Για τον Ερμίας Αγιέλε, το τρέξιμο είναι μόνο η αφορμή. Ακόμα και αν το να μπορεί να τρέξει μεγάλες αποστάσεις συνεπάγεται αυταπάρνηση και πειθαρχία, οι οποίες πολλαπλασιάζονται αν σκεφτεί κανείς πως δεν τρέχει για κάποιο μετάλλιο και επιλέγει να το κάνει ξυπόλυτος.
Τρέχει όμως για τον εθνικό ήρωα της χώρας του, τον Αμπέμπε Μπικίλα, τον αθλητή που το 1960 πήγε στη Ρώμη, έβγαλε τα παπούτσια του, έτρεξε τον Μαραθώνιο και κέρδισε το Χρυσό Μετάλλιο, το πρώτο όχι μόνο για την Αιθιοπία αλλά και όλη την Ανατολική Αφρική. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς του Τόκυο το 1964, αυτή τη φορά φορώντας παπούτσια, κέρδισε και πάλι το Χρυσό Μετάλλιο, όντας ο μόνος αθλητής που έχει καταφέρει αυτή τη διπλή νίκη.
Ο Ερμίας Αγιέλε, κουβαλώντας μέσα του την κληρονομιά του Μπικίλα, έτρεξε επίσης πριν λίγο καιρό τον Μαραθώνιο της Ρώμης ξυπόλυτος και ετοιμάζεται να το επαναλάβει στον Κλασικό Μαραθώνιο της Αθήνας την Κυριακή 12 Νοεμβρίου, αλλά και σε τρεις ακόμα αγώνες, μεταξύ των οποίων και οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Παρίσι το ερχόμενο καλοκαίρι. Οχι διεκδικώντας κάποια θέση στο βάθρο -δεν είναι καν επαγγελματίας αθλητής, κάποτε διηύθυνε το Great Ethiopian Run και σήμερα έχει μια εταιρεία επικοινωνίας. Αλλά διεκδικώντας να ενώσει το νήμα της ιστορίας της χώρας του.
Ο δρομέας, με το λεπτό ως είθισται στις μεγάλες αποστάσεις σκαρί και τα μεγάλα μάτια που γουρλώνει κάθε φορά που μιλάει με πάθος για το τελετουργικό που έχει επιλέξει να ακολουθεί, τα κάνει όλα για έναν λόγο: τον τόπο του, την Αιθιοπία, που θέλει να προβάλλει σε ολόκληρο τον κόσμο μέσα από μια απαιτητική για το σώμα του επανάληψη της ιστορίας. Και έπειτα, «κοντράρει» τον εαυτό του, ωθώντας τον να τρέξει κάθε φορά πιο γρήγορα, για να έχει όλο αυτό και λίγο πλάκα. Ετσι, δεν κρεμάει τα παπούτσια του ποτέ.
Οταν ήμασταν πολύ μικροί ακούγαμε για τον Αμπέμπε Μπικίλα. Είχε κερδίσει τον Μαραθώνιο στη Ρώμη και ήταν ο ήρωάς μας. Υπήρχε και ένα τραγουδάκι που οι στίχοι έλεγαν «Ο Αμπέμπε Μπικίλα θα σε παντρευτεί». Ηταν εθνικός ήρωας. Μα όταν ένας τέτοιος ήρωας γίνεται και παγκόσμιος, καταλαμβάνει ακόμα πιο ξεχωριστή θέση.
Σπούδασα μηχανικός αλλά πάντα μου άρεσαν τα αθλήματα. Οταν ήμουν νεότερος έπαιζα ποδόσφαιρο ως επιθετικός, αλλά ακόμα και εκεί, ήμουν καλός στο να τρέχω γρήγορα. Ως φοιτητής, έπαιζα και στο τοπικό πρωτάθλημα.
Το τρέξιμο, όμως, είναι μια άλλη ιστορία. Είχα τρέξει στο πρώτο Great Ethiopian Run, τρέχαμε στο ίδιο μέρος που κάποτε έπαιζα ποδόσφαιρο. Οταν τρέχεις για ώρα σε ένα στάδιο κυκλικά, νομίζεις ότι τρέχεις για δύο λεπτά αλλά μπορεί να τρέχεις για μία ώρα. Εκεί κατάλαβα πρώτη φορά πόσο σκληρό είναι αυτό. Δεν είναι κάτι που το καταφέρνεις εν μια νυκτί. Οι αθλητές τρέχουν έξι μέρες την εβδομάδα, με δύο προπονήσεις την ημέρα.
Εκεί είχα τρέξει με τον Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ και είχα την τύχη να γνωρίσω και να τρέξω και με άλλους σπουδαίους αθλητές, όπως η Τιρουνές Ντιμπάμπα και η αδερφή της, η Γκενζέμπε Ντιμπάμπα.
Οταν είσαι μικρός, ακούς να μιλάνε όλοι για τον Αμπέμπε Μπικίλα. Οταν μετέπειτα ρωτάς τους επαγγελματίες αθλητές από ποιον έχουν επηρεαστεί, ακούς για παράδειγμα από τον Γκεμπρεσελασιέ να αναφέρει τον Μιρούτς Γίφτερ, που είχε κερδίσει το Χρυσό Μετάλλιο στα 10 χιλιόμετρα αντρών στους Ολυμπιακούς της Μόσχας το 1980. Και μετά βλέπεις πως ο Μιρούτς είχε επηρεαστεί από τον Αμπέμπε, ειναι σαν κύκλος όλο αυτό.
Ο αθλητισμός είναι μεγάλο κεφάλαιο στην Αιθιοπία. Πολλοί είναι αθλητές, πολλοί τρέχουν. Είναι μεγάλη η επίδραση του Αμπέμπε Μπικίλα, αν δεις και το τρέχον σήμα του Great Ethiopian Run είναι ένα γυμνό πόδι με τη σημαία της χώρας.
Η ιδέα του ξυπόλυτου ήταν από παλιά στο μυαλό μου. Οταν ήρθε η Covid όλοι μας καταλάβαμε πως η ζωή δεν είναι δεδομένη. Ετσι άλλαξε και ο τρόπος που βλέπω τα πράγματα. Τότε μου μπήκε η ιδέα να κάνω κάτι μοναδικό.
Υπήρχε και η ιδέα μιας «εθνικής φίρμας». Αν σε ρωτήσω τι ξέρεις για την Αιθιοπία, μάλλον θα μου πεις αρκετά κακά πράγματα, αλλά έχουμε και πολλά όμορφα. Ηθελα λοιπόν με κάποιον τρόπο να γίνω ένας εκπρόσωπος της χώρας μου. Και εφόσον έχουμε παράδοση στον αθλητισμό και αγαπώ τον Αμπέμπε, αγαπώ να τρέχω, τότε γιατί να μην τρέξω ξυπόλυτος;
Πρέπει να έχεις πειθαρχία για να το κάνεις. Και είναι μία πρόκληση με τον ίδιο σου τον εαυτό.
Αποφάσισα να συμμετέχω σε πέντε αγώνες ξυπόλυτος. Ο ένας στη Ρώμη που τον έκανα ήδη, ο Μαραθώνιος της Αθήνας, στο Τόκιο, στους Ολυμπιακούς στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη. Για τη Ρώμη, έκανα προπόνηση τρεις μέρες την εβδομάδα. Για την Αθήνα κάνω πέντε. Μία φορά την εβδομάδα πρέπει να τρέχω ξυπόλυτος ώστε να είναι δυνατά τα πόδια μου.
Για τους Ολυμπιακούς στο Παρίσι θα κάνω προπονήσεις με την εθνική ομάδα, θα είμαι με μερικούς από τους κορυφαίους αθλητές. Φυσικά δεν θα πιάσω τους χρόνους τους, αλλά το να είμαι μαζί τους και να βλέπω πώς προπονούνται είναι μοναδικό.
Στη Ρώμη είχα πατήσει ένα γυαλί. Με πονούσε πολύ, προσπάθησα να το βγάλω, αλλά δεν ήταν εύκολο. Συνέχισα να τρέχω, κάποια στιγμή είδα ότι είχε βγει και το πόδι μου είχε ματώσει, συνέχισα. Ηταν ο πρώτος μου Μαραθώνιος ξυπόλυτος και ήταν δύσκολο. Λίγα χιλιόμετρα πριν το τέλος, είδα κάποιον που κρατούσε μια αφίσα του Αμπέμπε Μπικίλα. Τότε χαμογέλασα, ένιωσα ανακούφιση και συνέχισα να τρέχω σαν να μην συμβαίνει τίποτα.
«Πρέπει να έχεις πειθαρχία για να το κάνεις. Και είναι μία πρόκληση με τον ίδιο σου τον εαυτό».
Ενα βράδυ τρώγαμε δείπνο με την Τιρουνές Ντιμπάμπα και με ρώτησε σε πόση ώρα κάνω τον Μαραθώνιο ξυπόλυτος, της είπα σε 4 ώρες και 26 λεπτά, γέλασε, μου είπε είναι πολλή ώρα. Μου είπε να συγκεντρωθώ και να δώσω όλη μου την ενέργεια και να καταφέρω να τρέξω κάτω από τρεισήμισι ώρες. Αυτό με κινητοποίησε, θέλω να το καταφέρω πριν τη Νέα Υόρκη.
Ολο αυτό είναι ένας τρόπος να τεστάρω τον εαυτό μου. Δεν είναι εύκολο. Θέλω να βελτιώσω τον χρόνο μου και για να γίνει αυτό, πρέπει να εξασκούμαι. Μέσα από αυτή τη διαδικασία τεστάρεις τα όριά σου. Από τη στιγμή που έχω επιλέξει να τρέχω ξυπόλυτος, δεν μπορώ να συγκρίνω τον εαυτό μου με τους άλλους, παρά να ανταγωνιστώ τον εαυτό μου.
Big Thank you for all that supported me to do the historic barefoot run to honor Abebe Bikila at #romemarathon all the individuals behind me that gave me the strength and @flyethiopian, Ethiopian Olympic Comm, @embassy_rome @eaf_ethio pic.twitter.com/vaBE2tTyzW
— Ermias Ayele (@ermiastwitt) March 25, 2023
Το 2015 ο Γκεμπρεσελασιέ έτρεξε τα 10 χλμ. του Great Ethiopian Run. Είχε επιλέξει να τρέξει το τελευταίο χιλιόμετρο ξυπόλυτος. Τώρα μου λέει να προσέχω να μην τραυματίσω τα πόδια μου.
Αυτό που λέω εγώ είναι ότι έχει να κάνει με τη σκέψη. Εμαθα ότι στη Βόρεια Ελλάδα έχετε το έθιμο να πατάτε σε κάρβουνα. Γιατί δεν καίγονται αυτοί που το κάνουν; Οταν τρέχεις, το σώμα σου θα σε παρατήσει αν δεν βάλεις μπρος το μυαλό σου. Ετσι κι εμένα μπορεί τα πόδια μου να πονάνε και να ματώνουν, αλλά με τη δύναμη του μυαλού μπορώ να το αντέξω. Γίνομαι πιο δυνατός και γνωρίζω κόσμο μέσα από όλο αυτό στους οποίους με έναν τρόπο, λέω την ιστορία του τόπου μου και αυτό μου δίνει ώθηση.
Κάνω προπονήσεις μαζί με δύο καλούς μου φίλους, που κάναμε μαζί πεζοπορίες και τώρα τρέχουμε. Και αυτό με βοηθάει πολύ. Οταν τρέχεις ξυπόλυτος οι άλλοι μένουν συνήθως αποσβολωμένοι, αλλά όταν έχεις φίλους που κάνουν το ίδιο, τότε ο ένας δίνει ρυθμό στον άλλο. Ειχα γνωρίσει επίσης έναν δρομέα από το Ντουμπάι, που όταν είδε ότι τρέχω ξυπόλυτος, άρχισε να το κάνει και αυτός.
Παίρνω δύναμη από τους δύο συνοδοιπόρους μου στο τρέξιμο. Οταν τελειώνουμε τις προπονήσεις, παραβγαίνουμε στο σπριντ. Οταν τρέχω και το σκέφτομαι αυτό, παίρνω δύναμη.
Το να τρέξω τον Μαραθώνιο στην Αθήνα είναι σημαντικό για μένα για δύο λόγους: ο ένας είναι ότι από εδώ ξεκίνησε ο Μαραθώνιος και ο άλλος γιατί και ο Αμπέμπε Μπικίλα τον είχε τρέξει ξυπόλυτος το 1961, ήταν μάλιστα ο τελευταίος αγώνας στον οποίο έτρεξε χωρίς παπούτσια. Είναι σαν να ενώνεται το νήμα της ιστορίας.
Ολο αυτό σου δίνει και ελευθερία. Οταν τρέχεις, σκέφτεσαι πολύ, γιατί το σώμα σου είναι σε μια συνεχή κατάσταση πρόκλησης.
Αυτό που έχει σημασία είναι η διαδρομή και όχι η νίκη. Οι προπονήσεις, οι αλλαγές που βλέπω στο σώμα μου, η πειθαρχία που χρειάζεται για να μην παραστρατήσεις.
«Παίρνω δύναμη από τους δύο συνοδοιπόρους μου στο τρέξιμο. Οταν τελειώνουμε τις προπονήσεις, παραβγαίνουμε στο σπριντ. Οταν τρέχω και το σκέφτομαι αυτό, παίρνω δύναμη».
Επισκέφθηκα ήδη τον Μαραθώνα και πήγα στο Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου, όπου μου είχαν μια έκπληξη, είχαν έρθει να με δουν κάποιοι μαθητές δημοτικού. Τους ρώτησα αν θέλουν να τρέξουν μαζί μου χωρίς παπούτσια. Ολα τα παιδιά είπαν ναι και τρέξαμε όλοι μαζί ξυπόλυτοι. Μετά μου έκαναν ερωτήσεις και ήταν όλα πολύ διαβασμένα. Και είναι και αυτές οι στιγμές μέρος του ταξιδιού.
Αυτή τη στιγμή, ο βασικός μου στόχος είναι να ολοκληρώσω αυτούς τους τέσσερις αγώνες που έπονται. Θέλω να δω πώς θα αντιδράσει το σώμα μου σε όλο αυτό και αν είμαι εντάξει, θέλω να κάνω τους έξι αγώνες του Abbott World Marathon Majors. Αλλά όταν τρέχεις ξυπόλυτος δεν μπορείς να ξέρεις ότι θα είσαι πάντα τυχερός και δεν θα τραυματιστείς.
Νιώθω τυχερός, βέβαια, γιατί δεν μπορούν να το κάνουν όλοι αυτό. Και είμαι περήφανος να εκπροσωπώ τη χώρα μου. Δεν είναι μόνο το τρέξιμο, είναι οι ομιλίες, οι παρουσιάσεις, όλα όσα συμβαίνουν παράλληλα.
Το 1896 ο Σπύρος Λούης στον Μαραθώνιο είχε κάνει χρόνο 2 ώρες και 56. Θέλω να έρθω όσο γίνεται πιο κοντά σε αυτόν τον χρόνο. Τότε θα μπορώ να λέω ότι έτρεξα τόσο γρήγορα όσο ο πρώτος Ολυμπιονίκης του Μαραθωνίου.
