Το Εφετείο Ανατολικής Κρήτης καλείται να εξετάσει εκ νέου, 10 χρόνια μετά τον θάνατο του ευεργέτη Γεωργίου Βασιλάκη, τις δύο νόμιμες διαθήκες του και να προσδιορίσει αν κληρονομεί ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας ή η Ενορία του χωριού ή ίδρυμα για το Βασιλογεώργιον Κληροδότημα – Η Εκκλησία είχε “σηκώσει” τα λεφτά, αλλά με απόφαση Δικαστηρίου αναγκάστηκε να τα επιστρέψει, όμως είχε προλάβει να δαπανήσει 54.000 ευρώ – Οι ασάφειες του κληροδότη, οι δύο νόμιμες διαθήκες και η τελευταία επιθυμία με πλήθος απαιτήσεων
Η καλή πρόθεση ενός πλούσιου ομογενούς Κρητικού, να αφήσει μετά τον θάνατό του την περιουσία του υπέρ της ωφέλειας του χωριού του, έχει εξελιχθεί σε μια άνευ προηγουμένου δικαστική περιπέτεια, αφού βρέθηκαν δύο νόμιμες διαθήκες, μία για τα κινητά περιουσιακά στοιχεία, δηλαδή τα μετρητά, που ξεπερνούν τα 600.000 ευρώ, και μία για τα ακίνητα, όμως ενέχουν τρομερές ασάφειες για το ποιος εντέλει είναι ο κληρονόμος!
Οι ασάφειες από νομικής πλευράς είναι τέτοιες, που ακόμη και σήμερα, σχεδόν 10 χρόνια μετά τον θάνατό του, δεν έχει διευκρινιστεί, αν και εμφανίστηκε κληρονομητήριο από πλευράς της Εκκλησίας, που “σήκωσε” τα λεφτά και εν συνεχεία τα επέστρεψε γιατί κατέπεσε με δικαστική απόφαση, ποιος και τι κληρονομεί, αλλά και από ποιον θα πρέπει να είναι εκτελεστή η τελευταία επιθυμία του κληροδότη, που είναι γεμάτη από πλήθος απαιτήσεων!
Πρόκειται για τη γνωστή κληρονομιά του ομογενούς Γεωργίου Βασιλάκη και της συζύγου του Ελένης, η περιουσία των οποίων περιλάμβανε 604.000 ευρώ σε μετρητά και εκατοντάδες ρίζες ελιές, που είναι άγνωστο πλέον αν καλλιεργούνται και αν ναι από ποιους, αλλά και κάποια επιπλέον ακίνητα στο χωριό Αμαριανό της Δ.Ε. Καστελίου του Δήμου Μινώα Πεδιάδας. Ο Γεώργιος Βασιλάκης απεβίωσε το 2014 στο Ηράκλειο, έχοντας αποκτήσει μια “χρυσή” περιουσία ύστερα από τέσσερις και πλέον δεκαετίες σκληρής δουλειάς στην Αμερική, και ο οποίος άφησε δύο νόμιμες διαθήκες για τα κινητά και τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία του.
Πρόλαβαν και ξόδεψαν
Την ίδια στιγμή, όμως, οι ασάφειες που προέκυψαν και όσα μεσολάβησαν έχουν προκαλέσει για 9 χρόνια τώρα που έχει αποβιώσει τεράστιες περιπέτειες με δικαστικές αποφάσεις, αφού μεταξύ άλλων η Ενορία του Αγίου Ευσταθίου, εμφανίζοντας κληρονομητήριο, εισέπραξε τα 604.000 ευρώ και εν συνεχεία υποχρεώθηκε να τα επιστρέψει, αφού με δικαστική απόφαση το κληρονομητήριο κατέπεσε. Από αυτά έχουν επιστραφεί τα 550.000 ευρώ.
Την ίδια στιγμή, στα 9 χρόνια αυτά που έχει αποβιώσει ο ευεργέτης για το Αμαριανό, το οποίο ωστόσο ακόμη δεν έχει εισπράξει τα οφέλη της κληρονομιάς, όπως τα όριζε ο αποθανών, η υπόθεση δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη νομικά.
Από την πλευρά του, ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας, που έχει έννομο συμφέρον, δεν έχει ασχοληθεί με την υπόθεση προφανώς για να αποφευχθούν συγκρούσεις με την Εκκλησία, που αρχικώς είχε εισπράξει τα μετρητά και το μεγαλύτερο μέρος αυτών έχουν επιστραφεί – εκκρεμούν 54.000 ευρώ. Στην υπόθεση έχει εμπλακεί και η Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, ενώ έχει παραπεμφθεί για ερμηνεία των διαθηκών υπέρ κοινωφελούς σκοπού στο Εφετείο Ανατολικής Κρήτης αίτηση προς εξέταση, η οποία θα συζητηθεί σε δικάσιμο που ορίστηκε κατά τη 12η Μαρτίου 2024 στο Τριμελές Εφετείο.
Το εντυπωσιακό είναι ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης μεταξύ των ερωτημάτων που θέτει στο Δικαστήριο είναι και αυτό για το ποιος είναι ο νόμιμος κληρονόμος των μετρητών και ποιος των ακινήτων! Πληροφορίες αναφέρουν ότι ένα μέρος των χρημάτων που έλαβε η Εκκλησία δαπανήθηκαν ήδη για την αποκατάσταση του Αγίου Ευσταθίου και τη δημιουργία μιας εξοχικής εκκλησίας, του Αγίου Γεωργίου, και για τους λόγους αυτούς η επιστροφή των χρημάτων της κληρονομιάς υπολείπεται κατά 54.000 ευρώ.
Μεταξύ των επιθυμιών του κληροδότη ήταν να δημιουργηθεί και ένα ίδρυμα, το λεγόμενο “Βασιλογεώργιον”, ενώ ως επιθυμίες είχε εκφράσει στις διαθήκες ότι θα ήθελε να μείνει άσβεστο το καντήλι του, να αλλάξουν ονόματα οι δρόμοι, να γίνει ανάπλαση στο χωριό του και άλλα που ενδεχομένως να θεωρούνται σήμερα ασύμφορα ως δημόσια έργα έναντι της κληρονομιάς που αφήνει.
Η πολυτελής οικία
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Γεώργιος Βασιλάκης τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στο Ηράκλειο. Λέγεται ότι ζούσε σε μια πολυτελή οικία μεγάλης αξίας στην οδό Χρυσοβαλάντου και με μια διαφορετική πράξη του την κληροδότησε σε Ενορία του Ηρακλείου.
Για τα κινητά στοιχεία εντός της οικίας αυτής κατά καιρούς κυκλοφορούν διάφοροι αστικοί μύθοι ως προς την αξία της και τον πλούτο της διακόσμησης, όπως για παράδειγμα γίνεται λόγος μεταξύ συζητήσεων για κειμήλια, χρυσό και λίρες.
Οι διαθήκες
Ο διαθέτης απεβίωσε στις 21 Απριλίου 2014 στο Ηράκλειο και το Ειρηνοδικείο Ηρακλείου αναγνώρισε με το πρακτικό 461/2014 την ιδιόγραφη διαθήκη με ημερομηνία 2 Οκτωβρίου 2009. Με δεύτερη απόφαση από το Ειρηνοδικείο με αριθμό 469/2014, στις 10 Ιουνίου δημοσιεύτηκε και η δεύτερη διαθήκη που είχε αφήσει ο Γεώργιος Βασιλάκης με αριθμό 8.800/18-3-2014 σε συμβολαιογράφο, ορίζοντας την τύχη των κινητών του και εκτελεστή της διαθήκης τον Παρασκευά Ξηρουχάκη, συνταξιούχο πρόεδρο Εφετών Κρήτης, ο οποίος αποποιήθηκε τον διορισμό και ορίστηκε άλλος εκτελεστής από την Αποκεντρωμένη, ενώ το 2019 ανέλαβε την εκτέλεση η δικηγόρος Ελπίδα Μανουρά, που κατέθεσε και τα ερωτήματα για τις ασάφειες των διαθηκών στο Εφετείο.
Στην ιδιόχειρη διαθήκη του το 2009 ο Βασιλάκης όριζε ότι τα ακίνητά του θα περάσουν στο Δημοτικό Διαμέρισμα Αμαριανού, όπου γεννήθηκε. Το Αμαριανό τότε ανήκε στον Δήμο Καστελίου, ο οποίος με τον “Καλλικράτη” το 2010 συνενώθηκε με τον Δήμο Μινώα Πεδιάδας. Δηλαδή όρισε ως κληροδόχο των ακινήτων του το Αμαριανό, τα οποία δε θα πουληθούν ή θα απαλλοτριωθούν ποτέ, αλλά θα καλλιεργούνται στο διηνεκές υπό την επίβλεψη του Δήμου και ενός αντικλήτου δημοτικού αντιπροσώπου του Αμαριανού. Επίσης, όριζε ότι θα έπρεπε να συγκροτηθεί μια δημοτική εξελεγκτική επιτροπή, που θα περιφρουρεί το Βασιλογεωργίου Κληροδότημα, όπως ο ίδιος αναφερόταν στο κληροδότημά του, και θα επιβλέπει την καλλιέργεια και εκμετάλλευση των ελαιοδέντρων και θα προφυλάσσει από αδικοπραξίες το κληροδότημα από «ζημιογόνους ενέργειες και πράξεις των καιροσκόπων, κοτζαμπάσηδων και των βασιβουζούκων σφαγιαστών της τάξεων και των νόμων», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, ορίζοντας ότι η επιτροπή θα έχει δικαίωμα να προσφύγει στη Δικαιοσύνη να κάνει συμβάσεις με καλλιεργητές και να εκμεταλλεύεται τον παραγόμενο καρπό για την απολαβή εισοδήματος, το οποίο θα πηγαίνει σε ανήμπορους γέροντες και φτωχούς του Αμαριανού.
Οι σκοποί του κληροδοτήματος θα ήταν: α) να θεραπεύονται πολλές από τις επείγουσες ανάγκες του Αμαριανού, β) να κρατηθούν αναμμένες οι κανδήλες του διαθέτη και της οικογένειάς του και γ) να θεραπεύονται πολλές από τις επείγουσες ανάγκες των κατάκοιτων, φτωχών, ηλικιωμένων και παλιννοστούντων συνδημοτών του Αμαριανού».
Η τελευταία επιθυμία
Η τελευταία επιθυμία του Βασιλάκη, που άφηνε την περιουσία του υπέρ κοινωφελούς σκοπού των κατοίκων του Αμαριανού, όπως αναφερόταν στην ιδιόχειρη διαθήκη, ήταν η ανάληψη της ευθύνης από πλευράς του Δήμου της περιοχής, εν προκειμένω του Μινώα Πεδιάδας να προβεί σε καθαρισμούς όλων των δρόμων, της πλατείας στο Αμαριανό, σε ασφαλτοστρώσεις, αλλαγή ονομάτων δρόμων και ανακαίνιση και εξωραϊσμό της υπάρχουσας δεξαμενής ύδατος.
Τα μετρητά
Σε ό,τι αφορά τη δημόσια διαθήκη, ο λόγος για τη δεύτερη που συντάχθηκε και κατατέθηκε σε συμβολαιογράφο ένα μήνα πριν τον θάνατό του, δηλαδή στις 18 Μαρτίου 2014, θα πρέπει να αναφερθεί, σύμφωνα με το δικόγραφο προς το Εφετείο Κρήτης, που καλείται να ξεδιαλύνει την υπόθεση, ότι ο διαθέτης καταλείπει την κινητή περιουσία του στην Ενορία Αμαριανού Πεδιάδος για τους σκοπούς του Βασιλογεώργιου Κληροδοτήματος, που αναφέρει στην ιδιόγραφη διαθήκη του.
Στο ίδιο δικόγραφο, η εκτελεστής της διαθήκης και δικηγόρος Ελπίδα Μανουρά αναφέρει ακόμη ότι «… ο Ιερός Ενοριακός Ναός Αγίου Ευσταθίου Αμαριανού Πεδιάδος, χρησιμοποιώντας ανακριβές κληρονομητήριο, το οποίο ήδη κηρύχτηκε ως ανίσχυρο με τη με αριθμ. 106/2018 απόφαση του Ειρηνοδικείου Ηρακλείου, εμφανίστηκε ως κληρονόμος και εισέπραξε 604.651,16 ευρώ (ήδη δε έχει επιστρέψει τα 550.000 ευρώ)…».
Το ερώτημα εδώ προς το Δικαστήριο είναι ποιος είναι ο νόμιμος κληρονόμος!
Θα αποφασίσει το δικαστήριο – Το Εφετείο καλείται να ξεδιαλύνει τις διαθήκες
Με την αίτηση της εκτελεστού της διαθήκης προς το Εφετείο Ανατολικής Κρήτης, που κοινοποιείται και ουσιαστικά αφορά τη Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, ζητείται: «Να ερμηνευτούν η με ημερομηνία 2/10/2009 ιδιόγραφη διαθήκη του Γεωργίου Βασιλάκη του Νικολάου και της Ελένης, που δημοσιεύτηκε σε δημόσια συνεδρίαση του Ειρηνοδικείου Ηρακλείου τη 10η/6/2014 (αριθμ. πρακτ. 461/2014) και η με αριθμ. 8800/18-3-2014 δημόσια διαθήκη του, που συντάχθηκε ενώπιον της συμβολαιογράφου Ηρακλείου Ολυμπίας Κατζαγιαννάκη και δημοσιεύτηκε σε δημόσια συνεδρίαση του Ειρηνοδικείου Ηρακλείου τη 10η/6/2014 (αριθμ. πρακτ. 469/2014)».
Ακόμη ζητείται από το Δικαστήριο να προσδιορισθούν:
Εάν πρόκειται περί ίδρυσης αυτοτελούς ιδρύματος του εδαφίου β’ της παρ. 1 του άρθρου 50 του Ν. 4182/2013 ή περί σύστασης ομάδας περιουσίας σε υφιστάμενο νομικό πρόσωπο, ήτοι τον Δήμο Μινώα Πεδιάδας, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου.
Πώς θα εκλέγεται η επιτροπή που αναφέρει στην ιδιόγραφη διαθήκη του, ποιος θα έχει την ευθύνη διεξαγωγής της εκλογικής διαδικασίας και έκδοσης του αποτελέσματος, από ποιον κατάλογο θα ανακηρύσσονται οι υποψήφιοι και εκλογείς και ποιος θα καταβάλλει τις δαπάνες της εκλογικής διαδικασίας. Εφόσον κριθεί ότι ο διαθέτης επιθυμεί τη σύσταση ιδρύματος, χρήζει ερμηνείας εάν η επιτροπή αυτή θα αποτελεί το Διοικητικό Συμβούλιο του ιδρύματος, εάν και η εκλογή της θα προβλέπεται από τον κανονισμό λειτουργίας του ιδρύματος.
Ποιος είναι ο κληρονόμος της ακίνητης περιουσίας του διαθέτη: α) το ίδρυμα που θα συσταθεί και θα εισπράττει και διαχειρίζεται την πρόσοδο των ακινήτων, σύμφωνα με τους σκοπούς που ορίζει ο διαθέτης, β) ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας, τον οποίο θα βαρύνει κληροδοσία προσόδου υπέρ του ιδρύματος ή γ) ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας, ο οποίος θα εισπράττει και θα διαχειρίζεται την πρόσοδο των ακινήτων, σύμφωνα με τους σκοπούς που ορίζει ο διαθέτης. Στην περίπτωση που ο Δήμος είναι κληρονόμος, θα πρέπει να ερμηνευτεί εάν δικαιούται δαπάνες διοίκησης και διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας.
Ποιος είναι ο κληρονόμος της κινητής περιουσίας του διαθέτη: α) ο Ιερός Ενοριακός Ναός Αγίου Ευσταθίου Αμαριανού και στην περίπτωση αυτή θα γίνεται έλεγχος και από ποιον ότι τα χρήματα αυτά όντως διατίθενται για τους σκοπούς του δωρήματος, β) ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας ή γ) το ίδρυμα στο οποίο ενδεχομένως θα μετέχει και ο Ιερός Ναός ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ιδρύματος, εφόσον κριθεί ότι πρέπει να συσταθεί.
Πώς θα ασκείται ο έλεγχος και η εποπτεία από τον Δήμο Μινώα: α) θα απαιτείται έγκριση από τον δήμαρχο ή το Δημοτικό Συμβούλιο ή τον πρόεδρο του τοπικού διαμερίσματος Αμαριανού των αποφάσεων διάθεσης των χρημάτων και των λοιπών αποφάσεων, όπως η ανάθεση της καλλιέργειας των ακινήτων ή β) θα συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος ο πρόεδρος του Τοπικού Διαμερίσματος Αμαριανού ή ο δήμαρχος, ενδεχομένως ως πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, εφόσον κριθεί ότι πρέπει να συσταθεί.
Για την υλοποίηση της “τελευταίας θέλησης” του διαθέτη, όπως αυτή αναφέρεται στις σελίδες 30-33 της ιδιόγραφης διαθήκης του, χρήζει ερμηνείας εάν ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας θα δικαιούται να αναλάβει όλες τις δαπάνες που θα απαιτηθούν από τα μετρητά που βρέθηκαν στους λογαριασμούς και περιλαμβάνονται στην περιουσία του διαθέτη.
Ποιος έχει υποχρέωση να πράξει τι; – Οι κληρονόμοι, η ωφέλεια και το ενδεχόμενο αποποίησης
Το δικαστήριο καλείται να ξεδιαλύνει πολλά διαδικαστικά ζητήματα, με κυριότερο τον κληρονόμο. Δηλαδή αν είναι η Ενορία του χωριού, ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας ή ένα ίδρυμα που θα πρέπει, αν πρέπει, να δημιουργηθεί για το κληροδότημα. Επίσης, θα πρέπει να διευκρινιστεί από το Δικαστήριο αν η τελευταία θέληση του διαθέτη, να γίνει μια μίνι ανάπλαση στο χωριό του, θα βαρύνει οικονομικά από την προσωπική περιουσία τον κληρονόμο ή θα διατεθεί από το κληροδότημα και τα μετρητά!
Και ακριβώς σε αυτό το σημείο δημιουργείται ζήτημα αν η περιουσία είναι επωφελής για τον κληρονόμο ή όχι γιατί, αν δε φτάνουν τα λεφτά για την ανάπλαση, τότε η κληρονομιά δε θεωρείται επωφελής είτε πρόκειται για τον Δήμο είτε για την Εκκλησία είτε για το Ίδρυμα, και ο καθείς έχει δικαίωμα να αποποιηθεί το κληροδότημα. Για παράδειγμα, αν υποτεθεί ότι εντέλει το δικαστήριο αποφασίσει ότι νόμιμος κληρονόμων των μετρητών είναι η Ενορία, αλλά ο Δήμος Μινώα υποχρεούται να προβεί δι’ εξόδων τους στις αλλαγές στους δρόμους του χωριού, τότε δεν αποκλείεται να σκεφτεί το Νομικό Τμήμα του Δήμου Μινώα ότι η κληρονομιά των χωραφιών και των καλλιεργήσιμων ελιών δεν είναι επωφελής και να προχωρήσει σε αποποίηση.
Στην περίπτωση της αποποίησης αναζητείται ο επόμενος κληρονόμος ενδεχομένως και από τους κατιόντες κατά το αστικό δίκαιο, δηλαδή ίσως μπουν στο παιχνίδι και συγγενικά πρόσωπα του κληροδότη, ο οποίος μεν δεν είχε παιδιά, αλλά είχε ανίψια και συγγενείς.
Οι ενέργειες του Δήμου
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας κατά το έτος 2014 είχε προβεί στη σύσταση επιτροπής και η Νομική Υπηρεσία είχε εξετάσει τα ενδεχόμενα όλα γύρω από την κληρονομιά, όμως δεν προχώρησαν διαδικασίες, καθώς η ακίνητη περιουσία, δηλαδή χωράφια με ελαιόδεντρα, είχε αρχικώς εκτιμηθεί χαμηλής αξίας και υπήρχαν πολλά ερωτήματα για το οικονομικό βάρος της εκτέλεσης της τελευταίας επιθυμίας του κληροδότη. Εξάλλου, είχε αναδειχθεί η Ενορία ως κληρονόμος των 600.000 ευρώ και το θέμα είχε “παγώσει”. Όμως, μετά το γεγονός ότι κατέπεσε το κληρονομητήριο της Εκκλησίας, η υπόθεση αναπέμφθηκε, όπως προαναφέρθηκε στο Εφετείο, που θα την εξετάσει στις 12 Μαρτίου 2024 και πλέον η υπόθεση της κληρονομιάς επιστρέφει πάλι στην αρχή, αφού θα προσδιοριστούν με δικαστικές αποφάσεις και με σαφήνεια οι κληρονόμοι, οι υποχρεώσεις και η διάθεση των μετρητών για τους σκοπούς της διαθήκης.
Άλλες ενέργειες δεν ακολούθησαν από τον Δήμο Μινώα Πεδιάδας στη διάρκεια της επόμενης περιόδου που λήγει σε έναν μήνα και το θέμα επανέρχεται στο προσκήνιο ξανά, για να βαρύνει τη νέα δημοτική Αρχή ως προς τη διαχείρισή του.
neakriti.gr
