Επιστήμονες στη Χιλή πιστεύουν ότι ένα αρχαίο κυπαρίσσι της Παταγονίας, γνωστό ως «Gran Abuelo» (Μεγάλος Παππούς), μπορεί να έχει ηλικία άνω των 5.000 ετών, γεγονός που θα το καθιστούσε το αρχαιότερο ζωντανό δέντρο στον κόσμο.
Το κυπαρίσσι της Παταγονίας (Fitzroya cupressoides), γνωστό στη Νότια Αμερική ως «alerce», είναι ένα κωνοφόρο που προέρχεται από τη Χιλή και την Αργεντινή. Ανήκει στην ίδια οικογένεια με τις γιγάντιες σεκόιες και τα redwoods και μπορεί να φτάσει σε ύψος έως και 45 μέτρα. Τα συγκεκριμένα δέντρα αναπτύσσονται με πολύ αργό ρυθμό και είναι γνωστό ότι ζουν εκατοντάδες, ακόμη και χιλιάδες χρόνια, αλλά ένα συγκεκριμένο δείγμα μπορεί να είναι το αρχαιότερο δέντρο που έχει ανακαλυφθεί ποτέ. Αν πιστέψουμε τα ευρήματα μιας ομάδας ερευνητών από τη Χιλή, ο Μεγάλος Παππούς, ένα αρχαίο κυπαρίσσι της Παταγονίας στο εθνικό πάρκο Alerce Costero, είναι 5.484 ετών, δηλαδή 600 χρόνια μεγαλύτερος από τον Μαθουσάλα, το σημερινό αρχαιότερο δέντρο στον κόσμο.
Ο Δρ Jonathan Barichivich, ένας Χιλιανός επιστήμονας στο Εργαστήριο Κλίματος και Περιβαλλοντικών Επιστημών στο Παρίσι, δημοσίευσε πρόσφατα μια μελέτη που υποδηλώνει ότι ο Μεγάλος Παππούς είναι το γηραιότερο ζωντανό δέντρο στον κόσμο. Χρησιμοποίησε έναν συνδυασμό υπολογιστικών μοντέλων και παραδοσιακών μεθόδων για να υπολογίσει την ηλικία του δέντρου και διαπίστωσε ότι έχει ηλικία σχεδόν 5.500 ετών.
Ο Barichivich, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο παππούς του ανακάλυψε τον Μεγάλο Παππού το 1972, επισκεπτόταν το δέντρο όταν ήταν παιδί και ήταν πάντα γοητευμένος από αυτό. Το 2020, κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, ταξίδεψε στο εθνικό πάρκο Alerce Costero και χρησιμοποίησε ένα τρυπάνι για να τρυπήσει το αρχαίο κυπαρίσσι της Παταγονίας χωρίς να το βλάψει. Ωστόσο, επειδή το Alerce Milenatio έχει κορμό πάχους τεσσάρων μέτρων, το εργαλείο δεν μπορούσε να φτάσει πραγματικά στον πυρήνα του, οπότε οι αυξητικοί δακτύλιοι του δεν μπορούσαν να μετρηθούν σωστά.
«Η μέθοδός μου επαληθεύεται από τη μελέτη άλλων δέντρων από τα οποία μπορείτε να λάβετε τους πλήρεις αυξητικούς δακτυλίους και ακολουθεί έναν βιολογικό νόμο αντιστάθμισης της ανάπτυξης και της μακροζωίας», δήλωσε στο Newsweek ο δρ Jonathan Barichivich. «Το δέντρο βρίσκεται εκεί που θα έπρεπε να βρίσκεται στην εκθετική καμπύλη ανάπτυξης: αναπτύσσεται πιο αργά από το πεύκο bristlecone, το παλαιότερο γνωστό δέντρο, γεγονός που υποδηλώνει ότι θα έπρεπε να ζει περισσότερο».
«Αυτή η μέθοδος μας λέει ότι το 80% όλων των πιθανών τροχιών ανάπτυξης μας δίνει μια ηλικία αυτού του ζωντανού δέντρου μεγαλύτερη από 5.000 χρόνια», πρόσθεσε ο Barichivich. «Υπάρχει μόνο 20% πιθανότητα το δέντρο να είναι μικρότερο».
Επιφυλακτικοί οι επιστήμονες
Αν και οι επιστήμονες είναι πιθανό να είναι επιφυλακτικοί απέναντι στον ισχυρισμό του Barichivich χωρίς πλήρη καταμέτρηση των δακτυλίων ανάπτυξης, ορισμένοι ειδικοί έχουν ήδη υποστηρίξει τη μέθοδό του. Ο Harald Bugmann, δενδροχρονολόγος στο ETH της Ζυρίχης, δήλωσε στο περιοδικό Science ότι η προσέγγιση του Barichivich ακούγεται «πολύ έξυπνη» και ότι «εμπιστεύεται πλήρως την ανάλυση που έκανε ο Jonathan».
Αν η ανάλυση του Jonathan Barichivich αποδειχθεί σωστή, ο Μεγάλος Παππούς θα ξεπεράσει τον Μαθουσάλα, ένα πεύκο Bristlecone στην Καλιφόρνια ηλικίας 4.853 ετών, από τον τίτλο του «γηραιότερου ζωντανού δέντρου στον κόσμο». Δυστυχώς, η υπερθέρμανση του πλανήτη και το γεγονός ότι επιτρέπεται στους ανθρώπους να κάνουν κύκλους γύρω από το κυπαρίσσι της Παταγονίας και να σκαρφαλώνουν στις ρίζες του απειλούν την επιβίωση αυτού του αρχαίου δέντρου. Θεωρείται ήδη πολύ ευάλωτο, καθώς μόνο το 28% του είναι ακόμη πραγματικά ζωντανό
