Το «Μ», που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2016, είναι η πρώτη νουβέλα του Μιχάλη Σκολιανού, ο οποίος όντας διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στην Κοινωνιολογία του Δικαίου επιχειρεί να μπει και στον ρόλο του συγγραφέα κάτι που καταφέρνει άκρως επιτυχημένα στην πρώτη του απόπειρα, δίνοντας στο κοινό ένα αστυνομικό, ψυχολογικό και κοινωνικό έργο που προκαλεί πολλές σκέψεις μέσα στις εκατό σελίδες του.
Όπως διαβάζουμε στην παρουσίαση του οπισθόφυλλου του βιβλίου, ο “Μ”, ο κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου, ένας μυστηριώδης και αινιγματικός άνθρωπος, μόλις αποφυλακίστηκε για ένα αδίκημα, το οποίο είχε προκαλέσει αίσθηση στην κοινωνία όταν είχε τελεστεί. Στην προσπάθειά του ανεύρεσης χρημάτων, προκειμένου να εξασφαλίσει την επιβίωσή του, γνωρίζει έναν εμπορικά επιτυχημένο και ιδιαίτερα φιλόδοξο συγγραφέα. Σύντομα θα αρχίσουν να συνεργάζονται, για τους δικούς του λόγους ο καθένας, στη συγγραφή μιας αυτοβιογραφίας του Μ με απρόσμενη όμως κατάληξη.
Ο συγγραφέας επιλέγει ο πρωταγωνιστής του να ονοματιστεί με ένα κεφαλαίο μόνο γράμμα με αποτέλεσμα να ταυτιστεί με περισσότερα πρόσωπα μέσα από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του και να κινείται απρόσωπα μέσα στην πόλη και την κοινωνία που τον έχει διαγράψει αλλά και ξεχάσει μετά την καταδίκη του για το έγκλημα που τέλεσε. Με καυστική και έντονη κριτική ματιά κρίνει και κατακεραυνώνει την κατάσταση που επικρατεί στην κοινωνία και τους πολίτες, οι οποίοι κινούνται μέσα στο αστικό κελί που είναι η πόλη και κατοικούν σε κλουβιά όπως χαρακτηρίζει τα διαμερίσματα των πολυκατοικιών.
Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα του ξεπεσμού του πολιτισμού μας στα μάτια του Μ είναι οι ορισμοί του μίνι μάρκετ ως μίζερο καταναλωτικό πυρήνα της μικροαστικής φαντασιακής αυτοικανοποίησης και της τηλεόρασης ως το παυσίπονο της συνειδητής ή ασυνείδητης επίγνωσης της μηδαμινότητας, ενώ δεν παραλείπεται η αυτοαναφορικότητα του κλάδου του βιβλίου, όταν ο Μ αναφέρει πως οι εκδοτικοί οίκοι είναι οι νταβατζήδες του πνεύματος.
Γενικότερα, το κοινωνικό σχόλιο κατακλύζει και επικρατεί σε όλη την έκταση του έργου και ορισμένες φορές μοιάζουν τα λόγια του πρωταγωνιστή να είναι λόγια του ίδιου του δημιουργού του και να ταυτίζονται μεταξύ τους. Οι συζητήσεις του Μ με τον Αντρέα, τον συγγραφέα της βιογραφίας του καθώς και η εξιστόρηση των γεγονότων της ζωής του σε αυτόν, μοιάζουν έντονα με θρησκευτική εξομολόγηση των «αμαρτιών» του, αλλά και με συνεδρίες ψυχοθεραπείας με τον τρόπο που διηγείται και σχολιάζει όλο τον βίο του από την παιδική του ηλικία μέχρι το έγκλημα και την καταδίκη και την κατάσταση του στο σήμερα.
Ο τόπος και η μονίμως γκρίζα και μουντή πόλη όπου βαδίζει ανάμεσα στον κόσμο και τα κτίρια ο Μ και που καταδικάζει με την άποψη που έχει γι’ αυτήν δεν ονοματίζεται, όμως μέσα από την τοπική προφορά που έχει ο ήρωας αλλά και από την περιγραφή των όσων βλέπει κατά την διάρκεια της περιπλάνησης του, γίνεται ξεκάθαρο σε ποια μεγάλη πόλη της χώρας διαδραματίζεται η νουβέλα.
Η ιστορία κάνει τον δικό της κύκλο, καθώς ξεκινά με τον Μ να παρατηρεί τις δίδυμες ηλικιωμένες κυρίες της γειτονιάς όπου βρίσκεται το διαμέρισμα που πάει να μείνει μετά την αποφυλάκιση του και καταλήγει με τις ίδιες (ποτέ δεν ξεχώρισε ποια είναι ποια) να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση της ιστορίας, αλλά και της ίδιας της ζωής του ήρωα με τα όσα συμβαίνουν στα ελάχιστα πρόσωπα της υπόθεσης που οδηγούν στην τραγική κατάληξη μέσω μιας δολοφονίας και μιας αυτοκτονίας που λαμβάνουν χώρα στο τέλος.
Μέσα από την διαδρομή του ήρωα ταξιδεύουμε από τα παιδικά χρόνια, στα εφηβικά, μετέπειτα στα φοιτητικά και στην συνέχεια στην αναζήτηση της ταυτότητας του και στον ατίθασο χαρακτήρα του όπου οδήγησε στο έγκλημα που τον στιγμάτισε για πάντα και φτάνουμε στον τελικό προορισμό όπου επιλέγει τον δρόμο της ελευθερίας με ό,τι κόστος και αν έχει γι’ αυτόν, σε μια κοινωνία που φαίνεται ότι εν τέλει δεν ξεχνά, στιγματίζει και καταδικάζει τους ίδιους τους πολίτες της.
Το Μ είναι μια νουβέλα, που παρά την μικρή έκταση της, λέει πολλά, στιγματίζει τους αναγνώστες της και προκαλεί έντονα συναίσθημα και σκέψεις κατά την διάρκεια αλλά και μετά την ολοκλήρωση της. Ο Μ είναι ένας πολύ ενδιαφέροντος χαρακτήρας που αξίζει να συζητηθεί και να ακουστούν η ιστορία και οι απόψεις του για την κοινωνία και τους ανθρώπους της μέσα από τα μάτια του και όπως βίωσε όλα όσα του συνέβησαν στην ζωή του.
Έτσι, λοιπόν, σας προτρέπω να αφιερώσετε ένα απόγευμα ή ένα βράδυ και να κλείσετε ραντεβού μαζί του – καλό θα ήταν να περιλαμβάνατε τσιγάρα και ένα καλό ουίσκι όπως το προτιμά ο ίδιος- και να ακούσετε όλα αυτά που έχει να σας διηγηθεί και να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα και την δική σας κρίση για το πρόσωπο του και για την κοινωνία που ζούμε.
Χρήστος Ιωάννου
Μ
Μιχάλης Σκολιανός
Σαιξπηρικόν
112 σελ.
ISBN: 978-618-5274-00-9
