Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στον κόσμο που έχει νομοθετήσει για την παρένθετη μητρότητα ώστε από τη μία πλευρά να προστατεύει τους επίδοξους γονείς και από την άλλη να προστατεύει τις γυναίκες που δέχονται να επιτελέσουν το δύσκολο έργο… Αλλά αυτό δεν εμπόδισε κάποιους να εμπορευματοποιήσουν την αγωνία κάποιων να γίνουν γονείς και την ανάγκη κάποιων άλλων να επιβιώσουν…
Η πρόσφατη υπόθεση στα Χανιά και η απομάκρυνση του προέδρου της αρμόδιας Αρχής με απόφαση του υπουργού Υγείας, γίνεται αφορμή να αφουγκραστούμε ως κοινωνία μία ευαίσθητη πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης που οδηγεί κάποιους ακόμα και στον υποβιβασμό της ουσίας της γονεϊκότητας.
Τι ισχύει στη χώρα μας
Στην Ελλάδα οι προϋποθέσεις για την παρένθετη μητρότητα διέπονται από το άρθρο 1458 ΦΕΚ 3089/2002 και από τον Ιούλιο του 2014 έχει ανοίξει την πύλες του για τους κατοίκους εξωτερικού (N. 4272 / 11.07.2014).
Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι:
Ο νόμος δεν επιτρέπει να γίνει χρήση του γενετικού υλικού της παρένθετης μητέρας αλλά επιτρέπει να κυοφορήσει η γυναίκα αυτή το γονιμοποιημένο ωάριο ενός άλλου ζευγαριού.
Η διαδικασία επιτρέπεται μόνο σε παντρεμένα ζευγάρια, σε ζευγάρια υπό ελεύθερη συμβίωση και σε ελεύθερες γυναίκες.
Απαιτείται δικαστική άδεια πριν από την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.
Δεν επιτρέπεται η αμοιβή της παρένθετης αλλά μόνο η κάλυψη των ιατρικών και βιοποριστικών της εξόδων όσο κυοφορεί και φυσικά τα έξοδα του τοκετού και της όποιας φαρμακευτικής αγωγής χρειαστεί να λάβει για αυτόν.
Με το ΦΕΚ B’ 5524/26.10.2022 η απόφαση του Εποπτικού Συμβουλίου της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής δημοσίευσε ρυθμίσεις για την παρένθετη μητρότητα.
Αναλυτικά προβλέπεται:
1. Προϋποθέσεις για την παρένθετη μητρότητα ορίζονται:
Ηλικία άνω των είκοσι πέντε (25) ετών και μέχρι πενήντα τεσσάρων (54) ετών. Για τις γυναίκες ηλικίας 50 ετών και μίας ημέρας μέχρι 54 ετών και 0 ημέρες απαιτείται κατ’ εξαίρεση σχετική άδεια της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Να μην έχει υποβληθεί σε περισσότερες από δύο καισαρικές τομές.
2. Δεν υφίσταται χρονικός ή ποσοτικός περιορισμός ως προς τον αριθμό των εμβρυομεταφορών στις οποίες πρόκειται να υποβληθεί η υποψήφια κυοφόρος με την ίδια ή διαφορετική δικαστική απόφαση.
3. Για την απόδειξη της από το άρθρο 8 του ν. 3089/2002 προβλεπόμενης κατοικίας, ήτοι του κέντρου των βιοτικών σχέσεων, ή της προσωρινής διαμονής της αιτούσας ή εκείνης που θα κυοφορήσει το τέκνο, αρκεί οποιοδήποτε πρόσφορο αποδεικτικό μέσο, ακόμη και υπεύθυνη δήλωση του ενδιαφερομένου μέρους.
Καταβολή δαπανών και αποζημιώσεων στην περίπτωση παρένθετης μητρότητας:
Στη γυναίκα που κυοφορεί και γεννά για λογαριασμό άλλης καταβάλλονται οι δαπάνες που απαιτούνται για την επίτευξη της εγκυμοσύνης, την κυοφορία, τον τοκετό και την λοχεία εφόσον αυτές δεν καλύπτονται από τον ασφαλιστικό φορέα της. Το ύψος του καταβλητέου ποσού προκύπτει από τις αποδείξεις, που έχουν εκδοθεί κατά τον προβλεπόμενο από τη φορολογική νομοθεσία τύπο. Οι δαπάνες αυτές καταβάλλονται μόνο αν έχει χορηγηθεί η απαιτούμενη δικαστική άδεια.
Στη γυναίκα που κυοφορεί για λογαριασμό άλλης καταβάλλεται αποζημίωση για αποχή από την εργασία της, αναγκαία για την επίτευξη της εγκυμοσύνης, την κυοφορία, τον τοκετό και τη λοχεία. Αν η κυοφόρος γυναίκα εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας, αποζημίωση οφείλεται μόνο αν κατά τη διάρκεια της ως άνω αποχής από την εργασία της δεν της καταβλήθηκαν, για οποιονδήποτε λόγο, μισθός ή ημερομίσθια.
Το ύψος της αποζημίωσης προκύπτει από υπεύθυνη δήλωση της κυοφόρου γυναίκας, στην οποία προσδιορίζεται ο χρόνος αποχής από την εργασία και η απώλεια εισοδήματος. Αν η κυοφόρος είναι άνεργη, το ποσό της αποζημίωσης καλύπτει την αμοιβή που με βάση την επαγγελματική κατάρτισή της θα εισέπραττε, αν εργαζόταν.
Κατ’ αναλογική εφαρμογή του εδαφίου γ της παρ. 5 του άρθρου 8 του ν. 3305/2005, όπως ισχύει, για την ανεύρεση δοτών γεννητικού υλικού και την καταβολή δαπανών και αποζημιώσεως σε αυτούς, τα πρόσωπα που επιθυμούν να αποκτήσουν τέκνο μέσω παρένθετης μητρότητας δύναται να προσφεύγουν στις ΜΙΥΑ για την ανεύρευση κυοφόρου.
Επίσης, αναλόγως, η καταβολή των δαπανών (στις οποίες περιλαμβάνονται και οι φαρμακευτικές δαπάνες, οι δαπάνες για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, οι αμοιβές των γιατρών, οι δαπάνες για την παρακολούθηση της κύησης, του τοκετού και της λοχείας, καθώς και κάθε άλλη σχετική δαπάνη) καθώς και των αποζημιώσεων δύναται να γίνεται προς την κυοφόρο από τους ιατρούς ή τους νόμιμους εκπροσώπους της Μονάδας Ι.Υ.Α ή της Τράπεζας Κρυοσυντήρησης, στους οποίους τα εν λόγω ποσά καταβάλλονται στη συνέχεια από τα πρόσωπα που επιδιώκουν να αποκτήσουν τέκνο μέσω της παρένθετης μητρότητας, επί τη βάσει αντίστοιχων αποδείξεων (παραστατικών), που εκδίδονται από τους ιατρούς ή νόμιμους εκπροσώπους, χωρίς οποιαδήποτε δική τους φορολογική υποχρέωση.
Οι ως άνω αποδείξεις (παραστατικά) παραμένουν υποχρεωτικά στο αρχείο των ιατρών ή των Μονάδων Ι.Υ.Α. ή Τραπεζών Κρυοσυντήρησης και γνωστοποιούνται μόνο στις αρμόδιες φορολογικές και ελεγκτικές αρχές και στους ανακριτικούς υπαλλήλους, εφόσον ενεργείται ένορκη διοικητική εξέταση ή προκαταρκτική εξέταση ή αστυνομική προανάκριση ή προανάκριση ή κύρια ανάκριση.
ieidiseis.gr
