Οι μικρές πόλεις συχνά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις αρνητικές επιπτώσεις των παγκόσμιων τάσεων που οδηγούν σε οικονομική ύφεση. Ταυτόχρονα, είναι τα μέρη όπου ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζει και εργάζεται.
Η οικονομική ανάπτυξη θεωρείται συχνά ως μία «δραστηριότητα μάρκετινγκ» από την πόλη, αλλά ο ρόλος και οι ευθύνες των πόλεων είναι ευρύτεροι και συχνά στρατηγικοί. Στοιχεία όπως η διατήρηση και επέκταση των (υφιστάμενων) επιχειρήσεων, η προσέλκυση επενδύσεων, οι στρατηγικές συμμαχίες και οι εταιρικές σχέσεις, η επιχειρηματικότητα και η ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού, η υποστήριξη της καινοτομίας, η αναζωογόνηση του κέντρου της πόλης και η ανάπτυξη της κοινότητας αποτελούν όλα βασικά μέρη αυτού που ονομάζουμε οικονομική ανάπτυξη μιας πόλης.
Οι ΜΜΕ είναι ένας από τους κύριους μοχλούς δημιουργίας θέσεων εργασίας σε μεσαίες και μικρές πόλεις. Η έκθεση του ΟΟΣΑ 2019, αναφέρει ότι αντιπροσωπεύουν περίπου το 99% όλων των επιχειρήσεων, δημιουργώντας περίπου το 60% της απασχόλησης. Στην Ελλάδα, με στοιχεία του 2022, το 99,2% του συνόλου των επιχειρήσεων είναι πολύ μικρές και μικρές! Επομένως, η διατήρηση και επέκταση των επιχειρήσεων καθώς και η προσέλκυση επενδύσεων είναι δύο βασικά θεμέλια της αποτελεσματικής τοπικής οικονομικής ανάπτυξης. Ο ρόλος των πόλεων είναι να διευκολύνει τις επενδύσεις προωθώντας αυτό που προσφέρει η τοπική και η ευρύτερη περιοχή.
Η ανθεκτικότητα αποτελεί μια πολύ σημαντική έννοια για την οικονομική ανάπτυξη μιας μικρής πόλης. Ο ΟΟΣΑ ορίζει τις ανθεκτικές πόλεις ως πόλεις που έχουν την ικανότητα να απορροφούν, να ανακάμπτουν και να προετοιμάζονται για μελλοντικούς κλυδωνισμούς (οικονομικούς, περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και θεσμικούς).
Για τις μικρές πόλεις, η διαφοροποίηση των τομέων που υποστηρίζουν την τοπική οικονομία είναι το κλειδί για την ανθεκτικότητα στην οικονομική ύφεση. Για παράδειγμα, ας κάνουμε μια πρόχειρη σύγκριση μεταξύ της Κρήτης και της Ρόδου, δύο νησιών που έχουν πολύ υψηλή τουριστική κίνηση. Σε περίπτωση μιας παρατεταμένης πανδημίας ή ενός ξαφνικού γεγονότος που θα μπλοκάρει τις τουριστικές ροές για μεγάλο χρονικό διάστημα (πχ πολεμικές αψιμαχίες με την
Τουρκία στο Αιγαίο, μεγάλη φυσική καταστροφή, κ.α.)ποιό απο τα δύο νησιά θα αντιμετώπιζε το μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα; Φυσικά η Ρόδος, η οποία στρατηγικά βασίζεται στη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, ενώ η Κρήτη θα επιβίωνε λόγω της πλουραλιστικής οικονομικής ανάπτυξης που ακολουθεί (παραγωγή και εξαγωγές τοπικών αγροτικών προϊόντων, κτλ).
Το όμορφο Ντουμπρόβνικ στην Δαλματία, μια πόλη που έχει πολύ ισχυρή “μονο-οικονομία” που βασίζεται στον τουρισμό, αποτελεί ένα επιτυχημένο αλλα επικίνδυνα αρνητικό παράδειγμα για το πώς οι μικρές πόλεις είναι πιο ευάλωτες και εκτεθειμένες σε σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις, όταν ο τουρισμός είχε σχεδόν σταματήσει κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας.
Για την οικοδόμηση μιας ισχυρής και ανθεκτικής τοπικής οικονομίας, οι καλές πρακτικές δείχνουν ότι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την Τοπική Οικονομική Ανάπτυξη είναι ζωτικής σημασίας για μια μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη. Θα πρέπει να ακολουθηθεί μια διαδικασία ανάλυσης των δυνατοτήτων, των αδυναμιών, των ευκαιριών και των απειλών της περιοχής (ανάλυση SWOT). Οι ακόλουθες 4 μεταβλητές θα πρέπει να περιλαμβάνονται στην αρχική ανάλυση της πόλης με στόχο την ανάπτυξη: τα περιουσιακά στοιχεία και οι πόροι της κοινότητας, οι δυνατότητες της κοινότητας, το επιχειρηματικό κλίμα και η ποιότητα ζωής.
Για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα μιας μικρής πόλης, τα προγράμματα διατήρησης και επέκτασης των (υφιστάμενων) επιχειρήσεων στοχεύουν στη διατήρηση της επιχείρησης στην κοινότητα, παρέχοντας υποστήριξη σε όσους επιθυμούν να επεκταθούν και να αναπτυχθούν στην τρέχουσα τοποθεσία τους και να δημιουργήσουν ένα ισχυρότερο επιχειρηματικό περιβάλλον που θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των υπαρχουσών εταιρειών.
Ανάλογα με το πλαίσιο της πόλης και τον κύριο οικονομικό τομέα, σχεδόν όλες οι πόλεις παρέχουν ένα είδος Επιχειρηματικής Τεχνικής Βοήθειας (θερμοκοιτίδες, επιταχυντές, προγράμματα καθοδήγησης, πρόσβαση σε κεφάλαιο, επαγγελματική κατάρτιση κ.λπ.) Ως παράδειγμα καλής πρακτικής, ο Δήμος της πόλης Gabrovo στη Βουλγαρία προσφέρει εκπαίδευση μέσω των 11 Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, τα οποία συμβάλλουν άμεσα στις τοπικές μεταποιητικές βιομηχανίες. Επιπλέον, ο δήμος βρίσκεται σε διαδικασία ανάπτυξης ενός κέντρου καινοτομίας που θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη ταλέντων σε τοπικό επίπεδο και θα προσελκύσει περαιτέρω επιχειρηματίες στην πόλη. Αυτό είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του τρόπου παροχής τεχνικής βοήθειας στις επιχειρήσεις, προσέλκυσης επενδύσεων και παροχής υποστήριξης για ένα επιχειρηματικό “οικοσύστημα” σε τοπικό επίπεδο. Για να πάρετε μια μικρή ιδέα για το τι σημαίνει ολοκληρωμένο σχέδιο επιχειρηματικής ανάπτυξης μικρομεσαίας πόλης, ρίξτε μια ματιά στο παρακάτω ενημερωτικό βίντεο για το Gabrovo:.
Η Ραφήνα, για να μπορέσει να αναπτύξει την αγορά της θα πρέπει προηγουμένως να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο οικονομικής ανάπτυξης της πόλης. Ειδάλλως, όσες προσπάθειες για την ανάπτυξη της αγοράς της και να κάνει, θα είναι συνήθως αποσπασματικές και παράταιρες, μια που δεν θα εντάσσονται μέσα σε ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο στρατηγικό πλάνο μάρκετινγκ. Αυτό το πλάνο θα πρέπει να αρχίζει με μια ανάλυση του “που βρισκόμαστε τώρα” και να συνεχίζει με ένα ερωτηματολόγιο προς τους ντόπιους, κατοίκους και επαγγελματίες, σχετικά με το προς ποιά κατεύθυνση θέλουν να πορευτεί η τοπική κοινωνία.
Με απλά λόγια, το κρίσιμο ερώτημα εδώ είναι αν μετα από δέκα χρόνια από τώρα κάποιος ανέφερε το όνομα της πόλης, με ποιό τρόπο, δηλαδή τι χαρακτηριστικά θα θέλαμε να αναφέρει; Δηλαδή, ποιά θα είναι η εικόνα της πόλης που θα έχει δημιουργηθεί στο μυαλό του; Μια μάρκα/ όνομα πόλης είναι η αντίληψη που έχουν οι άλλοι για σένα, όχι το τι λες εσύ ότι είσαι. Και αυτή δημιουργείται μέσω οπτικών ερεθισμάτων και χρήσης διαφόρων τεχνικών μάρκετινγκ και επικοινωνίας, όπως κοινωνική δικτύωση, επικοινωνία στόμα με στόμα, δημοσιότητα, χειρισμό των στάσεων/διαθέσεων του κοινού-στόχος.
Συμπερασματικά, η ανάπτυξη της αγοράς της Ραφήνας θα πρέπει να ενταχθεί σε ένα στρατηγικό πλάνο μάρκετινγκ της πόλης της Ραφήνας. Εργα όπως το πάρκο του οχυρού και διάφορες προωθητικές εκδηλώσεις για την τόνωση της τοπικής αγοράς μπορεί μεν να έχουν θετικό αποτύπωμα στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά τα όποια οφέλη θα είναι πρόσκαιρα και αποσπασματικά. Για να επιτευχθεί η μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας του μάρκετινγκ απαιτείται η ένταξη όλων των στοιχείων του μίγματος μάρκετινγκ κατω απο ένα στρατηγικό πλάνο μάρκετινγκ και όχι η αποσπασματική και τυχαία ενεργοποίηση κάποιων μεταβλητών. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται καλύτερο ποιοτικό και ποσοτικό αποτέλεσμα και χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους.
Βιογραφικό
- Ο Πλάτων Θωμάς είναι οικονομολόγος, σύμβουλος μάρκετινγκ και πωλήσεων, πιστοποιημένος εκπαιδευτής και συγγραφέας.
- Διαθέτει 43ετή εργασιακή εμπειρία ως ανώτερο στέλεχος στους τομείς Marketing και Πωλήσεων κατά βάση σε πολυεθνικές, αλλά και σε ελληνικές εταιρείες, στους κλάδους των καταναλωτικών προϊόντων και των υπηρεσιών, καθώς και ως επιχειρησιακός σύμβουλος και ως εκπαιδευτής.
Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (MSc.) στο Marketing από το Πανεπιστήμιο Newcastle Upon Tyne της Αγγλίας.
Είναι εμπειρογνώμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, εντεταλμένος εκπαιδευτής του Chartered Institute of Marketing της Αγγλίας, πιστοποιημένος εκπαιδευτής του Sandler Sales Institute των ΗΠΑ καθώς και του Εθνικού Κέντρου Πιστοποίησης.
Έχει συγγράψει 5 βιβλία σχετικά με το Marketing, την Έρευνα Marketing τις Εξαγωγές (υπο δημοσίευση) και τις πωλήσεις.
