Με την 295/2024 απόφαση του Μον. Πρωτοδικείου Αθηνών (Τμ. Ασφαλιστικών Μέτρων) απορρίφθηκε για τυπικούς λόγους χωρίς ουσιαστική κρίση η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων των πέντε νέων ηλικίας 17-23 ετών από τη Ραφήνα, η πρώτη δικαστική προσφυγή για το περιβάλλον και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή από νέους στην Ελλάδα. Ειδικότερα με την απόφαση αυτή κρίθηκε ότι δεν θεμελιώνεται δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων παρότι:
-η αίτηση στηριζόταν στο δικαίωμα στην προσωπικότητα (άρ. 57 ΑΚ), με ειδικότερες εκφάνσεις το δικαίωμα σε ένα υγιές και προστατευμένο περιβάλλον (άρθρα 2 και 8 ΕΣΔΑ, άρθρο 24 Συντ.), το δικαίωμα στην υγεία (άρ. 11 Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη) και το δικαίωμα στην πολιτιστική κληρονομιά και το τοπίο (Σύμβαση Φλωρεντίας του Συμβουλίου της Ευρώπης).
– εκτός από την προσωρινή διακοπή του έργου οι νέοι/ες ζητούσαν να περιοριστούν προσωρινά οι πάσης φύσεως εργασίες «καθαρισμού» μόνο μέσα στην κοίτη χωρίς χρήση βαρέος τύπου ερπυστριοφόρων μηχανημάτων καθώς και ν’ απαγορευθεί προσωρινά η κοπή δέντρων και η εκρίζωση και αποψίλωση της βλάστησης εντός της κοίτης, στα πρανή και την παρόχθια ζώνη καθ’ όλο το μήκος του ποταμού. Τόνιζαν ότι ο «καθαρισμός» υλοποιείται κατά παράβαση των προδιαγραφών των καθαρισμών ρεμάτων από την Περιφέρεια και των όρων της ΑΕΠΟ του έργου, και μάλιστα παρά τις προειδοποιήσεις του συνδικαλιστικού οργάνου των μηχανικών του Δημοσίου (ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής) για τον κίνδυνο κατάρρευσης των πρανών, παράσυρσης φερτών υλικών και πλημμυρικών φαινομένων στις καμπυλώσεις και την εκβολή του ποταμού.
-η αίτηση των νέων δεν είχε «πανομοιότυπες αιτιάσεις» προς αυτές της αίτησης ακύρωσης κατά της ΑΕΠΟ και της αίτησης αναστολής κατά της οριοθέτησης, που απορρίφθηκαν με τις αποφάσεις ΣτΕ 2415/2020 και ΣτΕ Αν. 85/2023 αντίστοιχα, όπως η απόφαση του Πρωτοδικείου εσφαλμένα υπέλαβε, αν και πλεοναστικά. Τουναντίον, περιλάμβανε νέες διακριτές αιτιάσεις για το περιβάλλον (π.χ. Οδηγία για Νερά, Οδηγία για τις Πλημμύρες, Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα ως το 2030, Ευρωπαϊκός Νόμος για την Αποκατάσταση της Φύσης κ.α.) καθώς και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, Ευρωπαϊκός Νόμος για το Κλίμα), όπως άλλωστε δέχεται σε άλλο σημείο η απόφαση («…οι αιτούντες εκθέτουν ότι το παραπάνω έργο…δεν είναι ανθεκτικό στην κλιματική αλλαγή…»).
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης (20.12.2023) υπέρ των αιτούντων άσκησαν πρόσθετη παρέμβαση το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και η Ελληνική Ένωση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καθώς και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις: Greenpeace Ελλάδα, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής -ΑΝΙΜΑ, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Σύλλογος Πολιτών υπέρ των Ρεμάτων – Ροή, ΟΖΟΝ και το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας σε μια πρωτοφανή για τα δικαστηριακά χρονικά συστράτευση των ΜΚΟ για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Επιπλέον υπέρ των αιτούντων νέων παρενέβησαν και 101 κάτοικοι Ραφήνας, στους οποίους δεν κάνει καμία αναφορά η απόφαση παρότι ο σχετικός πίνακας με τα στοιχεία τους είχε υποβληθεί στο Δικαστήριο και σε ηλεκτρονική μορφή (με USB stick).
Τέλος εντύπωση προκαλεί το ότι οι νέοι καταδικάστηκαν στη δικαστική δαπάνη του Ελληνικού Δημοσίου και της αναδόχου εταιρείας (300 Ευρώ προς έκαστο)!.
Οι νέοι/ες θα συνεχίσουν να αγωνίζονται για το περιβάλλον και το κλίμα. Ήδη εξετάζουν τις επόμενες ενέργειές τους προς εθνικά και ευρωπαϊκά όργανα και θεσμούς.
Το πλήρες κείμενο της απόφασης εδώ:
Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας
