Το Δεινοθήριο τρύγησε, πάτησε τα σταφύλια, και “έκοψε” το μούστο και είναι πλέον όλα έτοιμα για την συνταγή της μουσταλευριάς της κα Άννας.
Ευχαριστούμε τους φίλους που βοήθησαν καθώς περισσότερο το FitorioPallinis για την παραχώρηση και προσφορά της φετινής του σοδειάς.
«Θέρος, τρύγος, πόλεμος»
Σοφή παροιμία του ελληνικού λαού. Υπερβολή; Όχι και τόσο, αν σκεφτούμε ότι και οι δυο αυτές αγροτικές δουλειές απαιτούσαν προγραμματισμό και όλη την ενέργεια των κατοίκων. Και τώρα! χωρίς αναβολές! Κυρίως ο τρύγος. Το σταφύλι δεν περιμένει. Καλή προετοιμασία και φροντίδα του αμπελιού όλο το χρόνο οδηγεί σε καλό και πλούσιο τρύγο.
Στο χώρο που καταλαμβάνει σήμερα το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» βρισκόταν η καρδιά του περιβόητου αμπελώνα των Μεσογείων. Μέχρι την κατασκευή του αεροδρομίου τα Μεσόγεια είχαν μια αδιάκοπη ιστορία και παράδοση στο αμπέλι και στην ελιά για πάνω από 3000 χρόνια ! Τα κατάλοιπα του αμπελώνα αυτού εκτείνονται περιφερειακά του αεροδρομίου και ενώ καταστρέφονται από την αλόγιστη δόμηση, από το τέλος του Αυγούστου ξαναζωντανεύουν μια παράδοση που κρατάει, κατευθείαν από τον Βάκχο και τον Διόνυσο.
Αυτές τις μέρες κι όσο πλησιάζαμε προς τον τρύγο, σταματούσαν όλες οι άλλες δραστηριότητες κι άρχιζαν να προετοιμάζονται για τον τρύγο. Έβγαιναν τα βαρέλια από τα υπόγεια, καθαρίζονταν κι ασπρίζονταν τα υπόγεια, πλενόταν το πατητήρι, τα κοφίνια, τα κοφάκια, λαδώνονταν οι σούστες… Δύσκολες δουλειές και βοηθούσε όλη η οικογένεια αλλά και οι γείτονες. Όλο το χωριό ήταν στο πόδι. Τα βαρέλια τα αναλάμβαναν οι ειδικοί. Ο βαρελάς είχε περάσει σιδερένια στεφάνια γύρω από τις «ντούγες» και τότε το «φούντωμα» άρχιζε με πολύ τέχνη. Καλό λουτρό με ζεστό νερό αρωματισμένο με κλαριά από σχίνο ή μυρτιά. Οι δρόμοι γέμιζαν με νερά και η χαρακτηριστική μυρωδιά σηματοδοτούσε την αρχή της μουστιάς. Όλα γινόντουσαν με επιμέλεια και σχολαστικότητα, γιατί από το καθαρό βαρέλι εξαρτιόταν και η ποιότητα του κρασιού.
Την ημέρα του Σταυρού έφθανε ο έμπορος, για να καπαρώσει το μούστο και να ζητήσει την ποσότητα, καθώς και την τιμή, αλλά μερικές φορές την άφηναν ελεύθερη, όσο κοπεί στην αγορά. Το πανηγύρι του τρύγου έφθανε σιγά – σιγά και ερχόντουσαν εργάτες και εργάτριες από την επαρχία των Θηβών, για να δουλέψουν, μια και στα δικά τους χωριά είχε τελειώσει πια ο θερισμός. Για την εργασία του τρύγου προτιμούσαν τις γυναίκες, γιατί ο τρύγος θέλει νιάτα, σβελτάδα και χαρούμενους ανθρώπους με κέφι και τραγούδι. Κάθε εργάτης και εργάτρια όταν έφθανε στο αμπέλι έπιανε ο κάθε ένας από μια «τράβα» και με ένα πετροκόφινο εμπρός του και άρχιζε το τρύγημα. Οι γυναίκες, πιο ανάλαφρες, λυγερές, κεφάτες, μιλούσαν συνεχώς για τα πιο ασήμαντα πράγματα ή τραγουδούσαν και έλεγαν ένα αστείο. Στα τρυγημένα αμπέλια βρίσκουμε μερικά τσαμπιά από μοσχάτο σταφύλι. Είναι συνήθεια ν’ αφήνουν πάντα για το καλό του χρόνου μερικά τσαμπιά στη θέση τους. Τα λένε «ψυχοπονιάρικα» για να τα βρίσκουν οι κουρασμένοι περιπατητές.
Για το «πάτημα» έφταναν από τα ξημερώματα δυο – τρεις άνδρες νέοι στην ηλικία, οι οποίοι είχαν έρθει από κάποιο μακρινό χωριό και τους έλεγαν «πατητάδες».
Αυτοί λοιπόν, ντυμένοι με τα ρούχα της δουλειάς, που μύριζαν φρέσκο μούστο, πριν μπουν στο πατητήρι, έπλεναν τα πόδια τους, έβγαζαν τα πουκάμισά τους, σήκωναν ψηλά τα τρίχινα μπαλωμένα παντελόνια τους και έκαναν το σταυρό τους. Η πρώτη ευχή ήταν «αφεντικό, καλά κρασιά». Σκαρφάλωναν με κόπο επάνω στο μεγάλο σωρό και στην αρχή οι κινήσεις ήταν αργές και όσο περνούσε η ώρα, οι γερές γάμπες τους όλο και προχωρούσαν πιο βαθιά.
Το κονβόι με τα τρυγημένα σταφύλια, γεμίζει τους δρόμους με αρώματα κι οι δρόμοι κολλάνε. Εικόνες που αυτές τις μέρες ξαναζούμε. Στη Λεωφόρο Μαραθώνος πινακίδες έγραφαν «ΠΡΟΣΟΧΗ. Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΛΥΣΤΡΑΕΙ».
Μετά το πάτημα και το γέμισμα των βαρελιών, σειρά είχε κόκκορας κοκκινιστός με μακαρόνια. Όλοι μαζί, οικογένεια και εργάτες, έτρωγαν για να ευχηθούν: Και του χρόνου να είμαστε καλά. Καλά κρασιά.
Μουσταλευριές, μουστοκούλουρα και πετιμέζι είχαν την τιμητική τους. Κρατούσαν μούστο για τις λιχουδιές που ξετρέλαιναν μικρούς και μεγάλους.
Τα γιοματάρια (νέα κρασιά) άνοιγαν συνήθως στη γιορτή του Αγ. Δημητρίου.
Άντε και του χρόνου να ’μαστε καλά! Καλά κρασιά!
Ευθυμία Μάτσου
Για να δειτε όλες τις φωτογραφίες πατήστε ΕΔΩ
