Η ιστορία της Αλεξάνδρας που μέσα σε μια μέρα έχασε τη «στρωμένη» ζωή και βρέθηκε στις κατασκηνώσεις της περιοχής μακριά από οικογένεια και φίλους
Η αγωνία να βρεις οποιονδήποτε τρόπο για να φύγεις προς… κάπου μακριά, ποτέ δεν μπορεί να υπερνικά την αγάπη για τον τόπο σου και το σπίτι που μεγάλωσες. Πάντα κάποιος πολύ σοβαρός λόγος θα υπάρχει γι’ αυτούς που περπατούν μέρες να φτάσουν στα σύνορα, αυτούς που θαλασσοπνίγονται σε βάρκες ρισκάροντας τις ζωές τους κι αυτές των παιδιών τους.
Πολύ πρόσφατα είδαμε μητέρα να μπαίνει με το παιδί της σε βάρκα για να σωθεί από την πυρκαγιά στον Βόλο σε μια εικόνα πολύ δυνατή και πολύ συμβολική. Κι αν δεν αρκεί αυτή για να καταλάβουμε ότι η ζωή μπορεί να αλλάξει μέσα σε μία στιγμή, από εκεί που ποτέ δεν το φανταζόσουν, ας το ξανασκεφτούμε διαβάζοντας την ιστορία της Αλεξάνδρας Καλημέρη…
Η οικογένεια Καλημέρη στο Χαρτούμ
Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Λήμνο, ο παππούς της 27χρονης Αλεξάνδρας ξεκίνησε στα νιάτα του να ανοίγει παρτίδες με χώρες της Αφρικής για επαγγελματικούς λόγους. Χωρίς να καταλάβει πώς και γιατί, εγκαταστάθηκε με τη γιαγιά στο Σουδάν, την τρίτη μεγαλύτερη χώρα της Ηπείρου και τη 16η μεγαλύτερη στον κόσμο, με πληθυσμό λίγο πάνω από 45.000.000 κατοίκους.
Το 1963 ήρθε στη ζωή ο γιος τους, Τζέιμς, ο οποίος μεγάλωσε στο Σουδάν όπου γνώρισε και τη σύζυγό του Μαρίκα, μέσα από τη δραστήρια ελληνική κοινότητα που σήμερα αριθμεί περίπου 300-350 άτομα. Οι δυο τους έκαναν οικογένεια με πέντε παιδιά τα οποία μεγάλωσαν στην πρωτεύουσα.
Η Σπυριδούλα είναι πλέον 29 ετών και ολοκληρώνει την ειδικότητά της ως παιδίατρος, η Αλεξάνδρα είναι 27 και ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Οδοντιατρική, η 25χρονη Κατερίνα εργάζεται ως φαρμακοποιός, ενώ οι μικρότεροι, ο 20χρονος Βασίλης και ο 17χρονος Αλέξανδρος πήγαιναν πέρσι στη Γ’ Λυκείου και Γ’ Γυμνασίου αντίστοιχα.
Τα καλοκαίρια στην Ελλάδα
Ως γνωστός γναθοχειρουργός, ο Τζέιμς είχε εξασφαλίσει μια άνετη ζωή στην οικογένειά του και δεν υπήρχε καμία σκέψη εγκατάστασης στην Ελλάδα. Η επιθυμία για να διατηρηθούν δεσμοί, όμως, πάντα ήταν εκεί κι έτσι τα κορίτσια, έρχονταν στη χώρα σχεδόν κάθε καλοκαίρι σε διάφορες κατασκηνώσεις. Μαλεσίνα, Σέρρες και στα μέρη μας, στον Άγιο Ανδρέα.
«Έχω Έλληνες φίλους και συμμαθητές στο Σουδάν, καθώς πηγαίναμε σε ελληνικό σχολείο, αλλά αυτή ήταν η πιο στενή επαφή μου με την πατρίδα μας. Και κάθε φορά που επέστρεφα, σκεφτόμουν πόσο ωραία θα ήταν να διαρκούσαν λίγο ακόμα οι διακοπές. Να χορτάσω την Ελλάδα. Και περίμενα το επόμενο καλοκαίρι», λέει η Αλεξάνδρα στη MP.
Το Σουδάν, οι ανισότητες και η δικτατορία
Το Σουδάν είναι μια μουσουλμανική χώρα, αρκετά δύσκολη ειδικά αν είσαι Χριστιανή, όπως η Αλεξάνδρα, καθώς οι γυναίκες κυκλοφορούν με μαντίλα ανεξαρτήτως θρησκείας. Η πρωτεύουσα, Χαρτούμ, είναι αρκετά ανεπτυγμένη και εξακολουθεί να αναπτύσσεται, ενώ κύριο χαρακτηριστικό είναι η ανισότητα, καθώς υπάρχουν οι πολύ πλούσιοι και οι πολύ φτωχοί. Απουσιάζει, δηλαδή, η μεσαία τάξη.
Ωστόσο, αντίθετα ίσως με ό,τι φαντάζεστε, δε θα δεις πολλά σπίτια ετοιμόρροπα, φτιαγμένα από λάσπη, αλλά σίγουρα θα δεις παιδιά να παίζουν ποδόσφαιρο με ξεφούσκωτες μπάλες σε χωμάτινες αλάνες. Κάποιος που βγάζει καλά χρήματα μπορεί να ζήσει πλουσιοπάροχα, ενώ ο περισσότερος κόσμος ασχολείται με το εμπόριο και μεγάλο ποσοστό του με αυτό του ελεφαντόδοντου…
«Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι στο Σουδάν ζουν καλύτερα από ό,τι στις δυτικές κοινωνίες καθώς δεν έχουν μέτρο σύγκρισης. Οι Σουδανοί είναι πολύ καλόκαρδοι, εξυπηρετικοί κι ευτυχισμένοι με τα λίγα. Άλλωστε, για 30 χρόνια ζούσαμε σε δικτατορία που ανατράπηκε το 2019, μετά από πολύμηνους αγώνες, στους οποίους πρωτοστάτησαν οι γυναίκες».
Η δημοκρατία κράτησε μόλις δύο χρόνια, καθώς το 2021, οι δύο στρατηγοί που συμμάχησαν για να ρίξουν τον δικτάτορα Ομάρ Χασάν Αχμάντ ελ-Μπεσίρ, έγιναν εχθροί. Και κάπως έτσι ξεκινά το μακρύ ταξίδι της Αλεξάνδρας και της αδελφής της, Κατερίνας προς την Ελλάδα.
Το πρωινό που άλλαξαν όλα
«Ήταν πρωί Μεγάλου Σαββάτου όταν πήγαμε με την Κατερίνα στην Εκκλησία για τη λειτουργία. Όσο ήμασταν εκεί, ακούγαμε κρότους απ’ έξω αλλά δεν γνωρίζαμε τι γινόταν, μέχρι που μας ενημέρωσαν δύο άτομα ότι πρέπει να φύγουμε. Είναι οι δύο Έλληνες που τραυματίστηκαν από ρουκέτες βγαίνοντας έξω από τον Ναό. Η Μητρόπολη στο Χαρτούμ βρίσκεται μόλις δύο λεπτά μακριά κι έτσι βγήκαμε με ρίσκο, αν και εκείνη τη στιγμή δεν γνωρίζαμε τι ακριβώς συνέβαινε.
Κλειστήκαμε μέσα χωρίς να μπορούμε να φανταστούμε ότι παγιδευτήκαμε». Συνολικά 15 Έλληνες έμειναν για 12 ημέρες εγκλωβισμένοι μέσα στη Μητρόπολη, ακούγοντας απ’ έξω τις ρουκέτες και τις σφαίρες να «σφυρίζουν» και τους πραξικοπηματίες να χτυπούν τις πόρτες ουρλιάζοντας.
«Ήμασταν τυχεροί γιατί είχαμε αγοράσει πολλά τρόφιμα για το Πάσχα και έτσι δεν ξεμείναμε», λέει η Αλεξάνδρα που εκείνες τις μέρες μετέδιδε εικόνες από το εσωτερικό της Μητρόπολης και έδινε ανταποκρίσεις στα ελληνικά κανάλια.
Δώδεκα μέρες μετά η ομηρία έληξε.
«Ζητήσαμε βοήθεια κι ένας μουσουλμάνος πολύ ισχυρός στην περιοχή, που έχει δικό του στρατό, ειδοποίησε όσους μας είχαν περικυκλώσει ότι θα έρθει ένα λεωφορείο να μας πάρει. Είπε “μην πειράξετε κανέναν Έλληνα”, αλλά θυμάμαι κάθε φορά που μας σταματούσαν στη διαδρομή, ένα όπλο να με σημαδεύει στο κεφάλι. Φτάσαμε στο αεροδρόμιο και μπήκαμε στο αεροπλάνο για την Ελλάδα».
«Οι μνήμες μου από τα ταξίδια στην Ελλάδα ήταν εντελώς διαφορετικές. Ερχόμουν χαρούμενη και για διασκέδαση. Τώρα άφηνα πίσω τους γονείς μου, χωρίς να ξέρω αν μπήκε στρατός στο σπίτι μου και ταξίδευα μαζί με την Κατερίνα στο άγνωστο, χωρίς χρήματα στην τσέπη.
Λίγες μέρες νωρίτερα, ο πατέρας μου πλήρωνε την τελευταία δόση για να ανοίξω το οδοντιατρείο μου και ξαφνικά η ζωή με έφερε μέσα σε ένα στρατιωτικό αεροσκάφος και στη συνέχεια σε ένα δωμάτιο στις κατασκηνώσεις του Άγιου Ανδρέα που στο παρελθόν βρισκόμουν για διακοπές».
Από την άνετη ζωή στην προσφυγιά
Οι δύο αδερφές ζουν σήμερα στις κατασκηνώσεις του Δήμου Ζωγράφου στη Ραφήνα σε ένα σπίτι που ίσα που τις χωρά. Δουλεύουν ως σερβιτόρες και στη λάντζα για να εξυπηρετηθούν, αλλά και για να στείλουν χρήματα στους μέχρι πρότινος ευκατάστατους γονείς τους, οι οποίοι έχουν εγκαταλείψει εδώ και καιρό το σπίτι τους και ζουν σε ασφαλές μέρος στην επαρχία του Σουδάν.
«Η ζωή και το απρόοπτο με έκαναν μέσα σε μια μέρα προσφύγισσα. Όταν ξεκίνησαν όλα αυτά, νόμιζα ότι η ένταση θα κρατούσε μια δυο μέρες και θα σταματούσε. Ήταν συνηθισμένο αυτό στο Σουδάν. Πίστευα ότι θα ήταν “άλλη μια κρίση”. Όμως εξελίχθηκε σε εμφύλιο. Μόνο τους τελευταίους δύο μήνες 1,4 εκατ. Σουδανοί έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους.
Το 80% των νοσοκομείων πλέον δεν λειτουργεί και 14 εκατ. παιδιά, χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Κι εμείς είμαστε εδώ μόνες, από τη μία νιώθοντας ανακουφισμένες που γλυτώσαμε και ζούμε και από την άλλη, αγνοώντας τι θα μας ξημερώσει η επόμενη μέρα. Θεωρώ δώρο Θεού ότι είμαστε στην πατρίδα μας, ότι προσαρμοστήκαμε εύκολα καθώς ξέρουμε τη γλώσσα και ότι ο κόσμος μάς υποδέχθηκε ανοίγοντας την αγκαλιά του».
Φανταστείτε να ξυπνάτε ένα πρωί Μεγάλου Σαββάτου και αντί να βγαίνετε για τα ψώνια της γιορτινής Κυριακής, να μπαίνετε σε ένα αεροπλάνο προς το άγνωστο, μόνοι χωρίς χρήματα. «Είναι ένα χαστούκι, μεγάλο χαστούκι.
Αλλά και μεγάλο μάθημα ζωής», λέει η Αλεξάνδρα βγάζοντας από μέσα της τεράστιο κομμάτι της ψυχικής της δύναμης, αλλά και τη γνώση ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο «τα πάντα μπορούν να αλλάξουν».
«Αγαπώ την Ελλάδα, θα θελα να ερχόμουν υπό άλλες συνθήκες. Κι ονειρεύομαι μια μέρα να ζω εδώ, να εργάζομαι ως οδοντίατρος γνωρίζοντας ότι όσοι άφησα πίσω στο Σουδάν ζουν εξίσου ευτυχισμένοι. Όπως παλιά…».
