Το δρόμο για την αντικατάσταση του κλασικού εισιτηρίου, το οποίο, πάντως θα παραμείνει ως εναλλακτική λύση για όσους το επιθυμούν, ανοίγει η πρεμιέρα των ανέπαφων συναλλαγών και για την αγορά εισιτηρίου στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς μέσω κινητού τηλεφώνου, χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας, η οποία τοποθετείται στα τέλη της χρονιάς. Αν και το μέτρο έχει εξαγγελθεί αρκετές φορές έως τώρα, φαίνεται πως ο ΟΑΣΑ είναι πλέον σε θέση να το εφαρμόσει πιλοτικά αρχικά στα τέλη του 2023 για τις λεωφορειακές γραμμές που εξυπηρετούν το Αεροδρόμιο και στη συνέχεια και έως την Ανοιξη του 2024 για το σύνολο των μέσων.
Αυτό επισημαίνει στο «Εθνος» ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ, Γιώργος Σπηλιόπουλος αναφέροντας πως το ακριβές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης θα εξαρτηθεί και από την ταχύτητα αναβάθμισης των περίπου 8.000 επικυρωτικών μηχανημάτων ώστε να υποστηρίζουν τη νέα λειτουργία.
Η λειτουργία αυτή θα βασίζεται στην υπηρεσία Tap ‘n Pay που επιτρέπει την πραγματοποίηση ανέπαφων συναλλαγών, με χρέωση του τραπεζικού λογαριασμού που είναι συνδεδεμένος με τη χρεωστική κάρτα, στις επιχειρήσεις που φέρουν τερματικά αποδοχής καρτών με τους ειδικούς αναγνώστες (contactless readers).
Το σύστημα μάλιστα έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι «έξυπνο» και να μπορεί στην εκκαθάριση να χρεώνει τον επιβάτη με το φτηνότερο διαθέσιμο οικονομικό πακέτο βάσει της χρήσης που κάνει. Αρχικά το σύστημα θα μπορεί να «διαβάζει» τις επικυρώσεις του μετακινούμενου επιβάτη ώστε στο τέλος της ημέρας – και εφόσον αυτό είναι πιο συμφέρον – να τον χρεώνει με ημερήσιο εισιτήριο αντί για πολλά μεμονωμένα.
Αντίστοιχα εάν κάποιος χρησιμοποιήσει το κινητό ή την κάρτα του στα ΜΜΜ περισσότερες φορές μέσα σε ένα μήνα απ΄αυτές που προβλέπει το μηναίο κόμιστρο, τότε το σύστημα θα μπορεί αυτόματα να κάνει την εκκαθάριση και να …επιστρέφει ρέστα. Με τον τρόπο αυτό δε θα υπάρχει λόγος να προπληρωθεί μία υπηρεσία, την οποία ενδεχομένως ο επιβάτης τελικά δε θα χρησιμοποιήσει, ενώ θα μειωθεί και η ρύπανση από τα μεμονωμένα χάρτινα εισιτήρια. Την ίδια στιγμή θα επιλυθεί για πρώτη φορά το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν κυρίως οι επιβάτες των οδικών μέσων, οι οποίοι ενίοτε αναγκάζονται να μετακινούνται ακουσίως χωρίς εισιτήριο καθώς τα σημεία πώλησης εκτός σταθμών μέσων σταθερής τροχιάς, είναι ελάχιστα συγκρινόμενα με το μέγεθος του ανοιχτού δικτύου συγκοινωνιών.
Σε επόμενο στάδιο, όμως όπως εξηγεί ο κ. Σπηλιόπουλος, θα υπάρχει η δυνατότητα μέσω προσωποποιημένης σύνδεσης να επιλέγονται και μαζικά πακέτα εισιτηρίων, ενώ σε επόμενο στάδιο το σύστημα θα υποστηρίξει και άλλες υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα την ενοικίαση ποδηλάτου, την κράτηση για ταξί ή την αγορά εισιτηρίων για θέατρα, κλπ.
Τη μετεξελιξη του υφιστάμενου ηλεκτρονικού εισιτηρίου στα ΜΜΜ έχει αναλάβει να υλοποιήσει ο ίδιος ανάδοχος, ενώ ο προυπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 16 εκ. ευρώ για τρία χρόνια.
Στο μεταξύ σε ό,τι αφορά τα οδικά μέσα, αυτήν την περίοδο γίνονται οι απαραίτητες προετοιμασίες για την άφιξη των πρώτων 250 ηλεκτρικών λεωφορείων, τα οποία θα ενσωματωθούν στους στόλους της δημόσιας συγκοινωνίας στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Οπως σημειώνει ο κ. Σπηλιόπουλος, η προετοιμασία αφορά τρεις πυλώνες:
Το πρώτο στάδιο είναι η ρευματοδότηση, η οποία προχωρά.
Το δεύτερο είναι η χωροθέτηση στα αμαξοστάσια που έχει ήδη ολοκληρωθεί και
το τρίτο είναι η κατασκευή των εγκαταστάσεων, η οποία θα έχει ολοκληρωθεί εντός χρονοδιαγράμματος ώστε να είναι έτοιμα τα αμαξοστάσια να υποδεχτούν τα καινούρια λεωφορεία τον ερχόμενο Απρίλιο.
Τηλεματική
Μεγάλες αλλαγές έρχονται και στο σύστημα τηλεματικής του ΟΑΣΑ, καθώς προσεχώς οι επιβάτες θα μπορούν να ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο για τα δρομολόγια των λεωφορείων και τους χρόνους άφιξης στις στάσεις σκανάροντας με το κινητό τους κωδικούς QR που θα βρίσκουν σε κάθε στάση.
Ο Οργανισμός φιλοδοξεί πως με τον τρόπο αυτόν το επιβατικό κοινό θα έχει ισότιμη εξυπηρέτηση ανεξαρτήτως περιοχής και στάσης καθώς έως και σήμερα λειτουργούν μόνο 1.000 τηλεματικές στάσεις, οι οποίες προφανώς και δεν καλύπτουν το σύνολο του εκτεταμένου δικτύου των λεωφορείων.
«Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών δε σημαίνει απαραιτήτως ότι θα αποσυρθούν οι υφιστάμενες έξυπνες στάσεις, ούτε ότι αλλάζει ο πάγιος σχεδιασμός του ΟΑΣΑ για διπλασιασμό τους στις 2.000», σημειώνει ο κ. Σπηλιόπουλος προσθέτοντας ότι το νέο σύστημα με σκανάρισμα των κωδικών μπορεί να υλοποιηθεί και in house από τα στελέχη του Οργανισμού.
Να σημειωθεί ότι η «εγκατάλειψη» των υφιστάμενων έξυπνων στάσεων ή του σχεδιασμού επέκτασής τους, πέραν του γεγονότος ότι έχουν στοιχίσει αρκετά στον ΟΑΣΑ, δεν είναι κάτι εύκολο να γίνει δεδομένου ότι μία κρίσιμη μάζα της επιβατικής βάσης των ΜΜΜ είναι από τη μία νέοι άνθρωποι που είναι εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες, αλλά και ηλικιωμένοι, οι οποίοι δεν έχουν απαραιτήτως αυτήν την εξοικείωση, ενώ πολλοί δε διαθέτουν καν κινητό τηλέφωνο.
Διάγνωση της εισιτηριοδιαφυγής
Στο μεταξύ έχουν πολλαπλασιαστεί οι έλεγχοι κομίστρου τουλάχιστον στα μέσα σταθερής τροχιάς, προκειμένου με αυτόν τον τρόπο αφενός να μειωθεί η εισιτηριοδιαφυγή, αλλά παράλληλα και να υπολογιστεί κατά το δυνατόν το μέγεθός της, αλλά και η επιβάρυνση των οικονομικών των συγκοινωνιακών εταιριών απ΄αυτή.
«Ως προς τα μέσα σταθερής τροχιάς, πρέπει να δούμε με στοιχεία εάν είναι μύθος ή πραγματικότητα η τεράστια εισιτηριοδιαφυγή», σημειώνει ο κ. Σπηλιόπουλος. Και εξηγεί: «Στη ΣΤΑΣΥ πλέον διενεργούμε 400.000 ελέγχους, αντί για 100.000 το μήνα. Η αύξηση αυτή ωστόσο κατέδειξε αύξηση παραβάσεων από 5.000 σε 6.000, χωρίς όμως μέχρι τώρα να παρατηρούμε σημαντικές αυξήσεις στις εισπράξεις απο τα στοιχεία των επικυρώσεων».
Πιο σύνθετη είναι ωστόσο η εικόνα στα οδικά μέσα, όπου και η εισιτηριοδιαφυγή εκτιμάται ότι είναι πολύ μεγαλύτερη. Για το λόγο αυτό ο ΟΑΣΑ θα κάνει έρευνα πεδίου καθώς μεταξύ άλλων θέλει να διαπιστώσει σε τι ποσοστό επιβάτες λεωφορείων και τρόλει δεν επικυρώνουν μεν εισιτήριο εντός των οχημάτων, αλλά προέρχονται από μετεπιβίβαση που σημαίνει πως διαθέτουν ήδη «χτυπημένο» εισιτήριο από προηγούμενη μετακίνησή τους με μετρό ή άλλο μέσο.
«Και στα οδικά μέσα έχουμε αυξήσει τους ελέγχους δεδομένου ότι πλέον στο σύνολο των εταιριών επαναπροσεγγίζουμε την επιβατική κίνηση του 2019. Με το νέο οργανόγραμμα της εταιρίας μάλιστα το τμήμα ελέγχων θα υπαχθεί στο τμήμα εξυπηρέτησης επιβατών, ενώ θα κάνουμε και ειδική καμπάνια ώστε ο επιβάτης να γνωρίζει ότι πρέπει να επικυρώνει το εισιτήριό του σε κάθε μέσο που μπαίνει ακόμα και εντός των 90 λεπτών της διάρκειας του εισιτηρίου. Γνωρίζουμε για παράδειγμα ότι υπάρχουν κάποιες κυκλικές γραμμές με ελάχιστες επικυρώσεις. Ωστόσο σχεδόν στο σύνολό τους οι επιβάτες τους προέρχονται από μετρό όπου έχει επικυρώσει εισιτήριο. Αυτό το στοιχείο πρέπει να μετρηθεί καθώς ακόμα και αν η τακτική αυτή δεν παράγει ζημιά για την εταιρία, δε δίνει την ακριβή εικόνα του φόρτου και στον επανασχεδιασμό των δρομολογίων ορισμένα ίσως οδηγηθούν λανθασμένα σε αραιώσεις ή καταργήσεις».
Ανασχεδιασμός δρομολογίων
Στις προτεραιότητες του ΟΑΣΑ βρισκεται και η εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών Αττικής, από το οποίο θα προκύψει και ανασχεδιασμός δρομολογίων. Αναφερόμενος στο ζήτημα από το βήμα του συνεδρίου Υποδομών και Μεταφορών ο κ. Σπηλιόπουλος είχε επισημάνει πως η ανακατάταξη πληθυσμών στο λεκανοπέδιο, η δημιουργία νέων αστικών πυκνώσεων σε περιοχές που η συγκοινωνία στο παρελθόν ήταν περιαστική ή προαστιακή ή αποτελούσαν περιοχές παραθεριστικής κατοικίας, αλλάζουν το χάρτη των αναγκών του επιβατικού κοινού. Προκειμένου να καλυφθεί καλύτερα το λεκανοπέδιο μέσω του Σχεδίου Μεταφορών θα προκύψουν ακριβή στοιχεία για το πώς, πού, με ποια μέσα και με ποιά συχνότητα μετακινούνται οι επιβάτες.
Ωστόσο αλλαγές θα υπάρξουν και στο μεσοδιάστημα: «Σήμερα εξυπηρετούν το λεκανοπέδιο περίπου 1.400 λεωφορεια και τρόλεϊ, περίπου 50 συρμοί στις τρεις γραμμές του Μετρό και 24 συρμοι τραμ. Με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούμε να αναδιατάσσουμε τον προγραμματισμό και να εξασφαλίζουμε την ύπαρξη οχημάτων εκεί που απαιτούνται ή να προγραμματίζουμε ύφεση σε σημεία που δεν υπάρχει έντονη κυκλοφορία. Στο πλαίσιο αυτό ξεκινά το πρώτο δρομολόγιο από τη Νέα Μακρη που είναι μια περιοχή πυκνοκατοικημένη, η οποία έως τώρα εξυπηρετούνταν μόνο με υπεραστικά οχήματα ή με ΙΧ».
Ηδη ο ΟΑΣΑ προχωρά στον επανασχεδιασμό λεωφορειακών γραμμών στη Βορειοανατολική Αττική. Οι αλλαγές που θα εφαρμστούν από τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου, προβλέπουν επεκτάσεις και τροποποιήσεις και αφορούν στις λεωφορειακές γραμμές 509, 310 και 314, οι οποίες εξυπηρετούν τους Δήμους Ωρωπού (Αφίδνες, Πολυδένδρι και Καπανδρίτι) και Μαραθώνα (Βαρνάβα, Γραμματικό και Νέα Μάκρη):
Α. Αλλαγή αφετηρίας της λεωφορειακής γραμμής 310
Μεταφορά της αφετηρίας της κυκλικής λεωφορειακής γραμμής 310 ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ – ΡΑΦΗΝΑ – ΜΑΤΙ – ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ από την υφιστάμενη θέση στη νέα αφετηρία επί της οδού Αναπαύσεως, πριν την είσοδο του κοιμητηρίου Μαραθώνα, με ισχύ από τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου.
Δημιουργία νέων στάσεων:
Από τη Νέα Αφετηρία:
ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ, ΕΛΤΑ, 1Η ΜΑΝΤΑ, ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ.
Προς τη Νέα Αφετηρία:
ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΠΥΘΙΟΥ, 2Η ΜΑΝΤΑ, ΔΕΛΦΙΝΙ, ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ
Β. Δημιουργία λεωφορειακής γραμμής 310 Β
Δημιουργία λεωφορειακής γραμμής 310 Β, η οποία θα λειτουργεί συμπληρωματικά στην υφιστάμενη λεωφορειακή γραμμή 310, με ισχύ από τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου.
Συγκεκριμένα, επεκτείνεται η διαδρομή της λεωφορειακής γραμμής 310 ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ – ΡΑΦΗΝΑ – ΜΑΤΙ – ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ για ορισμένα δρομολόγια, με την ονομασία «310 Β ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ – ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ – ΡΑΦΗΝΑ -ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟ».
Δημιουργία νέων στάσεων:
ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ, ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ, ΠΥΘΙΟΥ, 2η ΜΑΝΤΑ, ΔΕΛΦΙΝΙ, 5Η ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ, 6Η ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ, 7Η ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ, 8Η ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ, ΠΗΓΗ.
Γ. Δημιουργία λεωφορειακής γραμμής 314 Β ΣΤ.ΔΟΥΚ.ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ-ΠΑΛΛΗΝΗ-Ν. ΒΟΥΤΖΑΣ (2ο Γυμνάσιο)
Δημιουργία της λεωφορειακής γραμμής 314 Β ΣΤ.ΔΟΥΚ.ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ – ΠΑΛΛΗΝΗ – Ν. ΒΟΥΤΖΑΣ (2ο Γυμνάσιο), η οποία θα λειτουργεί συμπληρωματικά στην υφιστάμενη λεωφορειακή γραμμή 314 ΣΤ.ΔΟΥΚ.ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ – ΠΑΛΛΗΝΗ – ΡΑΦΗΝΑ και θα αφορά την επέκταση ορισμένων δρομολογίων της μέχρι το 2ο Γυμνάσιο Νέα Μάκρης, με ισχύ από τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου.
Δημιουργία νέων στάσεων:
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ, ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ, ΡΟΔΟΔΑΦΝΗΣ, ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ, ΥΑΚΙΝΘΩΝ, ΓΥΜΝΑΣΙΟ, ΤΕΡΜΑ.
Δ. Τροποποίηση λεωφορειακής γραμμής 314 ΣΤ. ΔΟΥΚ. ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ –ΠΑΛΛΗΝΗ – ΡΑΦΗΝΑ
Τροποποίηση της λεωφορειακής γραμμής 314 ΣΤ. ΔΟΥΚ. ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ –ΠΑΛΛΗΝΗ – ΡΑΦΗΝΑ για όλα τα από αφετηρία δρομολόγια, της διαδρομής προσέγγισης του τέρματος της γραμμής, το οποίο βρίσκεται επί της οδού Ναρκίσσου, μεταξύ των οδών Δροσίνη και Μ. Λουντέμη, με ισχύ από τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου.
Ε. Δημιουργία λεωφορειακής γραμμής 314 Γ ΣΤ.ΔΟΥΚ.ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ – ΠΑΛΛΗΝΗ – Ν. ΜΑΚΡΗ
Δημιουργία της λεωφορειακής γραμμής 314 Γ ΣΤ.ΔΟΥΚ.ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ – ΠΑΛΛΗΝΗ –Ν. ΜΑΚΡΗ, η οποία θα λειτουργεί συμπληρωματικά στην υφιστάμενη λεωφορειακή γραμμή 314 ΣΤ. ΔΟΥΚ.ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ – ΠΑΛΛΗΝΗ – ΡΑΦΗΝΑ και θα αφορά την επέκταση ορισμένων δρομολογίων της μέχρι τη Νέα Μάκρη, με ισχύ από τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου.
Δημιουργία νέων στάσεων:
ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ, ΤΑΒΕΡΝΑ, ΝΙΚΗΤΑΡΑ, ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΝΕΟΣ ΒΟΥΤΖΑΣ ΕΙΣΟΔΟΣ Γ, ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ, ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ.
ΣΤ. Δημιουργία λεωφορειακής γραμμής 509 Β ΖΗΡΙΝΕΙΟ – ΑΦΙΔΝΕΣ – ΠΟΛΥΔΕΝΔΡΙ – ΚΑΠΑΝΔΡΙΤΙ – ΒΑΡΝΑΒΑ
Από τις 18 Σεπτεμβρίου ξεκίνησε η λειτουργία της νέας λεωφορειακής γραμμής 509 Β ΖΗΡΙΝΕΙΟ – ΑΦΙΔΝΕΣ – ΠΟΛΥΔΕΝΔΡΙ – ΚΑΠΑΝΔΡΙΤΙ – ΒΑΡΝΑΒΑ, η οποία θα λειτουργεί συμπληρωματικά στην υφιστάμενη λεωφορειακή γραμμή 509 ΖΗΡΙΝΕΙΟ – ΑΓ.ΣΤΕΦΑΝΟΣ – ΚΡΥΟΝΕΡΙ και θα αφορά την επέκταση ορισμένων δρομολογίων της μέχρι τον Βαρνάβα.
