Σε όλα τα βιβλία Ιστορίας διαβάζουμε ότι στις 12 Οκτωβρίου του 1944 οι Γερμανοί αποχώρησαν ήσυχα και συντεταγμένα, αρχικά για τη Βόρεια Ελλάδα και στη συνέχεια για την πατρίδα τους. Πολλοί παραξενεύονται που οι δυνάμεις Κατοχής, οι άνθρωποι που για τα τέσσερα χρόνια καταδυνάστευαν τον τόπο έφυγαν σαν… κύριοι.
Η εξήγηση θα μπορούσε να είναι θέμα μιας ταινίας με αρκετή ίντριγκα, αλλά και ισχυρές δόσεις κατασκοπείας.
Από το καλοκαίρι του 1944 είχε φανεί ότι οι τελευταίες μάχες του Γ’ Ράιχ δεν θα δίνονταν στα Βαλκάνια, αλλά στην ίδια τη Γερμανία. Η προέλαση από μια του «κόκκινου στρατού» και των Αγγλοαμερικάνων από Ανατολή και Δύση τους υποχρέωνε να συγκεντρώσουν στη χώρα τους όσες δυνάμεις ήτην διαθέσιμες.
Στην κατεχόμενη Ελλάδα, ο Βάλτερ Σιμάνα, ήταν από το 1943 ο διοικητής των SS και ουσιαστά κυβερνήτης της χώρας αφού αυτός διόριζε τις διάφορες κυβερνήσεις. Ο συνταγματάρχης Βάλτερ Μπλούμε ήταν το δεξί του χέρι. Είχε έρθει ένα χρόνο νωρίτερα για να συντονίσει τη μεταφορά 46.000 Ελλήνων Εβραίων στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και το πέτυχε!
Η νέα του αποστολή ήταν να οργανώσει την ανατίναξη του φράγματος στον Μαραθώνα που τροφοδοτούσε με νερό όλη την Αθήνα, να ανατινάξει τις εγκαταστάσεις της Ηλεκτρικής Εταιρείας αφήνοντας χωρίς ρεύμα την πρωτεύουσα και να αχρηστεύσει το λιμάνι στον Πειραιά με σειρά εκρήξεων.
Στις διαταγές όμως υπήρχε μια ακόμα σοβαρότερη. Έπρεπε να εκτελεστούν ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός και επιφανείς πολιτικοί, έτσι ώστε να επικρατήσει χάος με την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων από την ελληνική πρωτεύουσα. Από εκεί και η ονομασία της επιχείρησης.
Ο αρχηγός των Γερμανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ελλάδα ήταν ο πτέραρχος Χέλμουτ Φέλμι. Είχε εντελώς αντίθετη άποψη. Ήθελε να φύγουν ασφαλείς οι άνδρες του από την Ελλάδα. Έτρεμε στην ιδέα να εγκλωβιστούν από τους αντάρτες. Δεξί του χέρι (πολιτικός σύμβουλος ο τίτλος του) ήταν ο ανθυπασπιστής Ρόναλντ Χάμπε, αρχαιολόγος, ήξερε ελληνικά και είχε αποκτήσει διασυνδέσεις και το βασικότερο ήταν παντρεμένος με την Ελένη Δραγούμη, κόρη του στρατηγού Αλέξανδρου Δραγούμη.
Πρώτο μέτρο ήταν να οπλιστεί η Χωροφυλακή με γερμανικά όπλα, 400 τουφέκια Μάουζερ και πυροβόλα για να… διατηρήσει την τάξη κατά την αποχώρηση. Ο στρατηγός της Χωροφυλακής Γιώργος Ντάκος αποφάσισε να τα μοιράσει στους άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας. Βρισκόμαστε στα μέσα Αυγούστου του 1944.
Ο προερχόμενος από τη Βέρμαχτ και Πρώσος στην καταγωγή Φέλμι ήθελε η αποχώρηση των συμπατριωτών του από την Ελλάδα να γίνει αναίμακτα.
Την ίδια εποχή οι Βρετανοί ετοίμαζαν την… επόμενη μέρα. Είχαν στείλει στην Αθήνα τον συνταγματάρχη Ρούφους Σέπαρντ μαζί με κομάντος για να παρακολουθεί την κατάσταση. Ο Σέπαρντ είχε κάνει στο βουνό με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ είχε άριστες σχέσεις μαζί τους και ήταν ιδανικός για μια τέτοια αποστολή.
Παρακολουθούσε τους πάντες, όχι μόνο τον ΕΛΑΣ, αλλά ακόμα και τον στρατηγό Παναγιώτη Σπηλιωτόπουλο που είχε αναλάβει υπεύθυνος για την τάξη στην πρωτεύουσα από την αποχώρηση των ναζί μέχρι τον ερχομό της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου με εντολή του αρχηγείου στο Κάιρο..
Ο Φέλμι κατάφερε να επικοινωνήσει με τον Σέπαρντ και μέσω ενός αξιωματικού του, του φον Βούρμαν μετέφερε το βράδυ της 8ης Οκτωβρίου τους όρους του για να μην προκληθούν ζημιές στην πρωτεύουσα. Ήταν διατεθειμένος να αφήσει 400 άνδρες ως φρουρά για την τήρηση της τάξεως. Ο Σέπαρντ, απάντησε, ότι θα ενημερώσει τους προϊσταμένους του στο Κάιρο, αλλά την επομένη, μονομερώς, ο Φέλμι κήρυξε την Αθήνα ανοχύρωτη πόλη.
Τι είχε συμβεί; Ο Χάμπε είχε αναπτύξει παράλληλα σχέσεις με τους εκπροσώπους της… άλλης πλευρας. Είχε συναντηθεί με τον τέως πρωθυπουργό Θεμιστοκλή Σοφούλη, τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, ακόμα και με εκπροσώπους της εξόριστης ακόμα κυβέρνησης Παπανδρέου για τον ίδιο σκοπό: Την απρόσκοπτη αποχώρηση των Γερμανών.
Μάλιστα είχε πετύχει δύο στόχους ως ένδειξη καλής θέλησης. Αφού ο Σιμάνα και οι άνδρες του είχαν ήδη πάρει το δρόμο της επιστροφής για τη Γερμανία αφήνοντας τον Φέλμι μοναδικό υπεύθυνο, είχε απελευθερώσει τους ομήρους που ήθελαν να εκτελέσουν οι Γερμανοί κατά την αποχώρησή τους και τους είχαν κλείσει στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Παράλληλα απομάκρυνε 80 τόννους από το φράγμα του Μαραθώνα.
Όμως η διαταγή για τη ματαίωση της επιχείρησης Χάος ουδέποτε ανεκλήθη. Το ανακάλυψε ο διοικητής των δυνάμεων Αυστριακός ναζιστής Χέρμαν Ναϊμπάχερ που ήταν ειδικός απεσταλμένος του Υπουργείου Εξωτερικών για τα νοτιοανατολικά και ο στρατιωτικός διοικητής στα νοτιοανατολικά της Σερβίας. Αυτός έκανε δεκτό το αίτημα που Φέλμι που προώθησε στο Βερολίνο. Επειδή ο χρόνος πίεζε και απάντηση δεν είχε πάρει, αρκέστηκε στις πληροφορίες που είχε ότι το αίτημά του θα γίνει δεκτό. Λίγες μέρες μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα (12/10) η γερμανική γραφειοκρατία του προώθησε την αρητική απάντηση. Όμως η ανάκληση της εντολής είχε ήδη εφαρμοστεί με εξαίρεση τον Πειραιά όπου ανήκε στη δικαιοδοσία του Γερμανικού Ναυαρχείου.
Στην περίπτωση αυτή η ελληνική πρωτεύουσα ήταν τυχερή. Απέφυγε την καταστροφή και την ισοπέδωσε που ήρθε δύο μήνες αργότερα με τα Δεκεμβριανά.
Από την ιστορία αυτή βγήκαν όλοι κερδισμένοι. Οι Γερμανοί που έφυγαν χωρίς προβλήματα, οι Άγγλοι που δεν είχαν αρκετές δυνάμεις για να ανοίξουν ένα νέο μέτωπο, οι Αθηναίοι που δεν είδαν την πόλη τους να καταστρέφεται. Όσο για τις δυνάμεις των ανταρτών και οι δύο πλευρές έδειξαν να συμμορφώνονται στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Η συμμόρφωση όμως είχε ημεροληνία λήξης.
Αλλά αυτά είναι άλλη ιστορία.
Τι απέγιναν όμως οι πρωταγωνιστές;
*Ο Βάλτερ Σιμάνα, αυτοκτόνησε στο Σάλτσμπουργκ στις 12 Σεπτεμβρίου 1948, λίγο πριν παραπεμφθεί σε δίκη.
*Ο Βάλτερ Μπλούμε, καταδικάστηκε σε θάνατο, το 1951 κατάφερε να μειώσει την ποινή του στα 25 χρόνια και το 1955 ήταν ελεύθερος έχοντας εκτίσει μόλις 10 χρόνια ποινής. Πέθανε στο Ντόρτμουντ στις 13 Νοεμβρίου 1974. Ήταν 68 χρόνων.
*Ο Χέλμουτ Φέλμι δικάστηκε στη Νυρεμβέργη με 15 χρόνια φυλάκιση για τη διαταγή που έδωσε να προχωρήσουν οι άνδρες του στη σφαγή των Καλαβρύτων. Αποφυλακίστηκε στις 15 Δεκεμβρίου αφού του χαρίστηκε το υπόλοιπο της ποινής του. Πέθανε στο Ντάρμσταντ στις 14 Δεκεμβρίου 1965. Ήταν 80 χρόνων.
*Ο Ρόναλντ Χάμπε επέστρεψε στα ακαδημαϊκά του καθήκοντα ως καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντς. Το 1955 μάλιστα έγραψε ένα βιβλίο για τα όσα έγιναν τις μέρες εκείνες στην Αθήνα.
*Ο Χέρμαν Νοϊμπάχερ καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκιση από τη Γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, Αφέθηκε ελεύθερος το 1951 για λγους υγείας, εργάστηκε λίγα χρόνια στην Αιθιοπία ως κατασκευαστής μεγάλων έργων και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αυστρία, όπου εργάστηκε στον κατασκευαστικό κλάδο. Πέθανε το 1960 στη Βιέννη.
*Ο στρατηγός Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος το 1946 ανέλαβε αρχηγός του ΓΕΣ, αλλά δεν κατάφερε να περιορίσει να τους αντάρτες. Αντικαταστάθηκε από τον στρατηγό Κωνσταντίνο Βεντήρη. Με την αποστρατεία του ανέλαβε γ.γ του Ερυθρού Σταυρού. Πέθανε στις 16 Αυγούστου 1962. Ήταν 71 χρόνων.
*Ο Ρούφους Σέπαρντ, παρέμεινε στην Ελλάδα. Στη διάρκεια των Δεκεμβριανών σκοτώθηκε από νάρκη στην Κηφισιά. Ήταν 39 χρόνων.
newsbreak.gr
