Μετά τα ΚΤΕΛ, τα οποία μέσω του διαγωνισμού που βρίσκεται σε εξέλιξη θα παραμείνουν στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας σε σύμπραξη με τα τουριστικά λεωφορεία για ακόμα οκτώ χρόνια αναλαμβάνοντας 63 λεωφορειακές γραμμές της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής, παρούσα για την προσεχή δεκαετία θα εξακολουθήσει να είναι και η χρονομίσθωση, το γνωστό leasing με το οποίο έχουν προστεθεί στον στόλο της ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) την περίοδο της πανδημίας 293 λεωφορεία.
Και μπορεί οι τρεις υφιστάμενες συμβάσεις leasing, οι οποίες υπεγράφησαν ύστερα από σειρά προβλημάτων και απορρίψεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο, να έχουν αρκετές γκρίζες ζώνες δεδομένου ότι αφορούσαν παλιά και ταλαιπωρημένα οχήματα που μισθώθηκαν σχεδόν στην τιμή της αγοράς τους και ορισμένα εκ των οποίων δε διέθεταν ούτε ανοιγοκλειόμενα παράθυρα, να βαίνουν προς τη λήξη τους, αλλά φαίνεται ότι η μέθοδος εξεύρεσης οχημάτων ήρθε για να μείνει.
Η ΟΣΥ ετοιμάζεται να προβεί σε νέο διεθνή διαγωνισμό προκειμένου να μισθώσει έως το 2034, 300 λεωφορεία, καινούρια αυτή τη φορά, σε αντίθεση με τα leasing οχήματα, τα οποία κυκλοφορούν ακόμα και σήμερα και η ηλικία τους πλέον προσεγγίζει τα 13 έτη.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταικούρας υπέγραψε πριν λίγες ημέρες απόφαση, με την οποία ανάβει το πράσινο φως για νέες συμβάσεις χρονομίσθωσης. Η απόφαση αφορά την έγκριση ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης, για τα έτη από το 2025 έως και το 2034 με αντικείμενο την ανάθεση με διεθνή διαγωνιστική διαδικασία δημόσιας σύμβασης για τις «Υπηρεσίες μίσθωσης δεκαετούς διάρκειας τριακοσίων καινούριων αστικών λεωφορείων».
Το ποσό που δεσμεύτηκε ανέρχεται σε 181,12 εκατομμύρια ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και αναλύεται σε 20,68 εκατομμύρια για κάθε έτος της σύμβασης με εξαίρεση το τελευταίο, στο οποίο αναλογεί ποσό ύψους 15,68 εκ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι οι προηγούμενες συμβάσεις κόστισαν πάνω από 34 εκ. ευρώ στην τριετία χωρίς στο ποσό αυτό να υπολογίζονται πρόσθετα έξοδα της ΟΣΥ, η οποία μάλιστα όπως προκύπτει και από αποφάσεις που έχουν αναρτηθεί στη «Διαύγεια» επωμίστηκε αρχικά και το κόστος των τελών κυκλοφορίας για ορισμένα απ΄αυτά τα οχήματα παρά το γεγονός ότι αυτό επιβάρυνε τον ανάδοχο, σύμφωνα με τη διακήρυξη. Για το ζήτημα αυτό μάλιστα έχουν ήδη γίνει καταγγελίες στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Το νέο leasing
Αν και η πρόσφατη απόφαση του υπουργείου αφορά τη δέσμευση πίστωσης ώστε να εξασφαλίζεται η διαθεσιμότητα των ποσών, ανεξαρτήτως του αν θα προχωρήσουν οι νέες συμβάσεις leasing, οι πληροφορίες του «Εθνους» αναφέρουν πως η απόφαση είναι σχεδόν ειλημμένη, καθώς έχει ήδη προηγηθει η απόφαση του Δ.Σ. της ΟΣΥ για την υποβολή σχετικού αιτήματος χρηματοδότησης από το υπουργείο.
Πηγές κοντά στην υπόθεση εκτιμούν ότι αρκετά από τα 300 καινούρια οχήματα, εφόσον οι διαδικασίες προχωρήσουν γρήγορα, θα μπορούν να βρίσκονται στα αμαξοστάσια της εταιρίας έως το τέλος της χρονιάς προκειμένου να ενισχύσουν το στόλο, ο οποίος είχε απολύτως εγκαταλειφθεί εδώ και δεκαετίες με τις τελευταίες προμήθειες οχημάτων να έχουν γίνει το 2007.
Σήμερα η μέση ηλικία των λεωφορείων στην Ελλάδα είναι τα 19 έτη, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι τα 12,7 έτη. Στην Αθήνα, όπως έχει παραδεχτεί και η ηγεσία του υπουργείου, από τα 1.613 ιδιόκτητα λεωφορεία, «αξιόμαχα» και σε κυκλοφορία είναι σήμερα τα 1.040 και στη Θεσσαλονίκη από τα 548 τα 243.
Στο στόλο συμπεριλαμβάνονται 366 λεωφορεία EURO 2 και 130 τρόλεϊ, ηλικίας άνω των 22 ετών, ενώ σε 485 από τα 1.582 λεωφορεία, δηλαδή στο 31% του στόλου, δεν υπάρχει πρόσβαση σε Άτομα με Αναπηρία.
Για την εκτέλεση της συγκοινωνίας στην περιοχή ευθύνης του ΟΑΣΑ δρομολογούνται 850 λεωφορεία, αριθμός που απαιτεί συνολικά σε κυκλοφορία να είναι τουλάχιστον 1.000. Με τις εξελίξεις που δρομολογούνται, ο στόλος θα ενισχυθεί συνολικά με:
300 καινούρια λεωφορεία leasing
140 ηλεκτρικά λεωφορεία, τα οποία αναμένεται να ενταχθούν στον στόλο της ΟΣΥ το αργότερο έως τον Μάιο.
300 λεωφορεία CNG, επίσης τμήμα του διαγωνισμού προμήθειας.
Παραμένουν και τα παλιά leasing
Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι η εταιρία δεν έχει αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα να απομακρύνει τα ήδη κυκλοφορούντα 293 χρονομισθωμένα οχήματα με τη λήξη των συμβάσεών τους τον προσεχή Απρίλιο, καθώς η δρομολόγησή τους κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να συνεχίσει να διεξάγεται συγκοινωνία στην πρωτεύουσα.
Κατά συνέπεια θα εξαντληθεί και το επιπλέον έτος, το οποίο προβλέπεται στις συμβάσεις, ενώ οι αποφάσεις για το εάν η ΟΣΥ θα προβεί στην αγορά όλων ή ορισμένων από τα οχήματα, δυνατότητα που παρέχουν οι υπογραφείσες συμβάσεις μετατίθενται για τον Απρίλιο του 2024 όταν και θα υπάρχει μία σαφέστερη εικόνα της ανανέωσης του στόλου, ενώ θα έχει προχωρήσει και το Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών της Αττικής που θα εκπονηθεί.
Υπενθυμίζεται ότι βάσει των συμβάσεων leasing τα μισθωμένα οχήματα «δύναται να μεταβιβαστούν (εξαγοραστούν) από την ΟΣΥ. Εφόσον η ΟΣΥ ασκήσει το δικαίωμα εξαγοράς, το αντίτιμο ορίζεται σε 12.000 ευρώ ανά κανονικό λεωφορείο και 15.000 ευρώ ανά αρθρωτό λεωφορείο».
Ηλεκτρικά και υδρογόνου τα επόμενα λεωφορεία που θα αγοραστούν
Την προσθήκη 1.300 καινούριων λεωφορείων έως το 2027 στο στόλο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης προγραμματίζει το υπουργείο. Τα πρώτα 550 αφορούν τον διαγωνισμό που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και τα επόμενα 750 θα είναι το αντικείμενο του δεύτερου διαγωνισμού, ο οποίος θα προκηρυχθεί εντός του πρώτου εξαμήνου της χρονιάς.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το μείγμα των οχημάτων του επόμενου διαγωνισμού, καθώς φαίνεται ότι θα περιλαμβάνει περί τα 50 λεωφορεία υδρογόνου, αλλά και τρόλει νέου τύπου που θα μπορούν να φορτίζουν κατά την κίνηση.
Αναφορικά με τα οχήματα υδρογόνου, ήδη προετοιμάζεται η δοκιμή του υδρογόνου ως καυσίμου για λεωφορεία με τρία οχήματα που θα προμηθευτεί η ΟΣΥ.
Εκτός των οχημάτων υδρογόνου, στο μείγμα του νέου διαγωνισμού θα συμπεριληφθούν:
Ενας ικανοποιητικός αριθμός κλασικών ηλεκτρικών οχημάτων αργής φόρτισης.
Λεωφορεία γρήγορης φόρτισης. Εξετάζεται μάλιστα η εγκατάσταση φορτιστών σε αφετηρίες προκειμένου να ανανεώνεται η αυτονομία των οχημάτων χωρίς αυτά να χρειάζεται να επιστρέφουν στα αμαξοστάσια. Θα γίνει μελέτη των γραμμών, στις οποίες θα δρομολογηθούν, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι αυτές θα είναι σχετικά μικρού μήκους.
Νέου τύπου τρόλει, τα οποία εκτός από ρεύμα θα μπορούν να φορτίζουν και κατά τη διαδρομή ανεβοκατεβαζοντας αυτόματα τις «κεραίες» τους. Αυτό θα μπορούσε ακόμα και να αφαιρέσει κάποια από τα καλώδια των παραδοσιακών τρόλει τουλάχιστον από περιοχές του κέντρου της πόλης.
Πριν από όλα αυτά βεβαια θα κάνουν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Αττικής τα πρώτα 140 ηλεκτρικά λεωφορεία που αναμένονται έως τον Μάιο, ενώ παράλληλα πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε και ο προσυμβατικός έλεγχος του σχεδίου σύμβασης για 300 οχήματα φυσικού αερίου από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Ο διαγωνισμός για τα ΚΤΕΛ
Ιδιωτική παρουσία στις συγκοινωνίες μέσω της κοινοπραξίας ορισμένων ΚΤΕΛ με τουριστικά λεωφορεία, θα έχει η ΟΣΥ για τα επόμενα οκτώ χρόνια.
Η ανάδοχος κοινοπραξία ήταν η μοναδική που κατέθεσε προσφορά στον διαγωνισμό των 452.379.450,96 ευρώ και θα αναλάβει έναντι 2,34 ευρώ το χιλιόμετρο την εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου σε 63 λεωφορειακές γραμμές στην Ανατολική και Δυτική Αττική τα δρομολόγια των οποίων ήδη εκτελούνται από τα ΚΤΕΛ.
Στο πλαίσιο του διαγωνισμού θα προστεθούν στο μείγμα του στόλου 211 καινούρια λεωφορεία, με την ηγεσία του ΟΑΣΑ να φιλοδοξεί ότι τουλάχιστον αυτά που θα δρομολογηθούν στην Ανατολική Αττική θα καταφερουν να ξεκινήσουν δρομολογία εντός του καλοκαιριού του 2024. Η εξυπηρέτηση αυτού του τμήματος του λεκανοπεδίου θεωρείται προτεραιότητα, καθώς τα παράπονα του επιβατικού κοινού και η κατάσταση των οχημάτων δεν αφήνουν κανένα περιθώριο καθυστέρησης.
Την Τετάρτη αναμένεται να κηρυχθεί προσωρινός ανάδοχος κατά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΟΑΣΑ και θα κληθεί να προσκομίσει τα απαραίτητα έγγραφα, ενώ εκτιμάται ότι έως το τέλος του μήνα το προσχέδιο της σύμβασης θα έχει αποσταλεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο.
Ο διαγωνισμός αφορά:
25 Λεωφορειακές Γραμμές της Ανατολικής Αττικής για την λειτουργία των οποίων προγραμματίζονται 1.188 δρομολόγια (κατά τις τυπικές καθημερινές ημέρες) και απαιτούνται 96 οχήματα (εκ των οποίων τα 61 πρέπει να είναι 12 μέτρων, τα 30 να είναι 18 μέτρων και τα 5 να είναι 8 μέτρων). Το σύνολο των οχηματοχιλιομέτρων που θα εκτελούνται ετησίως θα ανέρχεται σε 9.564.731,35.
38 Λεωφορειακές Γραμμές της Δυτικής Αττικής για την λειτουργία των οποίων προγραμματίζονται 1.757 δρομολόγια (κατά τις τυπικές καθημερινές ημέρες) και απαιτούνται 115 οχήματα (εκ των οποίων τα 112 πρέπει να είναι 12 μέτρων και τα 3 να είναι 8 μέτρων). Το σύνολο των οχηματοχιλιομέτρων που θα εκτελούνται ετησίως θα είναι 9.971.214,21.
Ο χρόνος της σύμβασης θα αρχίσει να μετρά από την ημέρα υπογραφής της. Στόχος, πάντως, είναι ο ανάδοχος να αναλάβει τις γραμμές το συντομότερο δυνατό, κάτι το οποίο ωστόσο θα εξαρτηθεί από τη διαθεσιμότητα των 211 καινούριων οχημάτων που θα απαιτηθούν για να καλύψουν αυτό το κομμάτι της συγκοινωνίας του λεκανοπεδίου.
Δεδομένου ότι ο διαγωνισμός, πάντως, δε θα έχει ολοκληρωθεί έως την άνοιξη, προς επέκταση αλλά με νέα σύμβαση οδεύει και η υφιστάμενη συνεργασία με τα ΚΤΕΛ, η οποία λήγει στις 28 Απριλίου. Ολα δείχνουν ότι θα υπογραφεί νέα σύμβαση, αλλά με δαφορετικούς όρους. Ο ΟΑΣΑ αναμένει την απόφαση της Ανεξάρτητης που εκκρεμεί και αφορά τη συμφωνία – γέφυρα με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, στο πλαίσιο της οποίας θα επανακαθοριστούν οι όροι της με πηγές κοντά στην υπόθεση να σημειώνουν πως δε θα είναι «copy paste» με τις υφιστάμενες.
