Παίρνω Σάββατο πρωί το πλοίο από το λιμάνι της Ραφήνας και φθάνω Τήνο. Αφού προσπερνώ το πολύβουο λιμάνι της, αναχωρώ προς βόρεια, για να ανακαλύψω την αυθεντική Τήνο, με τα χωριά της. Ανεβαίνω προς Τριπόταμο, με τον αέρα του Αιγαίου να βρίσκεται παντού και αντικρύζω σχεδόν σε κάθε σημείο, μια εκκλησία.
Γράφει ο Νεκτάριος Καλαντζής*
Σε αυτό το νησί όπου και να κοιτάξεις και μια εκκλησία. Αφού περνάω δίπλα από το Μουσείο του Κώστα Τσόκλη, σταματάω στον Ταραμπάδο. Αφού περπατάω στα πλακόστρωτα στενάκια του μικρού χωριού με τις μικρές στοές βγαίνω στο ξέφωτο και αντικρύζω απέναντι τους περιβόητους περιστεριώνες της Τήνου, κατασκευασμένοι πολλοί από αυτούς με περίτεχνη αρχιτεκτονική.
Οι περιστεριώνες δίπλα στα λουλούδια, σαν καρτ ποστάλ και φεύγω προς Καρδιανή και μετά στα Υστέρνια, με την εκκλησία του χωριού, τον όρμο πιο κάτω και τον οικισμό , κάτασπρο, να βρίσκεται πάνω στη πλαγιά με θέα το Αιγαίο.
Αφού περνάω ανάμεσα από 2-3 ερειπωμένους μύλους, το Βεναρδάδο, φθάνω Πύργο, σε ένα από τα ομορφότερα χωριά των Κυκλάδων.
Επισκέπτομαι το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας της Τράπεζας Πειραιώς και βλέπω για τα είδη μαρμάρου από όλη την Ελλάδα, τις τεχνικές στα λατομεία, τα εργαστήρια και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν, καθώς και σχεδιαγράμματα από τα περίτεχνα τηνιακά μαρμάρινα τέμπλα των εκκλησιών.
Στον Πύργο βλέπω το εργαστήρι μαρμάρου της Σχολής Καλών Τεχνών Πανόρμου, την πλατεία του Πύργου με τον πλάτανο, τον Μεγάλο Καφενέ, που πίνεις τον καφέ σου, την μαρμάρινη κρήνη, καθώς και ανεβαίνοντας τα σκαλιά αντικρύζω την εντυπωσιακή εκκλησία του χωριού τον Αγ. Νικόλαο (μία από τις πολλές). Χάνομαι στα στενά με τα μαγαζάκια και τα παλαιοπωλεία, που φθάνουν σε ακόμη μια εκκλησία, βλέπω το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά, με την προτομή του μεγάλου Τηνιακού γλύπτη, με καταγωγή από τον Πύργο, στο προαύλιο, όπως και του Θεριστή, όπου σήμερα έχει γίνει Μουσείο το σπίτι που γεννήθηκε και πιο δίπλα το Μουσείο των Τήνιων Καλλιτεχνών, όπως των περιβόητων Φιλιππότηδων, με καταγωγή από τον Πύργο, ξακουστοί για την τέχνη τους στην μαρμαροτεχνία σε εκκλησίες κλπ.
Από τον Πύργο, φεύγω για τον Πάνορμο και μετά προς την παραλία της Ρόχαρης. Κατευθύνομαι έπειτα από τη μέσα Τήνο, την μη τουριστική, την Αετοφωλιά, περνάω την Κώμη και πάω για βουτιά στην παραλία της Κολυμπήθρας, με πολύ αέρα που προτιμούν οι σέρφερς για τη σανίδα τους και πιο δίπλα η πολύ τουριστική μικρή Κολυμπήθρα.
Κατευθύνομαι προς Ξώμπουργο και μετά Βωλάξ, τον Βώλακα, ένα πανέμορφο χωριό που σε κάθε του σημείο βρίσκεις μεγάλες πέτρες σαν να έπεσαν από τον ουρανό, τα μικρά μαγαζάκια του στα γραφικά στενά, τους καλαθοπλέκτες, καθώς και ποιήματα γραμμένα σε παλιές πόρτες στους δρόμους, τα υπέρθυρα, τον Άγιο Ιωάννη και το άγαλμα του ιερέα Δον Γ.Φυρίγου.
Τα βράχια, είτε δημιουργήθηκαν από μετεωρίτη, είτε από την μάχη των Τιτάνων, την μυθική Γιγαντομαχία, είτε επιστημονικά , όπως λέγεται, από την διάβρωση, αποτελούν μοναδική εικόνα. Φθάνω πίσω στην Χώρα, βλέποντας την εντυπωσιακά φωτισμένη εκκλησία της Παναγίας από την οδό Ευαγγελίστριας, καθώς και μαγαζιά κατά μήκος του λιμανιού. Πάω στον Κάκτο αργά το βράδυ, έναν παλιό μύλο, να πιω τη φημισμένη τοπική μπύρα Νήσος και επόμενο πρωί για προσκύνημα στην Παναγία, στην πολύ εντυπωσιακή εκκλησία με την θαυματουργή εικόνα, βλέπω δίπλα πίνακες του Γύζη και του Λύτρα, καθώς και κομμάτι από το αντιτορπιλικό Έλλη.
Φεύγω για Κιόνια και αμέσως μετά για βουτιά στην Παχιά Άμμο, σε μια από τις καλύτερες παραλίες των Κυκλάδων, απομονωμένη με δύσκολη πρόσβαση, που σε αποζημιώνει με τα γαλαζοπράσινα νερά της και τους τεράστιους αμμόλοφους.
Πίσω Χώρα για να πάρω το πλοίο της επιστροφής από την Τήνο με τα γραφικά της χωριά, τους περιστεριώνες και την Παναγία να την προστατεύει.
*Ο Νεκτάριος Καλαντζής είναι Οικονομολόγος, Κοινωνιολόγος, Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Παλλήνης
