Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκονται οι επιστήμονες αναφορικά με τις επιπτώσεις που έχει η κλιματική αλλαγή στον πλανήτη, καθώς ο ασυνήθιστος καύσωνας που πλήττει τις τελευταίες ημέρες την Ισπανία έχει χτυπήσει το «καμπανάκι» στους ειδικούς πως τα χειρότερα έρχονται σύντομα…
Με αφορμή δημοσιεύματα και αναφορές πως το ερχόμενο καλοκαίρι θα είναι ιδιαίτερα θερμό, με τις θερμοκρασίες να αναμένεται να «δοκιμάσουν» τις αντοχές των πολιτών, το Reader μίλησε με τον καθηγητή Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμιο Λέκκα και τον Διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κωνσταντίνο Λαγουβάρδο και ζήτησε την άποψή τους για το… φλέγον αυτό ζήτημα.
Όπως επισημαίνουν και οι δύο επιστήμονες, η κλιματική κρίση είναι εδώ και οι επιπτώσεις της είναι διακριτές στα καιρικά φαινόμενα σε όλο τον πλανήτη, με τον κ. Λέκκα να επισημαίνει πως αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση αναμένονται σημαντικά γεωπολιτικά προβλήματα στις πληγείσες χώρες, με αποτέλεσμα το κλίμα να αποτελεί την κύρια αιτία των μελλοντικών πολέμων.
Από την πλευρά του ο κ. Λαγουβάρδος τονίζει πως είναι αδύνατον να γνωρίζουμε ακόμη πως θα είναι το φετινό καλοκαίρι αλλά συμφωνεί πως τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μέσες θερμοκρασίες έχουν πάρει την ανιούσα, με τα μελλοντικά σενάρια να βασίζονται κυρίως στο ζήτημα του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Λέκκας: «Hot Spot της Ευρώπης η Ελλάδα»
Τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που ήδη έχουμε αρχίσει να βλέπουμε σε όλο τον πλανήτη σημείωσε ο Ευθύμιος Λέκκας: «Βιώνουμε ουσιαστικά την κλιματική κρίση, η οποία έχει έρθει πολύ πιο πριν απ’ ότι την περιμέναμε. Είναι μία κρίση που συντίθεται από πάρα πολλά φαινόμενα τα οποία εξελίσσονται στην ατμόσφαιρα, ενώ επιταχύνονται και από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Έτσι δρομολογούνται διαδικασίες όπως αύξηση της θερμοκρασίας, η οποία σημαίνει παρατεταμένη ξηρασία, λιγότερη υγρασία στα δάση, δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες, διαβρώσεις, κατολισθήσεις, μολύνσεις στο περιβάλλον.
Είναι ένας κύκλος αυτός που καταλήγει τελικά στην τέλεια περιβαλλοντική υποβάθμιση. Και βέβαια στη δυσκολία να έχουμε στην ουσία ένα βιώσιμο περιβάλλον και με δεδομένο πως αυτή η κλιματική κρίση πλήττει κυρίως τις χώρες που είναι φτωχές, προκαλεί και γεωπολιτικά προβλήματα, αφού μπορεί να προκληθούν μετακινήσεις πληθυσμών κλπ».
Στην ερώτηση αν πρέπει και εδώ στην Ελλάδα να περιμένουμε καταστάσεις όπως αυτές που συμβαίνουν τώρα στην Ισπανία, με 40άρια μήνα Απρίλιο, ο κ. Λέκκας απάντησε κατηγορηματικά «ναι».
«Αυτό είναι σίγουρο. Είμαστε πιο τυχεροί από τις υποσαχάριες χώρες και τη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη όμως ίσως έχουμε τα πρωτεία όσον αφορά τις επιδράσεις της κλιματικής κρίσης, μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία και τη νότια Γαλλία. Δηλαδή είμαστε το Hot Spot της Ευρώπης, άσχετα αν σε άλλες περιοχές όπως βόρεια Αφρική ή Μέση Ανατολή τα πράγματα δείχνουν χειρότερα και οι κάτοικοι ζουν δύσκολες καταστάσεις».
Τέλος, ο κ. Λέκκας επισήμανε πως οι πόλεμοι στο, όχι και τόσο μακρινό, μέλλον θα προκαλούνται λόγω του νερού ή των τροφίμων, αλλά και από τις εντάσεις που θα δημιουργούνται λόγω της μετακίνησης των πληθυσμών.
Λαγουβάρδος: «Δεν μπορούμε να ξέρουμε πώς θα είναι το φετινό καλοκαίρι»
Ο Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος στην ερώτηση αν πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψιν τα δημοσιεύματα περί «καυτού» καλοκαιριού το 2023 που μπορεί να φτάσουν μέχρι και τους 50 βαθμούς Κελσίου, ήταν κατηγορηματικός: «Δεν μπορούμε να κάνουμε πρόγνωση για το πως θα είναι το φετινό καλοκαίρι. Είναι αδύνατο να γίνει αυτό».
Διευκρινίζοντας τους λόγους για τους οποίους που δεν μπορούμε ακόμη να γνωρίζουμε τι μέλλει γενέσθαι το φετινό καλοκαίρι, ο κ. Λαγουβάρδος επισήμανε τα εξής: «Τα μόνα επιστημονικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας είναι οι εποχικές προγνώσεις, κάποιες προγνώσεις που γίνονται από μεγάλα κέντρα του εξωτερικού και δείχνουν γενικά τις τάσεις της θερμοκρασίας που αναμένονται σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης. Εκεί όντως φαίνεται πως οι θερμοκρασίες είναι πάνω από τις κανονικές τιμές, αλλά αυτό είναι κάτι που γενικώς θεωρείται αναμενόμενο γιατί τα περισσότερα καλοκαίρια αυτό συμβαίνει.
Αλλά ακόμη και σε αυτές τις εποχικές προγνώσεις υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα ακόμα, ενώ και οι θερμοκρασίες που φαίνονται να είναι πάνω από τις μέσες τιμές, δείχνουν να επηρεάζουν περισσότερο την κεντρική Ευρώπη, δεν φαίνεται κάτι ιδιαίτερο για την Ελλάδα. Ούτε μπορώ να πω ότι δεν θα έχουμε ένα θερμό καλοκαίρι. Η σωστή απάντηση είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε πρόγνωση για το πως θα είναι το φετινό καλοκαίρι».
Όσον αφορά το τι δείχνουν τα στοιχεία σε μακροπρόθεσμο πλαίσιο, σημείωσε πως «είναι δεδομένο ότι όντως η θερμοκρασία ανεβαίνει. Αυτό τουλάχιστον μας δείχνουν τα στοιχεία που συλλέγουμε από τα τελευταία 30 χρόνια, καθώς φαίνεται πως η θερμοκρασία από το 1993 έχει ανέβει έναν, ενάμιση βαθμό. Αυτό προκύπτει από τη μεταβολή της θερμοκρασίας που έχουμε και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, ενώ όπως αναφέρει και η πολύ πρόσφατη ανακοίνωση που έκανε η υπηρεσία Κοπέρνικος, είναι η ήπειρος που θερμαίνεται με γρηγορότερο ρυθμό απ’ ότι οι άλλες περιοχές του πλανήτη και αυτό ισχύει και για τη Μεσόγειο και για την ηπειρωτική Ευρώπη».
Αναφορικά με τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βλέπουμε (και) στη χώρα μας, ο κ. Λαγουβάρδος ανέφερε: «Αν συνεχίσουμε έτσι όσο περνούν τα χρόνια, όντως θα έχουμε πιο υψηλές θερμοκρασίες αλλά δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να πούμε πως θα είναι το φετινό καλοκαίρι. Ενώ το καλοκαίρι του ’21 ήταν πολύ ζεστό, το θυμόμαστε όλοι, με μεγάλες πυρκαγιές και μεγάλους καύσωνες, το καλοκαίρι του ’22 με εξαίρεση λίγες ημέρες, ο καιρός ήταν δροσερός με βροχές και ανέμους, κάτι που δείχνει πως από τη μία χρονιά στην άλλη μπορούμε να έχουμε μεγάλες διαφορές. Αλλά αν τα μαζέψουμε όλα τα καλοκαίρια, ένα ένα, ναι οι θερμοκρασίες οριακά ανεβαίνουν τα τελευταία 25 χρόνια, με έναν αριθμό που δεν είχαμε δει τις τελευταίες εκατονταετίες».
«Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, τη βλέπουμε»
«Θέλω να επισημάνω πως αν και οι θερμοκρασίες έχουν ανοδική τάση δεν σημαίνει πως αυτό το καλοκαίρι θα είναι πιο ζεστό και το επόμενο θα είναι ακόμη πιο ζεστό κ.ο.κ. καθώς όπως είναι λογικό κάθε χρονιά θα υπάρχουν και σκαμπανεβάσματα» συνέχισε ο κ. Λαγουβάρδος. :«Για παράδειγμα φέτος, ενώ ο Μάρτιος ήταν ζεστός, ο Απρίλιος που φτάνει στο τέλος του είχε θερμοκρασίες χαμηλότερες από τον μέσο όρο, ήταν δροσερός, κάτι που αναμένεται να ισχύσει και στις πρώτες μέρες του Μαΐου».
«Είναι γεγονός βέβαια πως ζούμε την κλιματική αλλαγή, είναι εδώ, τη βλέπουμε, με τις θερμοκρασίες που ανεβαίνουν και άλλες αλλαγές που βλέπουμε, όπως άνοδος της θερμοκρασίες στις θάλασσες, στη Μεσόγειο και όχι μόνο, λιγότερα χιόνια, αλλά και πάλι έχουμε και εξαιρέσεις, όπως το πολύ χιόνι που έπεσε στη χώρα και πέρσι και πρόπερσι».
Όσον αφορά το τι πρέπει να περιμένουμε μακροπρόθεσμα, ο κ. Λαγουβάρδος σημείωσε πως «κοιτώντας τα στοιχεία από τα τελευταία χρόνια, τα οποία είναι νούμερα που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης, τα κλιματικά μοντέλα για την περίοδο 2021-2050 παρουσιάζουν διάφορα σενάρια καθώς μιλάμε για το μέλλον. Μάλιστα, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που δεν ξέρουμε είναι το τι θα γίνει με τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου. Θα μειωθούν ή θα συνεχίσουμε να σα να μη συμβαίνει τίποτα και θα καίμε λιγνίτη και πετρέλαιο όπως τώρα; Έτσι υπάρχουν διάφορα σενάρια αναλόγως και με τα μέτρα που θα πάρουμε εμείς για την προστασία του πλανήτη. Αν συνεχίσουν να αυξάνονται τα επίπεδα του φαινόμενου του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, τότε έρχονται τα πιο απαισιόδοξα σενάρια που βλέπουν τα επόμενα 30 χρόνια να έχουμε πολύ σημαντικές μεταβολές, δηλαδή θερμότερες όλες τις εποχές, με πιο συχνούς καύσωνες και με μεγαλύτερη διάρκεια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, λιώσιμο των πάγων κλπ.
Έτσι λοιπόν και με γνώμονα αυτά τα άσχημα σενάρια θα πρέπει να προσπαθήσουμε όλοι, να μιλάμε για αυτό το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και να πιέσουμε όσο μπορούμε έτσι ώστε να ελαττώσουμε τη χρήση των ορυκτών καυσίμων για να μειωθούν οι εκπομπές των θερμοκηπικών αερίων».
Οδηγίες προφύλαξης από καύσωνα
Όπως και να ‘χει, είναι Ηλίου φαεινότερον πως πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τα κύματα καύσωνα που θα κάνουν -αργά ή γρήγορα- την εμφάνισή τους στη χώρα μας. Έτσι καλό είναι να υπενθυμίσουμε τα μέτρα προστασίας που συνιστά το υπουργείο Υγείας κατά τη διάρκεια καύσωνα, με ιδιαίτερη προσοχή να χρειάζονται οι ευπαθείς ομάδες.
Αναλυτικά:
«Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ξεπεράσει ορισμένα όρια ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό σε συνέργια με ορισμένους άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια κ.λ.π. ), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας, που μπορούν να οδηγήσουν σε κωματώδη κατάσταση αλλά και στο θάνατο. Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, εμετοί και ταχυπαλμία. Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με: αυξημένη θερμοκρασία του σώματος, σπασμούς, εμετούς, διάρροια, διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος, απουσία εφίδρωσης. Μπορεί ακόμη να επέλθει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Επακολουθεί κωματώδης κατάσταση και θάνατος.
Η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή, πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά ως πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε αυτά, θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασίας του σώματος: πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή, εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό κ.λ.π.
Τα μέτρα για την πρόληψη της εμφάνισης συμπτωμάτων κατά τον καύσωνα είναι τα εξής:
1. Αποφυγή έκθεσης στο ηλιακό φως. Αναζήτηση σκιερών και δροσερών μερών. Προτίμηση στα ανοικτόχρωμα και ελαφρά ρούχα με ανοικτό λαιμό, κάλυψη κεφαλής ( χρησιμοποίηση καπέλου, ομπρέλας κ. λ. π.).
2. Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας, ιδιαίτερα σε μέρη που συνυπάρχουν υψηλή θερμοκρασία με υγρασία, καθώς και κάτω από τον ήλιο.
3. Ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή, όπως:
Πρόσληψη άφθονων υγρών, κατά προτίμηση νερού και φυσικών χυμών.
Αποφυγή των οινοπνευματωδών ποτών.
Ολιγοθερμική δίαιτα, που θα περιλαμβάνει κυρίως λαχανικά και φρούτα πάσης φύσεως, με περιορισμό των λιπαρών.
4. Συχνά λουτρά με καταιωνιστήρες ( ντους ).
5. Τα βρέφη και τα παιδιά να ντύνονται όσο γίνεται πιο ελαφρά. Ειδικά για τα βρέφη είναι προτιμότερο τα χέρια και τα πόδια τους να είναι ελεύθερα και να μην τυλίγονται σε πάνες. Όταν κάνει ζέστη να προσφέρονται συχνά εκτός από το γάλα ( μητρικό ή άλλο) και υγρά όπως νερό κ.λ.π.
6. Περισσότερη προσοχή να δοθεί στις καλούμενες ομάδες υψηλού κινδύνου του καύσωνα, που είναι:
Όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών
Όλα τα άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως καρδιοπάθειες, νεφροπάθειες, πνευμονοπάθειες, ηπατοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη .λ.π.
Όλα τα άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. τα διουρητικά, τα αντιχολινεργικά, τα ψυχοφάρμακα, τα ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.
7. Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή απλούς ανεμιστήρες, κατά προτίμηση οροφής. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδρύματα, που περιθάλπουν νεογνά, βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες.
8. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς πρέπει να φροντίζουν για την καλή λειτουργία του κλιματισμού τους, για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού.
Επίσης οι Καλλικρατικοί Δήμοι πρέπει να συμμετάσχουν και αυτοί στη συνολική προσπάθεια, μεριμνώντας εγκαίρως για τη οργάνωση και διάθεση δροσερών και κλιματιζόμενων χώρων για το κοινό και γενικότερα να συνεργαστούν με τις Υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων για την ενημέρωση του κοινού και για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων.
Δεν θα πρέπει να παραληφθεί ο σημαντικός ρόλος των Μ. Μ. Ε. της χώρας και της συνεργασίας μαζί τους, ώστε να επιτευχθεί μια ευρεία διάδοση των απαραίτητων μέτρων προστασίας.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο, εφόσον κριθεί αναγκαίο εκτάκτων μεταβολών στα ωράρια λειτουργίας των διαφόρων υπηρεσιών, του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με έμφαση στον περιορισμό της μετακίνησης μεγάλου αριθμού ατόμων κατά τις θερμότερες ώρες».
reader.gr
