Πληρώνουμε υπερβολικούς φόρους και υπέρογκα τέλη, πληρώνουμε συνεχώς τις ίδιες μελέτες, τα ίδια έργα αλλά ουσιαστικές λύσεις δεν βλέπουμε. Κανείς δεν μας δίνει λογαριασμό ακόμα και όταν το λάθος του αποδειχθεί ολέθριο και μη αναστρέψιμο.
Αυτό δεν λέγεται δημοκρατία.
Η Περιφέρεια Αττικής προκήρυξε τον Μάιο του 2015 δέκα Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), τον Απρίλιο εννέα ΜΠΕ κ.ο.κ, όπως φαίνεται στην επίσημη ιστοσελίδα της. Η Περιφέρεια όμως, δεν δίνει πολύ σημαντικά στοιχεία γι’ αυτές τις μελέτες. Τέτοια στοιχεία είναι:
α. Το κόστος κάθε ΜΠΕ και
β. Το εάν έχουν ήδη εκπονηθεί όμοιες ή παραπλήσιες, μελέτες στο παρελθόν από τον ίδιο ή άλλο φορέα.
Με την έλλειψη των παραπάνω βασικών δεδομένων, δεν μπορεί να γίνει έλεγχος και παρακολούθηση της διάθεσης των χρηματικών πόρων. Αυτός είναι όμως ο σκοπός της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της δημοκρατικής διοίκησης, το να μπορεί δηλαδή ο πολίτης να ελέγχει την χρήση των δημόσιων πόρων (χρήματα πολιτών και φυσικοί πόροι).
Ας πάρουμε δύο παραδείγματα τυχαία μεν, αντιπροσωπευτικά δε του τρόπου διοικητικής πρακτικής σε περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο σήμερα, δηλαδή την εποχή που η Αριστερά συμμετέχει σε έναν κυβερνητικό σχηματισμό ως πλειοψηφών κυβερνητικός εταίρος.
- Η ΜΠΕ για το ρέμα του Πικερμίου (Μεγάλο Ρέμα –Βαλανάρης – Βαθύ ρέμα -Δασαμάρι ή όπως αλλιώς ευφάνταστα θα βαφτιστεί) δείχνει την προχειρότητα και την ανώφελη σπατάλη του δημόσιου χρήματος σε βάρος των φυσικών πόρων (ρέμα, δάσος). Σε λίγους μήνες δόθηκαν 2 μελέτες (ανά μικρό τμήμα) στο άνω ρέμα Πικερμίου-Ραφήνας, που ουδέποτε πλημμύρισε και στο οποίο έχουν ήδη γίνει έργα διευθέτησης και προστασίας με άγνωστη δαπάνη δημόσιου χρήματος (το 1999-2000 περίπου) και τα οποία είναι αποτελεσματικά και επαρκή. Είναι όμως τελείως ασυντήρητα τα συρματοκιβώτια που έχουν ήδη τοποθετηθεί και οι υπηρεσίες δεν ενδιαφέρονται για την κατάστασή τους.
- Αντίθετα, δαπανούν με εξπρές διαδικασίες, χρήματα των φορολογούμενων για νέα έργα που περιλαμβάνουν νέα συρματοκιβώτια και διαπλατύνσεις οχετών, γεφυρών, υπερύψωση οδών) που μπορεί απλά να επιδεινώσουν την κατάσταση.
Μετά από έρευνα μάθαμε την εκπόνηση μιας συνολικής μελέτης για το ίδιο ρέμα από την ΕΥΔΑΠ (με πιθανόν κόστος 2 εκατ. ευρώ) και δεν αποκλείεται να έχουν γίνει και άλλες παρόμοιες. Τα ποσά δεν αναγράφονται πουθενά και όσες φορές κι αν ρωτήθηκαν οι αιρετοί του Δήμου, η απάντηση τους ήταν «ψάξε το».
Οι πανάκριβες, αβάσιμες, πρόχειρες και χωρίς δεδομένα ΜΠΕ υπονομεύουν τον περιβαλλοντικό ρόλο του ρέματος και προτείνουν πανάκριβα και ακατάλληλα έργα εκεί που δεν υπάρχει λόγος και αιτία για να δαπανηθούν χρήματα σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος.
2.Αποκατάσταση μικρού τμήματος της Αχαιών στο Ντράφι.
Ο Νόμος 4014/2011 στο άρθρο 29§1 του, επιτρέπει τη δυνατότητα δωρεάς μελέτης δημόσιου έργου και η δωρεάν παροχή υπηρεσιών μηχανικού προς το Δημόσιο ή φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Το δωρεάν όμως δεν είναι πάντα επωφελές.
Κίνδυνοι για το δημόσιο συμφέρον
Ελλοχεύουν αρκετοί και πραγματικοί κίνδυνοι από τυχόν ανεξέλεγκτη εμπλοκή ιδιωτών στη σύλληψη, το σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και την εκτέλεση δημόσιων έργων. Οι μελέτες και οι υπηρεσίες παίζουν έναν κομβικό ρόλο και γι’ αυτό οι πρόνοιες που αφορούν στην εκπόνησή τους είναι θεμελιώδους σημασίας. Πρέπει να αποφευχθεί η προώθηση ιδιωτικών συμφερόντων, τα οποία με το πρόσχημα της δωρεάς μελέτης θα καθορίσουν προϋποθέσεις και προδιαγραφές που θα αλλοιώσουν τον ανταγωνισμό κατά τη φάση δημοπράτησης της κατασκευής ή θα διακινδυνεύσουν την ασφάλεια και ποιότητα του ίδιου του έργου, επιβαρύνοντας εντέλει το Δημόσιο με μεγάλο κόστος. Με τις κατάλληλες μεθοδεύσεις μία μελέτη θα μπορούσε να θέσει προδιαγραφές που θα ευνοούσαν συγκεκριμένες κατασκευαστικές μεθόδους, θα προωθούσαν συγκεκριμένες τεχνολογικές επιλογές, θα αξιοποιούσαν συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία και θα υποβάθμιζαν άλλα, θα αποσιωπούσαν υφιστάμενα προβλήματα ή θα αναδείκνυαν υπέρμετρα άλλα.
Πράγματι στην περίπτωση αυτή δεν αναφέρεται η πραγματική κατάσταση και η συνολική έκταση του προβλήματος οδοποιίας στο Ντράφι, επιλέγεται αυθαίρετα ένα μικρό τμήμα.
Πολλοί δρόμοι είναι παραμορφωμένοι και περισσότερο επικίνδυνοι από την Αχαιών η οποία έχει και παρακαμπτήρια οδό την Κίμωνος η οποία είναι σε σταθερό έδαφος και λύνει εν μέρει το πρόβλημα. Επίσης το επίμαχο θέμα που αποσιωπάται είναι τα αίτια που ακριβοπληρωμένοι δρόμοι έγιναν κομμάτια από τη βροχή. Ποιος έχει την ευθύνη για αυτήν την αμέλεια ή κακοτεχνία;
Είναι, πράγματι, άπειρος ο αριθμός των αθέμιτων παρεμβάσεων που θα μπορούσαν να επιχειρηθούν μέσω μίας αξιόμεμπτης δωρεάν μελέτης η οποία αποσιωπά το σύνολο του προβλήματος και εστιάζεται σε μια προβληματική και αποσπασματική δαπάνη ενός μεγάλου ποσού (840 χιλ ευρώ) για την αποκατάσταση ενός πολύ μικρού τμήματος της συνολικής ζημιάς.
Τα παράδοξα
Η ΜΠΕ έγινε αποδεκτή από το Περιφερειακό Συμβούλιο ομόφωνα και αυτό προκαλεί έκπληξη. Ο φάκελος δεν ήταν πλήρης, έλλειπε η γνωμοδότηση του Δασαρχείου τουλάχιστον. Επίσης ήταν αδύνατο να βρεθεί το κείμενο της ΜΠΕ ο σύνδεσμός που μας δόθηκε δεν λειτουργεί.
Η Περιφέρεια πρέπει να απαντήσει εάν τηρήθηκε το καθεστώς προστασίας του Βαλανάρη, τμήμα του οποίου είναι το σημείο που αφορά στο εν λόγω τμήμα της Αχαιών. Η αλλαγή ονόματος των ρεμάτων είναι μια προσφιλής τακτική των ΜΠΕ αλλά αυτό δεν καταργεί την νομοθεσία που οφείλει να εφαρμόζει η Περιφέρεια. Οι περιφερειακοί σύμβουλοι ως εκπρόσωποι μας, οφείλουν να μας εξηγήσουν και να φροντίσουν να εφαρμοστεί η διαφάνεια στη λήψη των αποφάσεων τους.
Οι κάτοικοι στο Ντράφι (όπου συνεχίζει να δρα ο συν/σμός ΠΑΝ εδώ και 40 χρόνια! σε περιοχή εντός σχεδίου !!) έχουν πληρώσει μεγάλα ποσά για τα έργα αυτά και υπερβολικά τέλη για τα ίδια έργα που τα πήρε μια βροχή. Κανείς όμως δεν εξέτασε ποιος φταίει γι αυτό. Σίγουρα ΟΧΙ το ρέμα που κυλά δεκάδες μέτρα κάτω από το δρόμο εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Με τη σημερινή διαδικασία και κακή διοικητική πρακτική δεν έχουμε δικαίωμα να μάθουμε πόσα στοίχισε ο δρόμος αυτός που διαλύθηκε με μια βροχή.
Ποιος τον παρέλαβε, πόσες φορές επισκευάστηκε στο παρελθόν και γιατί να πληρώσουμε ξανά; Ποιος εξέτασε και βρήκε τα έργα και τη κοστολόγηση τους αλάνθαστη στην εγκριθείσα πρόσφατα ΜΠΕ. Οι περιφερειακοί σύμβουλοι διάβασαν την μελέτη πριν την εγκρίνουν;
Πολλά λέγονται για την υποστελέχωση της διοίκησης αλλά δεν ευσταθούν πάντα. Ο δημοκρατικός έλεγχος και η πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής σημαίνει ότι οι αιρετοί και οι αρμόδιοι λογοδοτούν και αιτιολογούν την διαχείριση του δημόσιου χρήματος με αναλυτικές και πλήρεις αναφορές των αποφάσεων τους και του έργου τους.
Α. Λυκούδη
