισκόμενοι δημοσιογράφοι το πρόσεξαν γρήγορα. Γνωρίζοντας ότι έπρεπε να είναι κάτι σημαντικό για να προκαλέσει μια τέτοια έντονη δραστηριότητα, οι εικασίες στράφηκαν γρήγορα στην υγεία της βασίλισσας. Η 96χρονη μονάρχης έδειχνε αδύναμη όταν είχε προσκαλέσει την Τρας να σχηματίσει κυβέρνηση στο Μπαλμόραλ δύο ημέρες νωρίτερα, με μώλωπες, πιθανότατα από πεταλούδα, να είναι σαφώς ορατοί στο δεξί της χέρι.
Η ανακοίνωση του Μπάκιγχαμ που έδειχνε ότι κάτι περίεργο συμβαίνει
Δεν χρειάστηκε να περιμένουμε πολύ. Λίγο μετά τις 12.30 μ.μ., το παλάτι του Μπάκιγχαμ εξέδωσε μια ασυνήθιστα ανακοίνωση. «Οι γιατροί της Βασίλισσας ανησυχούν για την υγεία της Μεγαλειότητάς της και συνέστησαν να παραμείνει υπό ιατρική παρακολούθηση», ανέφερε. Άλλες λεπτομέρειες δεν υπήρχαν: «Η βασίλισσα είναι άνετα» ανέφερε, αλλά με έμφαση δεν υπήρχε τίποτα πιο θετικό για την κατάσταση της υγείας της.
Λίγα λεπτά αργότερα, η συζήτηση στο κοινοβούλιο διακόπηκε για λίγο από τον Λίντσεϊ Χολ, τον πρόεδρο της Βουλής, μόλις σηκώθηκε όρθιος ο Ιαν Μπλάκφορντ, ο ηγέτης του SNP στο Γουέστμιστερ. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, στην βουλή δεν συζητούν ούτε καν αναφέρονται στον μονάρχη, αλλά αυτή τη φορά το πρωτόκολλο παραμερίστηκε. Ο Χολ έδωσε στη βασίλισσα «τις καλύτερες ευχές μας» σε μια σύντομη δήλωση προτού ζητήσει από τον βουλευτή να συνεχίσει.
Ακολούθησε καταιγισμός επίσημων μηνυμάτων, τα οποία τόνισαν τη σοβαρότητα της κατάστασης της Βασίλισσας. Η Τρας δήλωσε ότι ήταν «βαθιά ανήσυχη», ενώ και ο Στάρμερ δήλωσε «βαθιά ανήσυχος». Ο Τζάστιν Γουέλμπι, ο αρχιεπίσκοπος του Κατενμπερι, έγραψε στο Twitter: «Είθε η παρουσία του Θεού να ενισχύσει και να παρηγορήσει την Αυτού Μεγαλειότητα, την οικογένειά της και όσους τη φροντίζουν στο Μπαλμόραλ».
Η στιγμή που ενημερώθηκαν αυτοί που έπρεπε για να περιμένουν το χειρότερο
Στο Γουέστμινστερ ειπώθηκε ότι «οι κατέχοντες συνταγματικούς ρόλους» είχαν ενημερωθεί να προετοιμαστούν για το χειρότερο. Ένας σύμβουλος είπε ότι υπήρξε καταιγισμός «επειγόντων τηλεφωνημάτων» το μεσημέρι, καθώς οι επίσημοι φορείς εξέταζαν την κατάσταση ετοιμότητάς τους για τη γνωστή ως «Επιχείρηση Γέφυρα του Λονδίνου», τα σχέδια που υπήρχαν για τον θάνατο της βασίλισσας, ξεκινώντας με 10 ημέρες πένθους που θα κορυφωθούν με την κρατική κηδεία.
Ένας πρώην ηγέτης της αντιπολίτευσης είπε στους φίλους του «έτσι γίνεται» – ότι η επίσημη προειδοποίηση από το παλάτι και οι δηλώσεις που ακολούθησαν ήταν σύμφωνες με το πρωτόκολλο για το οποίο είχε κάποτε ενημερωθεί. Αλλά στο παρασκήνιο, οι βασιλικοί δημοσιογράφοι έλεγαν ότι «η γέφυρα δεν έχει πέσει» – που σημαίνει ότι όσο σοβαρή και αν ήταν η κατάσταση, η βασίλισσα ήταν ακόμη ζωντανή στο σπίτι της στη Σκωτία.
Εντωμεταξύ, το BBC είχε διακόψει απότομα το Bargain Hunt στις 12.40 μ.μ., με την οθόνη να μαυρίζει προς στιγμήν πριν εμφανιστεί η παρουσιάστρια ειδήσεων Τζοάνα Γκόσλινγκ και διαβάσει τη δήλωση του παλατιού. Ο εθνικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας άλλαξε το πρόγραμμα και ξεκίνησε live για την κατάσταση της βασίλισσας, με τον Χιου Εντουαρντς, φορώντας μαύρη γραβάτα, να αναλαμβάνει αργότερα να μεταδώσει τα γεγονότα.
Η οικογένειας της βασίλισσας Ελισάβετ άρχισε να συγκεντρώνεται στο Μπαλμόραλ
Η οικογένεια της Βασίλισσας άρχισε να συγκεντρώνεται στο Balmoral. Ο πρίγκιπας Κάρολος, ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχός της, ήταν ήδη στο πλευρό της βασίλισσας όταν έγινε γνωστή η είδηση. Είχε μείνει με τη σύζυγό του, Καμίλα, στο Birkhall, σε κοντινή απόσταση στο κτήμα του Aberdeenshire, και, όπως αναφέρθηκε, έκανε τακτικές πρωινές επισκέψεις για να δει τη βασίλισσα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς η υγεία της ήταν κλονισμένη.
Η πριγκίπισσα Άννα, που βρισκόταν επίσης στη Σκωτία, κατευθύνθηκε γρήγορα στο Balmoral και πριν περάσει πολύ ώρα τα άλλα παιδιά της βασίλισσας και τα εγγόνια της ξεκίνησαν για το Μπαλμοραλ. Ο πρίγκιπας Γουίλιαμ, μαζί με τον πρίγκιπα Άντριου, τον πρίγκιπα Εντουαρντ και την σύζυγό του Σοφί, πήραν ειδικό αεροπλάνο της RAF από το Νόρθολτ του βορειοδυτικού Λονδίνου στο Αμπερντίν για να βρεθούν στο πλευρό της βασίλισσας, φτάνοντας στο Μπαλμόραλ με αυτοκινητοπομπή λίγο μετά τις 5 το απόγευμα.
Ο πρίγκιπας Χάρι, ο οποίος επρόκειτο να εμφανιστεί σε μια τελετή απονομής φιλανθρωπικών βραβείων, ακύρωσε την εμφάνισή του και ξεκίνησε και εκείνος για το Μπαλμόραλ, αν και η σύζυγός του, Μέγκαν, δεν ήταν στο πλευρό του. Η Κέιτ Μίντλετον, η δούκισσα του Κέιμπριτζ, παρέμεινε στο Γουίνδσορ, παραλαμβάνοντας τα τρία μικρά παιδιά της από το σχολείο, ήταν η πρώτη τους ημέρα, η πρώτη φορά που και οι τρεις τους, ο Τζορτζ, η Σαρλότ και ο Λουί πηγαίνουν μαζί στο σχολείο και μάλιστα στο νέο τους σχολείο.
Ο καιρός ήταν κακός, αλλά πολίτες άρχισαν να συγκεντρώνονται στο παλάτι του Μπάκιγχαμ και στο Μπαλμόραλ. Ο Τζο Μπάιντεν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, είπε στον Τρας κατά τη διάρκεια μιας απογευματινής βιντεοσκοπημένης συνάντησης για την κρίση στην Ουκρανία ότι ο ίδιος και η σύζυγός του «έχουν τη βασίλισσα και την οικογένειά της στις σκέψεις τους».
Τι συνέβη το δίωρο που μεσολάβησε από το θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ μέχρι την ανακοίνωση
Για λίγες ώρες, δημοσίως, δεν ήταν σαφές τι συνέβαινε. Αλλά η βασίλισσα είχε πεθάνει. Μια βασιλεία 70 ετών είχε λήξει μετά από μια σύντομη, όπως φαίνεται ασθένεια. Η Τρας ενημερώθηκε από τον υπουργό Σίμον Κέις, στις 16.30 το απόγευμα τοπική ώρα (στις 18:30 ώρα Ελλάδος), και θα χρειάζονταν δύο ώρες για να ανακοινωθεί η είδηση στη χώρα.
Οι βασιλικοί ανταποκριτές είχαν ενημερωθεί να είναι σε αναμονή για μια σημαντική ανακοίνωση – μια συνήθης πρακτική του παλατιού – και αυτή ήρθε λίγο πριν από τις 18.30μμ. Ακολούθησε η ανακοίνωση του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ.
«Η βασίλισσα πέθανε ειρηνικά στο Μπαλμόραλ σήμερα το απόγευμα», ξεκινούσε η ανακοίνωση. Μια βασιλεία που είχε ξεκινήσει με τα ασπρόμαυρα χρώματα του 1952 είχε φτάσει στο τέλος 70 χρόνια αργότερα, και η είδηση θα αντηχούσε σε όλο τον κόσμο μέσα σε μια στιγμή, μέσω των social media. Αλλά καθώς αυτό συνέβαινε, το παλάτι έδωσε έμφαση στη διαδοχή: «Ο βασιλιάς και η βασιλική σύζυγος θα παραμείνουν στο Μπαλμόραλ απόψε και θα επιστρέψουν αύριο στο Λονδίνο».
Το BBC έκοψε το πλάνο, εκείνη τη στιγμή έδειχνε τους πολίτες που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το παλάτι, και έδειξε μια σημαία στο παλάτι του Μπάκιγχαμ που ήταν ήδη κρεμασμένη μεσίστια. Ο Έντουαρντς (σσ ο παρουσιαστής του BBC) ετοιμαζόταν σαφώς να κάνει την πιο συγκινητική ανακοίνωση της ραδιοτηλεοπτικής του καριέρας και φαινόταν και ακουγόταν συγκινημένος. «Πριν από λίγα λεπτά, τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ ανακοίνωσαν τον θάνατο της Αυτής Μεγαλειότητας της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’», είπε και επανέλαβε την ανακοίνωση αρκετές φορές, σαν η είδηση να ήταν πολύ μεγάλη για να την αφομοιώσει κανείς με μία φορά.
Ακολούθησε η εθνικός ύμνος και στη συνέχεια λίγα λεπτά κενού για να αφωμειωθεί η είδηση. Ο βασιλιάς Κάρολος Γ’, ανεβαίνοντας στο θρόνο σε μια αναπόφευκτη στιγμή οικογενειακής θλίψης, εξέδωσε ανακοίνωση περίπου 20 λεπτά αργότερα. «Θα παρηγορηθώ και θα στηριχθώ από τη γνώση μας για τον σεβασμό και τη βαθιά αγάπη με την οποία η Βασίλισσα ήταν τόσο ευρέως αποδεκτή», έγραψε.
Η Truss, δύο ημέρες μετά τη θητεία της ως η 15η πρωθυπουργός που ανέλαβε από την βασίλισσα Ελισάβετ και όπως αποδείχθηκε και τελευταία βγήκε στην Ντάουνινγκ Στριτ. Η πρωθυπουργός είπε ότι η βασίλισσα ήταν «ο βράχος πάνω στον οποίο χτίστηκε η σύγχρονη Βρετανία», και κατέληξε, με τη φωνή της να σπάει δηλώνοντας: «Ο Θεός να σώζει τον βασιλιά».
Πλήθος κόσμου, που έφτανε τις χιλιάδες, άρχισε να συγκεντρώνεται στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και στο Μπαλμόραλ. Εν τω μεταξύ, το BBC έψαχνε να βρει τον κατάλληλο συμβολισμό και τον βρήκε, καθώς άλλαξε την κάλυψη στο Κάστρο του Ουίνδσορ. Πέρα από την ταράτσα του κάστρου είχε εμφανιστεί ένα ουράνιο τόξο και για μια στιγμή η κάμερα παρέμεινε εκεί».
Η τεράστια περιουσία της βασίλισσας Eλισάβετ: Αχανείς εκτάσεις, κάστρα, μέχρι και… αιολικά πάρκα
Η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ είχε συγκεντρώσει στη διάρκεια της 70ετούς βασιλείας της μια προσωπική περιουσία, την οποία οι Sunday Times υπολογίζουν σε 370 εκατ. στερλίνες και ένα μέρος της είναι γνωστό και το διαχειρίζεται η κυβέρνηση, όμως ένα άλλο είναι ιδιωτικό.
Η βασίλισσα διήγε βασιλικό βίο, για τον οποίο πλήρωναν οι βρετανοί φορολογούμενοι, και απολάμβανε επίσης τα έσοδα από μια γιγάντια ιδιωτική περιουσία, οι λεπτομέρειες της οποίας δεν είναι πλήρως γνωστές.
Η βασιλική χορηγία
Οι δαπάνες, που συνδέονται με τις επίσημες δραστηριότητες εκπροσώπησης της βασίλισσας ή μελών της οικογένειάς της, καλύπτονται από μια ετήσια χορηγία («sovereign grant») του υπουργείου Οικονομικών, που για το 2021-2022 έφθασε τα 86 εκατ. λίρες (99 εκατ. ευρώ) – περιλαμβάνει ένα ποσό που χορηγήθηκε για δέκα χρόνια για την ανακαίνιση των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ (34 εκατ. στερλίνες).
Χωρίς να υπολογισθεί το επιπλέον ποσό, η χορηγία αυτή αντιστοιχεί στο 15% των εσόδων από την περιουσία του βρετανικού Στέμματος («The crown estate»), η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εκτάσεις γης, άλλα ακίνητα, άδειες για αιολικά πάρκα, και της οποίας τα έσοδα αποδίδονται στο υπουργείο Οικονομικών βάσει ενός νόμου του 1760.
Η βασιλική χορηγία χρησιμεύει κυρίως για να αμείβονται οι περισσότεροι από 500 εργαζόμενοι των Ουίνδσορ.
Το ιδιωτικό πορτοφόλι
Ως ιδιωτικό πορτοφόλι («privy purse») χαρακτηρίζονται τα ιδιωτικά έσοδα της βασίλισσας. Προέρχονται από τις εισπράξεις ύψους περίπου 650 εκατ. λιρών από ενεργητικά (εκτάσεις γης, χρηματοοικονομικοί τίτλοι…) του Δουκάτου του Λάνκαστερ, το οποίο από το Μεσαίωνα αποτελεί ιδιοκτησία του βασιλικού οίκου.
Περιλαμβάνει περίπου 315 πολυτελή ακίνητα, κατοικίες και εμπορικές ιδιοκτησίες, καθώς και δεκάδες χιλιάδες στρέμματα αγροτικής γης.
Τα έσοδα απ’ αυτή την κολοσσιαία περιουσία ανήλθαν το τελευταίο οικονομικό έτος σε περίπου 24 εκατ. στερλίνες, ποσό που η βασίλισσα μοιράζει εν μέρει στους συγγενείς της. Αυτά τα ιδιωτικά έσοδα φορολογούνται εφόσον δεν χρησιμοποιούνται για επίσημα καθήκοντα.
«Η βασίλισσα χρησιμοποιεί αυτά τα χρήματα για τα έξοδα συντήρησης των ιδιοκτησιών της του Μπαλμόραλ και του Σάντριγχαμ, δύο πολύ δαπανηρών ιδιωτικών κατοικιών», των οποίων είναι όμως ιδιοκτήτρια, λέει ο Ντέιβιντ Μακλιούρ, συγγραφέας ενός βιβλίου για τα οικονομικά του Στέμματος («The Queen’s True worth»).
«Χρησιμοποιεί επίσης τα χρήματα αυτά για να επιδοτήσει άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας τα οποία δεν λαμβάνουν δημόσιο χρήμα», συνεχίζει ερωτηθείς από το Γαλλικό Πρακτορείο.
Μολονότι ένα μέρος των χρημάτων αναδιανέμεται στα παιδιά της, ο Άντριου, ο οποίος έχει περιπέσει σε δυσμένεια εξαιτίας των σχέσεών του με τον χρηματιστή Τζέφρι Επστάιν, σε βάρος του οποίου είχαν απαγγελθεί κατηγορίες για σεξουαλικά εγκλήματα και παιδεραστεία, δεν πρόκειται να λαμβάνει πλέον από τα χρήματα αυτά, καθώς έχει αποκλειστεί από τη μοναρχία.
Ιδιωτικές ιδιοκτησίες
Ο πύργος Μπαλμόραλ εκτιμάται στα 100 εκατ. λίρες περίπου και η εξοχική έπαυλή της στο Σάντριγχαμ στα 50 εκατομμύρια.
Ορισμένα στοιχεία της βασιλικής συλλογής ανήκουν επίσης ιδιωτικά στη βασίλισσα, όπως μια συλλογή γραμματοσήμων, την οποία είχε αρχίσει ο βασιλιάς Γεώργιος Ε’
Η βασίλισσα Ελισάβετ είχε επίσης ένα γνωστό πάθος για τα άλογα και ο προσωπικός σταύλος της τής έχει αποφέρει στη διάρκεια των ετών περισσότερες από 7 εκατομμύρια στερλίνες, σύμφωνα με τον ιππικό ιστότοπο myracing.com.
Τα περίφημα κοσμήματα του Στέμματος, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε περίπου 3 δισεκ. λίρες, ανήκουν συμβολικά στη βασίλισσα, αλλά μεταβιβάζονται αυτομάτως στον επόμενο μονάρχη.
Φορολογικοί παράδεισοι
Η περιουσία της βασίλισσας αμαυρώθηκε από το σκάνδαλο των Paradise Papers, μιας έρευνας για τις πρακτικές φοροαποφυγής σε μεγάλη κλίμακα εκ μέρους των ισχυρών και των διασημοτήτων.
Σύμφωνα με αυτές τις αποκαλύψεις που έγιναν το 2017 από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), η Ελισάβετ Β’ διέθετε, μέσω του Δουκάτου του Λάνκαστερ, γύρω στις δέκα εκατομμύρια στερλίνες σε ταμεία στα Νησιά Καϊμάν και στις Βερμούδες, εδάφη του Ηνωμένου Βασιλείου που χαρακτηρίζονται φορολογικοί παράδεισοι.
Όχι και τόσο πλούσια
Με 370 εκατ. στερλίνες, η Ελισάβετ Β’ δεν βρισκόταν στις πρώτες θέσεις του καταλόγου των μεγάλων περιουσιών του Ηνωμένου Βασιλείου, του «Rich List» των Times, στον οποίο κυριαρχούν οι αδελφοί Σρι και Γκόπι Ιντούτζα (28 δισεκ. στερλίνες).
Είναι επίσης αρκετά λιγότερο πλούσια από τον βασιλιά της Ταϊλάνδης, η περιουσία του οποίου υπολογίζεται σε 30 δισεκ. δολάρια, τον σουλτάνο του Μπρουνέι (20 δισεκατομμύρια) ή τον βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας (5 δισεκ. δολάρια, σύμφωνα με τον ιστότοπο celebritynetworth.com).
Με πληροφορίες από iefimerida.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ
