Όταν η Αν, κόρη του Άντονι, ενός συνταξιούχου μηχανικού, του ανακοινώνει ότι θα φύγει για να ζήσει στο Παρίσι, εκείνος δηλώνει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει το διαμέρισμά του στο Λονδίνο. Η Αν ανησυχεί, καθώς ο πατέρας της δείχνει σημάδια άνοιας, κι έτσι αποφασίζει να προσλάβει μια νοσοκόμα, για να τον φροντίζει. Όμως, ο Άντονι επιμένει ότι δε χρειάζεται βοήθεια, ενώ αρχίζει να υποπτεύεται ότι όλοι τον μπερδεύουν ηθελημένα για να τον πείσουν ότι κάτι δεν πάει καλά με το μυαλό του.
Η μοναδική ερμηνεία του σερ Άντονι Χόπκινς που του χάρισε -δικαίως- το δεύτερο Όσκαρ της μακράς καριέρας του, αξίζει μια βαθιά υπόκλιση. O Φλοριάν Ζέλερ είναι καταξιωμένος θεατρικός συγγραφέας με αξιοσημείωτες επιτυχίες στις ευρωπαϊκές σκηνές. Το συγκεκριμένο έργο μάλιστα, στο οποίο είναι βασισμένη και η ταινία, είναι μέρος μιας τριλογίας (τα άλλα δύο είναι «Ο Γιος» και «Η Μητέρα») κι έχει αποσπάσει μια σειρά από βραβεία και έσπασε ταμεία όπου κι αν παίχτηκε. Αυτό λοιπόν επέλεξε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη στο σκηνοθετικό του κινηματογραφικό ντεμπούτο, έχοντας μαζί του στη συγγραφή του σεναρίου τον θρυλικό Κρίστοφερ Χάμπτον των «Επικίνδυνων σχέσεων». Και φαίνεται πως έκανε πολύ καλά, αφού το «Τhe Father» κατάφερε να αποσπάσει έξι υποψηφιότητες για τα φετινά Όσκαρ, (μια και για τον δικό μας Γιώργο Λαμπρινό, που υπογράφει το μοντάζ).
Ο Άντονι είναι ένας ιδιότροπος ηλικιωμένος άνδρας, που αντιμετωπίζει τον εφιάλτη της άνοιας: καθημερινά πληροφορίες και μνήμες μπερδεύονται στο κεφάλι του, ο χρόνος και η πραγματικότητα γίνονται ένα βασανιστικό παζλ, το οποίο δεν μπορεί να λύσει και ο τρόμος απέναντι στην απώλεια του εαυτού του τον κάνει ευάλωτο. Η κόρη του, Αν, τον φροντίζει, αλλά ταυτόχρονα προσπαθεί να βρει μια νοσοκόμα που θα τον αναλάβει, καθώς εκείνη θέλει να φύγει για το Παρίσι. Αυτή είναι η μία εκδοχή της αλήθειας. Όμως μέσα στο μυαλό του Άντονι υπάρχουν και πολλές άλλες. Τα παιχνίδια που του παίζει η αρρώστια τού προκαλούν σύγχυση: το πρόσωπο της κόρης του αλλάζει μορφή -άλλοτε η Ολίβια Κόλμαν κι άλλοτε η Ολίβια Ουίλιαμς στέκονται με αγάπη και υπομονή στο πλευρό του, πληρώνοντας το χρέος στον άνθρωπο που τις γέννησε. Η μορφή του γαμπρού του δεν είναι σταθερή, ο ίδιος αδυνατεί να αποφασίσει αν το διαμέρισμα που μένει είναι δικό του ή απλώς φιλοξενείται, η νοσοκόμα που έρχεται να τον αναλάβει, άλλοτε μοιάζει με μια χαριτωμένη νεαρή που του θυμίζει την άλλη του κόρη, τη Λούσι, που μάλλον φαίνεται να τον έχει εγκαταλείψει, κι άλλοτε μια μητρική φιγούρα, στην αγκαλιά της οποίας θα καταλήξει στο τέλος σαν μωρό, κλείνοντας τον κύκλο της ζωής, με τον ίδιο τρόπο που ξεκινάει.
Αυτό το χάος επίτηδες συντηρείται από το σενάριο, αλλά και από τη σκηνοθεσία του Ζέλερ, ο οποίος, αξιοποιεί στο έπακρο τις δυνατότητες του σινεμά: το αποτύπωμα ενός κάδρου στον τοίχο, το ρολόι που ο Άντονι συνεχώς ψάχνει, οι μικρές λεπτομέρειες που αποκαλύπτει η κάμερα, όπως το τρέμουλο στο σαγόνι του Χόπκινς σε μια στιγμή διαύγειας του ήρωά του, που συνειδητοποιεί τι του συμβαίνει για να το ξεχάσει το επόμενο λεπτό, αποκτούν μια ποιητική διάσταση -συμβάλλει σε αυτό και το εξαιρετικό μοντάζ του Λαμπρινού- και τελικά λειτουργούν ως αλληγορίες για τον χρόνο που φεύγει, αλλά και για το τέλος που πλησιάζει.
Σε αυτή τη λογική, η ιστορία επαναλαμβάνεται σε λούπες, που καταγράφουν την πορεία της αρρώστιας, γεγονός που, από ένα σημείο και μετά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν αρκούν να ανατροφοδοτήσουν το ενδιαφέρον του θεατή. Κι ίσως, πράγματι αυτό να συνέβαινε, όμως ο Ζέλερ -κι εμείς μαζί του- είναι τυχερός, γιατί έχει στο καστ του τον μεγάλο Άντονι Χόπκινς, να δίνει ένα ρεσιτάλ υποκριτικής. Από την καχυποψία στην οργή, από τον φόβο στην απόγνωση, από την απόγνωση στο βιτριολικό χιούμορ, ο μεγάλος αυτός ηθοποιός, σε έναν ρόλο ζωής, μετέρχεται όλα τα στάδια ενός ανθρώπου που βαδίζει προς το τέλος. Ο ίδιος έχει δηλώσει πως, έμπνευση για την ερμηνεία του αποτέλεσε ο δικός του πατέρας, ο οποίος, αν και δεν υπέφερε από άνοια, του έμαθε τι σημαίνει «να έρχεται κάποιος αντιμέτωπος με τον θάνατο».
Χωρίς να συγκινείται από το δράμα του ήρωά του, μας συγκινεί ανελέητα: με δεξιοτεχνία αποφεύγει τους εύκολους μελοδραματισμούς, ισορροπεί αξιοθαύμαστα ανάμεσα στο βαθιά τραγικό και στην κωμωδία και εμφανίζεται με χίλια διαφορετικά πρόσωπα, που όμως πάντα κουβαλούν αγάπη για τη ζωή και ταυτόχρονα τη φιλοσοφική αποδοχή του τέλους ως αναπόφευκτη μοίρα. Γοητευτικός και ευάλωτος, μεταφέρει την παιδικότητα και τη σοφία της τρίτης ηλικίας για να καταλήξει σε μια συγκλονιστική σεκάνς, όπου κυριολεκτικά φυλλοροεί, όπως και τα δέντρα έξω από το παράθυρό του, μέχρι που λυτρώνεται και μας λυτρώνει με ένα σπαραξικάρδιο φινάλε, που απλώς θες να σηκωθείς και να χειροκροτήσεις.
Δευτέρα 13 & Τρίτη 14 Σεπτεμβρίου
Ο ΠΑΤΕΡΑΣ
Ώρα έναρξης: 20.30
Σκηνοθεσία: Φλοριάν Ζελέρ.
Πρωταγωνιστούν: Άντονι Χόπκινς, Ολίβια Κόλμαν, Ίμογκεν Πουτς.
Διάρκεια: 97 λεπτά