Ανεξαρτήτως ηλικίας, όλοι μας γνωρίζουμε τι σημαίνει μοναξιά. Για κάποιο χρονικό διάστημα, σε κάποια φάση της ζωής σχεδόν όλοι έχουμε βιώσει μια δυσφορία, μια αποστασιοποίηση, μία αίσθηση ότι οι άλλοι (παρόντες ή μη) δεν μπορούν να μας καταλάβουν.
Καμιά φορά η αίσθηση αυτή φέρνει «παρέα» της και άλλα συναισθήματα, όπως αυτό της ανασφάλειας, του άγχους, της λύπης ή της απογοήτευσης.
Στα χρόνια της πανδημίας, η καραντίνα έγινε σχεδόν ταυτόσημη με το αίσθημα της μοναξιάς. Τα μέτρα που επιβλήθηκαν συνδέθηκαν με την κοινωνική απομόνωση και την ΄΄απο-σύνδεση΄΄ από τους σημαντικούς άλλους.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων πολλοί άνθρωποι βρήκαν μία ευκαιρία να έρθουν σε πραγματική επαφή με τον εαυτό τους, να περάσουν δημιουργικό κι εποικοδομητικό χρόνο μόνοι τους. Ανεξαρτήτως πανδημίας και περιορισμών, στη βιβλιογραφία συναντάμε τον όρο ΄΄ευεργετική΄΄ μοναξιά που περιγράφει την παραπάνω συνθήκη.
Τι συμβαίνει όμως στην παιδική ηλικία;
Η άποψη ότι τα παιδιά κι οι έφηβοι δεν αντιλαμβάνονται τη μοναξιά έχει πλέον ξεπεραστεί από σύγχρονες έρευνες. Τα παιδιά είναι σε θέση να κατανοήσουν και να βιώσουν τη μοναξιά σε όλες τις εκφάνσεις αυτής. Τα παιδιά λοιπόν, μπορεί να βιώνουν μοναξιά για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, στα πλαίσια λειτουργίας ενός φυσιολογικού μηχανισμού αντιμετώπισης κάποιας κατάστασης π.χ. απομόνωσης από ένα παιχνίδι. Ωστόσο, μερικές φορές η αίσθηση αυτή μπορεί να παγιώνεται και να συνοδεύεται από άλλα ΄΄δύσκολα΄΄ συναισθήματα, όπως αυτά της απόρριψης, της ανασφάλειας κ.ά. Σε μία τέτοια περίπτωση, η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για την καθημερινότητα του παιδιού καθώς και για την κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη και προσαρμογή του.
Στη σκέψη και μόνο της μοναξιάς μπορεί να τρομάζουμε. Κάθε συναίσθημα μας όμως, όσο δύσκολο κι αν είναι, αξίζει να το αγκαλιάσουμε και να το αποδεχτούμε με σεβασμό εμείς οι ίδιοι πρώτα κι αν αντιληφθούμε ότι επιμένει και μας δυσκολεύει να αναζητήσουμε την κατάλληλη βοήθεια.
Ο Khalil Gibran πολύ όμορφα περιγράφει τις δύο όψεις της μοναξιάς ως εξής:
“Η μοναξιά είναι η φίλη της θλίψης, ενώ η μοναχικότητα είναι η συνοδοιπόρος της πνευματικής ανύψωσης.
Χριστίνα Σαββίδη, Ψυχολόγος
BSc Ψυχολογία, MSc Αναπτυξιακή & Εφηβική Υγεία
Κινητό: 6979897906
E-mail: [email protected]
