Υστερα από τρία χρόνια εντατικών νομοθετικών παρεμβάσεων και πρωτοβουλιών, το 2023 ίσως είναι η χρονιά με τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την Παιδεία. Και αυτό γιατί η σχολική και η ακαδημαϊκή κοινότητα θα κληθούν να εφαρμόσουν είτε νόμους που στο παρελθόν «ακυρώθηκαν» λόγω της μη εφαρμογής τους είτε να εγκαινιάσουν μία νέα κουλτούρα διδασκαλίας σε σχολεία και πανεπιστήμια.
Υστερα από τρία χρόνια εντατικών νομοθετικών παρεμβάσεων και πρωτοβουλιών, το 2023 ίσως είναι η χρονιά με τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την Παιδεία. Και αυτό γιατί η σχολική και η ακαδημαϊκή κοινότητα θα κληθούν να εφαρμόσουν είτε νόμους που στο παρελθόν «ακυρώθηκαν» λόγω της μη εφαρμογής τους είτε να εγκαινιάσουν μία νέα κουλτούρα διδασκαλίας σε σχολεία και πανεπιστήμια.
Αξιολόγηση εκπαιδευτικών και ουσιαστική και πρακτική λειτουργία των συμβουλίων ιδρυμάτων είναι τα δύο στοιχήματα που σχολεία και πανεπιστήμια θα πρέπει να φέρουν εις πέρας το νέο έτος, ενώ παράλληλα καλούνται να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις ψηφιακού χαρακτήρα, εξωστρέφειας και «αποκέντρωσης».
Με σχεδόν το δεύτερο μισό της νέας χρονιάς να εγκυμονεί νέες εκπλήξεις και εξαγγελίες, μετά το τελικό αποτέλεσμα των εκλογών, ακαδημαϊκή και σχολική κοινότητα θα πρέπει να αφομοιώσουν πλήρως και να υιοθετήσουν νέους θεσμούς.
Ιδίως στις περιπτώσεις της αξιολόγησης όσο και της επιστροφής των συμβουλίων ιδρυμάτων, καθώς αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες στην ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας. Δύο θεσμοί, που εφαρμόστηκαν με αρκετά λάθη και παλινωδίες στο παρελθόν και εν μέσω σκληρού πολεμικού κλίματος, δεν κατάφεραν να «δοκιμαστούν» ποτέ, καθώς ακυρώθηκαν εν μια νυκτί κατά τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015.
1 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Το πολεμικό κλίμα δεν έχει κοπάσει ούτε τώρα, ιδιαίτερα για κάποιους συνδικαλιστές που επιμένουν να ακυρώνουν οποιαδήποτε κουλτούρα αξιολόγησης.
Αυτό έγινε αισθητό κατά την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, με τους συνδικαλιστές δασκάλους να σαμποτάρουν τη διαδικασία και να οδηγούνται σε δικαστική διαμάχη μέχρι τέλους με την υπουργό Παιδείας, Νίκη Κεραμέως.
Η υποδοχή της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών αναμένεται εξίσου «θερμή» και με αρκετή «παραφιλολογία», μιας και οι επικριτές της επιμένουν να τη συνδέουν με τιμωρητικές καταστάσεις, αν και ο νόμος το μόνο που ορίζει για όσους αξιολογηθούν αρνητικά είναι στοχευμένες επιμορφώσεις.
Το σύστημα, το οποίο ψηφίστηκε πριν από έναν χρόνο περίπου, είναι αρκετά σύνθετο, πολυεπίπεδο και ιδιαίτερα χρονοβόρο, με το τελικό αποτέλεσμα της πρώτης αξιολόγησης για τους εκπαιδευτικούς να ολοκληρώνεται σε τέσσερα χρόνια από την έναρξη της εφαρμογής της.
Δύο πεδία
Οι εκπαιδευτικοί προβλέπεται να αξιολογούνται για το διδακτικό και το παιδαγωγικό τους έργο, αλλά και για την υπηρεσιακή τους συνέπεια και επάρκεια, με τον διευθυντή του σχολείου να είναι αξιολογητής και στις δύο φάσεις αξιολόγησης. Τα δύο πεδία αξιολόγησης:
Α) Διδακτικό και παιδαγωγικό έργο, το οποίο θα χωρίζεται σε δύο σκέλη:
Γενική και ειδική διδακτική, με αξιολογητή τον σύμβουλο Ειδικότητας.
Παιδαγωγικό κλίμα και διαχείριση της τάξης, με αξιολογητή τον διευθυντή του σχολείου.
Β) Υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια εκπαιδευτικού, με αξιολογητές τον διευθυντή του σχολείου και τον σύμβουλο Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης.
Το Β’ μέρος θα αξιολογείται ανά δύο χρόνια και το πρώτο με τα δύο σκέλη ανά τέσσερα χρόνια.
Στις αρχές του επόμενου χρόνου αναμένεται να τοποθετηθούν οι νέοι διευθυντές στις θέσεις τους ύστερα από την ολοκλήρωση των κρίσεων και να ξεκινήσει η διαδικασία της αξιολόγησης.
Η τελική κρίση θα είναι περιγραφική και δεν προβλέπει κυρώσεις ή ποινές, με τα πρώτα αποτελέσματα να αναμένονται εντός του 2025. Οσοι κριθούν μη ικανοποιητικοί θα οδηγούνται σε υποχρεωτική επιμόρφωση και όσοι λάβουν θετική αξιολόγηση θα μοριοδοτούνται επιπλέον για τη διεκδίκηση θέσης στελέχους Εκπαίδευσης.
Σημειώνεται ότι σε αντίθεση με τους εκπαιδευτικούς, τα στελέχη Εκπαίδευσης (τα οποία είναι ο κύριος πυρήνας των αξιολογητών) αξιολογούνται με βαθμολογική και όχι περιγραφική κλίμακα. Η θετική αξιολόγηση λειτουργεί ως μοριοδοτούμενο κριτήριο για την επιλογή σε θέση ευθύνης, ενώ η αρνητική συνοδεύεται με αντικατάσταση του στελέχους που κρίνεται ανεπαρκές (μέσος όρος <50) και μη συμμετοχή σε διαδικασία επιλογής για ίση ή ανώτερη θέση για 4 έτη. Σε αντίθεση με το ισχύον καθεστώς, δεν τίθεται μόνο ζήτημα λήψης μέτρων βελτίωσής του.
2 ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ
Με επιτυχία έχει ολοκληρωθεί η εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη πρύτανη και συμβουλίων ιδρυμάτων σε πάνω από 10 πανεπιστήμια. Μέσα στο 2023 στα μεγάλα κεντρικά ιδρύματα, στα οποία στο παρελθόν η συνεργασία πρυτανικών Αρχών και συμβουλίων ιδρυμάτων είχε αποδειχθεί άκρως προβληματική, θα προχωρήσουν σε εκλογές, ώστε πλέον όλες οι νέες διοικήσεις στα δημόσια ιδρύματα να είναι βάσει του τελευταίου νόμου.
Η ρύθμιση, που προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων από ένα πολυνομοσχέδιο που περιελάμβανε σημαντικές αλλαγές σε όλες τις πτυχές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ανατρέπει τις ισορροπίες στα πανεπιστήμια, με τα συμβούλια ιδρυμάτων να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος των εξουσιών και την επιλογή του πρύτανη να προέρχεται πλέον από ψηφοφορία μεταξύ των μελών του συμβουλίου και όχι από ψηφοφορία μεταξύ του συνόλου των μελών ΔΕΠ.
Στόχος είναι -και οι επόμενοι μήνες είναι κρίσιμοι για το πόσο διακριτοί και λειτουργικοί θα είναι οι ρόλοι μεταξύ των δύο οργάνων- ο πρύτανης να ασχολείται με τα ακαδημαϊκά ζητήματα και στο συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από εσωτερικά και εξωτερικά μέλη, με θέματα στρατηγικής, εξωστρέφειας και αναζήτησης πηγών χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων.
Νέα δεδομένα σε θρανία και έδρανα
Εκτός από τα δύο μεγάλα στοιχήματα, το σχολείο και το πανεπιστήμιο θα ξεκινήσουν να αλλάζουν μορφή από το 2023.
ΣΧΟΛΕΙΑ
1 Πολλαπλό βιβλίο-προγράμματα σπουδών
Εντός του 2023 θα πρέπει να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την έκδοση του νέου πολλαπλού βιβλίου, δηλαδή διαφορετικών σχολικών εγχειριδίων για το ίδιο αντικείμενο διδασκαλίας. Οι εκπαιδευτικοί θα επιλέγουν το εγχειρίδιο της επιλογής τους βάσει των αναγκών της τάξης τους. Τα νέα εγχειρίδια θα ανταποκρίνονται στα νέα προγράμματα σπουδών, τα οποία αφορούν από το νηπιαγωγείο μέχρι και την Α’ Λυκείου.
Αν και ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να μπουν στις τάξεις από τον Σεπτέμβριο του 2023, φαίνεται ότι θα παραταθεί για έναν χρόνο ακόμη εφαρμογή, με το νέο έτος να είναι κρίσιμο για την προεργασία τους.
2 Ψηφιακός μετασχηματισμός
Διαδραστικοί πίνακες, σετ ρομποτικής, ψηφιακές βιβλιοθήκες και πολυμέσα είναι μερικές από τις αλλαγές που έρχονται στα σχολεία μέσα στο 2023. Από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν προϋπολογιστεί 148 εκατ. ευρώ για τους διαδραστικούς πίνακες, οι οποίοι θα τοποθετηθούν σε όλα τα λύκεια, γυμνάσια και δημοτικά (για τις τάξεις Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού) της χώρας. Επιπλέον, έχουν προϋπολογιστεί άλλα 30 εκατ. ευρώ από το ΤΑΑ για την αγορά σετ ρομποτικής.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός χρηματοδοτείται συνολικά με πάνω από 450 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ
1 Συνεργασίες ελληνικών ιδρυμάτων με πανεπιστήμια του εξωτερικού
Υστερα από μία επιτυχημένη πρώτη επαφή με τα αμερικανικά πανεπιστήμια, τα ελληνικά ιδρύματα θα έχουν τη δυνατότητα μέσα στο 2023 είτε να ξεκινήσουν είτε να συνεχίσουν τις συνεργασίες σε επίπεδο από σεμινάρια και θερινά σχολεία μέχρι και μεταπτυχιακά με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Εχουν ήδη γίνει επαφές με πανεπιστήμια της Αγγλίας, ενώ συνεχίζονται οι ζυμώσεις με τα αμερικανικά ιδρύματα.
Εντός του 2023 αναμένεται να προχωρήσουν κοινά προγράμματα που έχουν συμφωνηθεί, αλλά και να επιτευχθούν τυχόν συνεργασίες σε ερευνητικό επίπεδο, καθώς τα αμερικανικά ιδρύματα έχουν εκφράσει μεγάλο ενδιαφέρον για το έργο των Ελλήνων ερευνητών.
2 Κινητικότητα φοιτητών
Ο τελευταίος νόμος για τα ΑΕΙ δίνει τη δυνατότητα στα πανεπιστήμια να ξεφύγουν από το ασφυκτικό πλαίσιο, το οποίο δεν επέτρεπε καμία κινητικότητα στις σπουδές των φοιτητών. Με βάση τα διεθνή πρότυπα και τις τάσεις στην ακαδημαϊκή κοινότητα του εξωτερικού, τα ιδρύματα τη νέα χρονιά θα κληθούν να ερευνήσουν τις δυνατότητες που έχουν ώστε να υπάρξουν συνεργασίες μεταξύ τμημάτων ή και πανεπιστημίων.
Οι λεγόμενες major/minor σπουδές μπορούν να δώσουν τη δυνατότητα σε φοιτητές να παρακολουθήσουν μαθήματα συναφών επιστημονικών τομέων (για παράδειγμα, φοιτητής του Μαθηματικού να παρακολουθεί μαθήματα Πληροφορικής). Αν και η συγκεκριμένη πρωτοβουλία ανοίγει πολλά θέματα ακαδημαϊκής αναγνώρισης, σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, ιδίως στην Αμερική, αποτελεί μία συνήθη επιλογή για τους φοιτητές που επιθυμούν να εξερευνήσουν νέα γνωστικά αντικείμενα με πιθανότητα να αλλάξουν πορεία στις σπουδές τους.
elefterostypos.gr
